Kurumsal Sosyal Sorumluluk Raporlarında Söylem

Bugün küresel düzeyde birçok şirket ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirliğeveya kurumsal sosyal sorumluluğa ilişkin uygulamaları çeşitli girişimlerin geliştirdikleristandartları kullanarak tek bir raporda sunmaktadır. Ancak bu girişimler raporlarda hangibilgilerin hangi detayda yer alması konusunda şirketlere önemli bir rehberlik hizmetisunarken, söylemin etik boyutuna açıklık getirmemektedir. Bu nedenle yapılan çalışmadakurumsal sosyal sorumluluk raporlarının farklı paydaş grupları tarafından nasıl anlaşılır vegüvenilir raporlar olarak kabul görmeleri konusuna açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Bununiçin Habermasın iletişimsel eylem kuramı için geliştirdiği anlaşılabilirlik, doğruluk,gerçeklik ve samimiyet kavramlarından oluşan geçerlilik iddialarına başvurulmuştur.Nitekim kurumsal sosyal sorumluluk raporları için uluslararası arenada kabul görmüşstandartların ve ilkelerin kullanılması ile Habermasın gerçeklik iddialarının karşılanması,şirket ve paydaşlar arasındaki iletişim sürecinin çift yönlü ve amaçlı işlemesini sağlayacakve böylece raporlarda niteliğin ve güvenilirliğin artırılması kolaylaşacaktır.

Discourse of Corporate Social Responsibility Reporting

Today many companies at the global level use the standards developed by variousinitiatives to present their economic, social and environmental sustainability or corporatesocial responsibility practices in a single report. These initiatives provide significantguidance to companies about which information should take place in which detail, butdiscourse on the ethical dimension needs to be clarified. Therefore this study examines howcorporate social responsibility reports can be seen as understandable and reliable reportsby different stakeholder groups. For this, Habermas s validity claims - understandability,accuracy, truth and sincerity - developed for the theory of communicative action havebeen applied. In fact, corporate social responsibility reports prepared in accordance to theinternationally accepted standards and principles with respect to Habermas validity claimsprovide a two-way communication process with purpose between companies and theirstakeholder, which in turn improves the quality and reliability of the reports

