Türkiye'de Neoliberal Politikaların Haber Medyasına Yansımaları: Anaakım Medyanın Ekonomi Haberleri Üzerine Bir İnceleme

Medya, toplumsal yapının siyasî ve ekonomik yeniden üretiminin önemliaraçlarından biri olarak meta üretimi kuralları içinde hareket etmektedir. Türkiyedemedya, ekonomik ilişkiler ağı içinde siyasî iktidara bağımlı bir durumdadır. Güç/ iktidar ilişkileriyle örülü toplumsal alana ilişkin anlam çerçeveleri oluşturanhaberlerin, bu egemen ilişkileri sorgulayan ve eleştiren bir içerikten yoksun olduğugörülmektedir. Ekonomi haberlerinin çerçevesi, medyanın ekonomik ve sosyalhaklara odaklı çoğulcu ve eşitlikçi bir anlayışı dışladığını ve neoliberal ideoloji ileuyumlu olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, günümüzde demokratikbir toplumda medyanın rolünü tartışmak, sermayenin kontrolünde olan medyanınkamusal sorumluluk anlayışından uzaklaştığını ve sınıf temelli eşitsizlikleri haberkonusu yapmadığını ortaya koymaktır. Bu çalışmada, neoliberalizme eklemlenmişanaakım medyayı temsil eden Hürriyet ve Sabahın ekonomi haberleri konular veaktörler açısından incelenmiştir.

The Reflections of Neo-Liberal Policies to the News Media in Turkey: A Study on Economy News of Mainstream Media

Media is one of the most important means of political and ideologicalreproduction of social structure and has moved within rules of commodityproduction. Media depends on political power in network of economic relationsin Turkey. It is seen that news which constructs the frame of meaning relatedto public sphere surrounded by power relations lacks a content questioning andcriticizing dominant relationship. The frame of economy news shows that mediaexcludes pluralist and egalitarian understandings focused on economic and socialrights and conforms with neoliberal ideology. The aim of this study is to debatethe role of media in a democratic society today and to prove that media under thecontrol of capital has become far from the understanding of public responsibilityand been unable to deal with issues of inequality based on class. In this sudy,economy news of Hürriyet and Sabah newspapers, representing mainstreammedia integrated with neoliberalism, is examined in terms of topics and actors.

PDF

___

Adaklı, Gülseren, (2001). Yayıncılık Alanında Mülkiyet ve Kontrol, Medya Politikaları, B. Kejanlıoğlu, S. Çelenk, G. Adaklı (der.), Ankara: İmge Kitabevi, s.145- 204.
Adaklı, Gülseren, (2006). Türkiyede Medya Endüstrisi: Neoliberalizm Çağında Mülkiyet ve Kontrol İlişkileri, Ankara: Ütopya Yayınevi.
Adaklı, Gülseren, (2009). Gazetecilik Etiğini Belirleyen Yapısal Unsurlar: Mülkiyet ve Kontrol Sorunu, Televizyon Haberciliğinde Etik, Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel (der.), Ankara: Fersa Matbaacılık, s.61-96.
Adaklı, Gülseren, (2010). Neoliberalizm ve Medya: Dünyada ve Türkiyede Medya Endüstrisinin Dönüşümü, Mülkiye, Cilt: XXXIV, Sayı: 269, s.67-84.
Arsan, Esra, (2011). Sivil İtaatsizlik Bağlamında Bir Araştırma: Gazeteci Gözüyle Sansür ve Otosansür, Cogito, Sayı: 67,YKY, İstanbul.
Avşar, Zakir, (2004). Medyada Yoğunlaşma ve Şeffaflaşma: Yasal Düzenlemeler, Beklentiler, Sorun Alanları, İletişim Araştırmaları Dergisi, 2(2), s.87-112.
Curran, James, (1993). Kamusal Bir Alan Olarak Medyayı Yeniden Düşünmek, Süleyman İrvan (çev.), İLEF Yıllık, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları, s.215-243.
Curran, James, (1997). Medya ve Demokrasi: Yeniden Değer Biçme, Medya, Kültür, Siyaset, Süleyman İrvan (der.), Ankara: Ark Yayınları, s.139-197.
Dursun, Çiler, (2005). Haber ve Habercilik/Gazetecilik Üzerine Düşünmek Gazetecilik ve Habercilik, Sevda Alankuş (der.), İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, s.69-90.
Encabo, Manuel Nunez, (1997). Gazetecilik Etiği ve Demokrasi, Medya, Kültür, Siyaset, Süleyman İrvan (der.) içinde, Ankara: Ark Yayınları, s.283-298.
Entman, Robert M., (1989). Democracy Without Citizens: Media and the Decay of Amerikan Politics, Oxford University Press, New York.
Erdoğan, İrfan, (1999). Dördüncü Gücün İlettiği: Amerikan Örneği, Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar, Korkmaz Alemdar (haz.), İstanbul: Afa Yayıncılık, s.33-42.
Garnham, Nicholas, (1979). Contribution to a political economy of mass- communication, Media, Culture & Society, 1, pp.123-146.
Garnham, Nicholas, (2001). Bir Kültürel Materyalizm Teorisine Doğru, Praksis (4), s.126-143.
Garnham, Nicholas, (2008). Ekonomi Politik ve Kültürel Çalışmalar: Uzlaşma mı Boşanma mı?, İletişim Çalışmalarında Kırılmalar ve Uzlaşmalar, Sevilay Çelenk (der.), Ankara: De Ki Yayınları, s.115-129.
Gencel Bek, Mine, (2010). Karşılaştırmalı Perspektiften Türkiyede Medya Sistemi, Mülkiye, Cilt: XXXIV, Sayı: 269, s. 101-125.
Golding, P. ve Murdock, G., (1997). Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik, Medya, Kültür, Siyaset, Süleyman İrvan (der.), Ankara: Ark Yayınları, s.49-76.
Helms, Ludger, (2008). Governing in the Media Age: The Impact of the Mass Media on Executive Leadership in Contemporary Democracies, Government and Opposition, Vol. 43, No. 1, pp. 2654.
Herman, E. and Chomsky, N., ([1988] 2002). Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media, New York: Pantheon.
İnal, Ayşe, (2009a). Haber Medyası ve Seçim Kampanyaları, Televizyon Haberciliğinde Etik, Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel (der.), Ankara: Fersa Matbaacılık, s.251-267.
İnal, Ayşe (2009b). Tarihsel Gelişimi İçinden Gazetecilik Etiğini Yeniden Düşünmek, Televizyon Haberciliğinde Etik, Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel (der.), Ankara: Fersa Matbaacılık, s.27-44.
Kaya, Raşit, (1999). Medya, Toplum, Siyaset, Medya Gücü ve Demokratik Kurumlar, Korkmaz Alemdar (haz.), İstanbul: Afa Yayıncılık, s.23-32.
Kaya, Raşit, (2009). İktidar Yumağı: Medya-Sermaye-Devlet, Ankara: İmge Kitabevi.
Keane, John, (1993). Medya ve Demokrasi, Haluk Şahin (çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Kejanlıoğlu, Beybin D., (2003). Medya-Toplum İlişkisi ve Küreselleşmenin Yerel Medyaya Sunduğu Olanaklar, Medya ve Toplum, Sevda Alankuş (der.), İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, s.75-93.
Kellner, Douglas, (2008). Ayrımın Üstesinden Gelmek: Kültürel Çalışmalar ve Ekonomi-Politik, İletişim Çalışmalarında Kırılmalar ve Uzlaşmalar, Sevilay Çelenk (der.), Ankara: De Ki Yayınları, s.147-172.
Köker, Eser, (1998). Politikanın İletişimi İletişimin Politikası, Ankara: Vadi Yayınları.
Kurban, D. ve Sözeri, C., (2012). İktidarın Çarkında Medya: Türkiyede Medya Bağımsızlığı ve Özgürlüğü Önündeki Siyasi, Yasal ve Ekonomik Engeller, İstanbul: TESEV Yayınları.
Miller, David, (2002). Media Power and Class Power: Overplaying Ideology, Socialist Register, Vol. 38, pp.245-264.
Özbek, Meral, (Ed.) (2010). Kamusal Alanın Sınırları, Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
Peters, J.D. ve Cmiel, K., (1997). Medya Etiği ve Kamusal Alan, Medya, Kültür, Siyaset, Süleyman İrvan (der.), Ankara: Ark Yayınları, s.255-282.
Schudson, M. ve Waisbord, S., (2010). Haber Medyasının Siyasal Bir Sosyolojisine Doğru, Siyaset Sosyolojisi: Devletler, Sivil Toplumlar ve Küreselleşme, Soner Torlak (ed.), Ankara: Phoenix Yayınevi, s.377-392.
Sönmez, Mustafa, (2010). Medyada İstanbul İktidarı, Mülkiye, Cilt: XXXIV, Sayı: 269, s.85-99.
Starr, Paul, (2012). An Unexpected Crisis: The News Media in Postindustrial Democracies, The International Journal of Press/Politics, 17(2), pp.234-242.
Whitten-Woodring, Jenifer, (2009). Watchdog or Lapdog? Media Freedom, Regime Type, and Government Respect for Human Rights, International Studies Quarterly, 53, pp.595625.
Woods, Joshua, (2007). Democracy and the press: A comparative analysis of pluralism in the international print media, The Social Science Journal, 44, pp. 213-230.
İnternet Kaynakları
http://www.hurriyet.com.tr/anasayfa/, (Erişim Tarihi: 02.12.2012).
http://www.sabah.com.tr/, (Erişim Tarihi: 02.12.2012).