___

  • AA1000, (2013). AA1000 Accountability Princip les Standard 2008, http://www. accountability.org/images/content/0/7/074/AA1000APS%202008.pdf. Erişim Tarihi: 23.05.2013 Aguinis, H. ve Glavas, A., (2012). What we Know and Don’t Know about Corporate Social Responsibility: A Review and Research Agenda, Journal of Management, Vol. 38 No. 4, s. 932-68. Aktan, C. C. ve Vural, İ. Y., (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Uluslararası Kuruluşlar ve Hükümet-Dışı Organizasyonlar Tarafından Sürdürülen Başlıca Girişimler, Çimento İşveren, Mayıs 2007, Sayı:3, Cilt: 21, s. 4-21. Argüden, Yılmaz, (2002). Kurumsal Sosyal Sorumluluk, İstanbul: ARGE Danışmanlık Yayınları, No:03. Austin, John L., (1962). How to do things with words, Oxford, UK: Clarendon Press. Avrupa Komisyonu, (2011). Communication f rom the Commission to the Europ ean Parliament, the Council, the Europ ean Economic and Social Commitee and the Committee of the Regions, Brussels, 25.10.2011, COM (2011) 681 final. Burkart, Roland, (2007). On Jürgen Habermas and Public Relations, Public Relations Review, 33 (2007), s. 249–254. Center for Corporate Citizenship, (2013). Value of Sustainability Rep orting, UK: Ernst & Young Global Limited. Chen, S. ve Bouvain, P., (2009). Is Corporate Responsibility Converging? A Comparison of Corporate Responsibility Reporting in the USA, UK, Australia, and Germany, Journal of Business Ethics, April 2009, Volume 87, Issue 1 Supplement, s. 299-317. Coca-Cola İçecek, (2014). 2013 Sustainability Rep ort, http://www.cci.com.tr/ UserFiles/pdf/2013/2012_CCI_Surdurulebilirlik_Raporu_.pdf. Erişim Tarihi: 15.05.2015 Coca-Cola İçecek, (2013). 2012 Sustainability Rep ort, http://static.globalreporting. org/report-pdfs/2013/f0399ec1debd1a85854a286aeb3d12a6.pdf. Erişim Tarihi: 27.10.2014 Cohen, Elaine, (2012). False Claims in Sustainability Rep orts, http://csr-reporting. blogspot.com.tr/2012/11/false-claims-in-sustainability-reports.html. Erişim Tarihi: 07.04.2014 Colleoni, Elanor, (2013). CSR Communication Strategies for Organizational Legitimacy in Social Media, Corp orate Communications: An International Journal, Vol. 18 No. 2, s. 228-248. Coşkun, Seyit, (2010a). Jürgen Habermas’ın Söylem Etiği Kuramında Ahlak Yargılarının Oluşumu ve Temellendirilmesi Sorunu, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Coşkun, Gül, (2010b). Kurumsal Pazarlama ve Sosyal Sorumluluk, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. Çelik, H. ve Ekşi, H., (2008). Söylem Analizi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı 27, s. 99-117. Deren Van Het Hof, Seçil, (2015). “Şirketler ve Topluma Karşı Sorumlulukları”, Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Kavramlar, Uygulama ve Örnekler, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, s. 19-80. Deren Van Het Hof, S. ve Hoştut, S., (2015). “Sosyal Sorumluluk Kampanyası İçin Stratejik Adımlar”, Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Kavramlar, Uygulama ve Örnekler, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, s. 81-128. Dyllick, T. ve Hockerts, K., (2002). Beyond the Business Case for Corporate Sustainability, Business Strategy and the Environment, 11, s. 130-141. Elkington, John B., (1997). Cannibals With Forks: The Trip le Bottom Line of 21st Century Business, Oxford: Capstone Publishing. Erdoğan, İ. ve Alemdar, K., (2005). Öteki Kuram, Ankara: Erk Yayınları. Freeman, R. Edward, (1984). Strategic Management: A Stakeholder App roach, Boston: Pitman. Freeman, R. E. ve Phillips, R. A., (2002). Stakeholder Theory: A Libertarian Defence, Business Ethics Quarterly, 12: 3, s. 331-349. Gençer Kasap, Demet, (2014). Kamusal Tartışmaların Habermascı bir Yaklaşımla Çözümlenmesi: Bir İçerik Çözümleme Yönergesi Geliştirme Çalışması, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 38/Bahar 2014, s. 164-183. Golob, U., Podnar, K., Elving W. J., Nielsen, A. E., Thomsen, C. ve Schultz, F., (2013). CSR Communication: Quo Vadis?, Corp orate Communications: An International Journal, Vol. 18 Iss 2, s. 176-192. Göcenoğlu, C. ve Onan, I. (2008). Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Değerlendirme Raporu, http://kssd.org/wp-content/uploads/2013/03/CSR_Report_in_ Turkish.pdf. Erişim Tarihi: 25.03.2013 GRI - Global Reporting Initiative, (2013). About Sustainability Rep orting, https:// www.globalreporting.org. Erişim Tarihi: 13.04.2013 GRI - Global Reporting Initiative, (2006). GRI uygulama seviyeleri, https://www. globalreporting.org/Pages/resource- library.aspx?resSearchMode=resSearchModeText& resLangText=Turkish; Erişim Tarihi: 03.04.2013 Habermas, Jürgen, (2001). İletişimsel Eylem Kuramı, Çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Habemas, Jürgen, (1998). Sosyal Bilimlerin Mantığı Üzerine, Mustafa Tüzel (çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Habermas, Jürgen, (1996). Between Facts and Norms, Cambridge, MA: MIT Press. Habermas, Jürgen, (1991). Moral Consciousness and Communicative Action, C. Lenhardt ve S. W. Nicholsen (çev.), Cambridge: Polity. Hahn, R. ve Kühnen, M., (2013). Determinants of Sustainability Reporting: A Review of Results, Trends, Theory, and Opportunities in an Expanding Field of Research, Journal of Cleaner Production, (59), s. 5-12. Http://Dx.Doi.Org/10.1016/J.Jclepro.2013.07.005. Haider, Mohammad B., (2010). An Overview of Corporate Social and Environmental Reporting (CSER) in Developing Countries, Issues in Social and Environmental Accounting, Vol. 4, No. 1 June 2010, s. 3-17. Hoştut, Sibel, (2014). İtibarlı Şirketlerin Sosyal Performans Uygulamaları, 3. Uluslararası İtibar Yönetimi Konferansı. İstanbul, 13-14 Kasım 2014. Hoştut, S. ve Deren Van Het Hof, S., (2014). A Decade into Sustainability Rep orting in Turkey, Eurprera: Communication Ethics in a Connected World, Brussels, 11-13 September 2014. Ihlen, Øyvind, (2011). Corporate Social Responsibility und die Rhetorische Situation, Juliana Raupp, Stefan Jarolimek, Friederike Schultz (edts.), Handbuch CSR: Kommunikationswissenschaftliche Grundlagen, disziplinäre Zugänge und methodische Herausforderungen, Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, s. 150-172. Ihlen, Ø., Bartlett, J.L. ve May, S., (edts), (2011). The Handbook of Communication and Corp orate Social Resp onsibility, Chichester: Wiley-Blackwell. ISO, (2013). Discovering ISO 26000. URL, http://www.iso.org/iso/discovering_ iso_26000.pdf. Erişim Tarihi: 29.09.2013 ISO, (2009). Environmental Management, http://www.iso.org/iso/ theiso14000family_2009.pdf. Erişim Tarihi: 07.04.2013 Johnson, G.; Scholes, K. & Whittington, R., (2008). Exp loring Corp orate Strategy, Harlow, England: PrenticeHall. Kaya, U. ve Karakaya, A., (2008). Sosyal Raporlama Anlayışının Muhasebe Meslek Mensupları Tarafından Algılanması Üzerine Ampirik bir Çalışma, Muhasebe ve Denetime Bakış, Ocak/2008, s. 153-170. Koç Holding, (2014). Corp orate Social Resp onsibility Rep ort 2013, http://static. globalreporting.org/report-pdfs/2014/3d0fd0d160b4bf3d14340e3a0dab6f8d.pdf. Erişim Tarihi: 25.10.2014 Kolk, Ans, (2010). Trajectories of Sustainability Reporting by MNCs, Journal of World. Business, 45, s. 367-374. Kolk, Ans, (2004). A Decade of Sustainability Reporting: Developments and Significance, v, Vol. 3, No. 1, 51-64. KPMG, (2013). The KPMG Survey of Corporate Responsibility Reporting 2013, http://www.kpmg.com/Sustainability. Erişim Tarihi: 18.02.2014 Lee, Min Dong P., (2007). A Review of the Theories of Corporate Social Responsibility: Its Evolutionary Path and the Road Ahead, International Journal of Management Reviews, Vol. 10 No. 1, s. 53-73. Lydenberg, Steven D., (2005). Corp orations and the Public Interest: Guiding the Invisible Hand, San Francisco, CA: Berrett-Koehler. Marshall, Gordon, (1999). Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (çev.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Meisenbach, R. J. ve Feldner, S. B., (2009). Dialogue, Discourse Ethics, and Disney, Robert Heath; Elizabeth L.Toth and Damion Waymer (edts.), Rhetorical and Critical App oraches to Public Relations II, NY: Routledge, s. 253-271. Meisenbach, Rebecca J., (2006). Habermas’s Discourse Ethics and Principle of Universalization as a Moral Framework for Organizational Communication, Management Communication Quarterly, 2006, 20: 39, s. 39-62. Menteş, Ahmet, (2009). Kurumsal Yönetişim ve Türkiye Analizi, İstanbul: Derin Yayınları. Özüpek, Nejat, (2013). Kurum İmajı ve Sosyal Sorumluluk, İstanbul: Eğitim Yayınevi. OECD, (2011). Guidelines f or Multinational Enterp rises, http://www.oecd.org/ corporate/mne/48004323.pdf, Erişim Tarihi: 02.02.2013 Punch, Keith F., (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar, D.Bayrak, H.B.Arslan, Z. Akyüz (çev), Ankara: Siyasal Kitabevi. Reynolds, M. A. ve Yuthas, K., (2008). Moral Discourse and Corporate Social Responsibility Reporting, Journal of Business Ethics, Vol. 78, No. 1/2, s. 47-64. SA8000, (2014). SA8000 Standard: 2014, http://www.sa-intl.org/index. cfm?fuseaction=Page.ViewPage&PageID=937. Erişim Tarihi: 22.02.2014 SAAS, (2012). Accredited Certification Bodies, http://www.saasaccreditation. org/accredcertbodies.htm. Erişim Tarihi: 13.12.2012 Sarıkaya, M., Erdoğan, M. ve Kara, Z. F., (2010). İnternet Ekonomisi ve Kurumsal Sürdürülebilirlik, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim, 5(2), s. 31-50. UNGC – United Nations Global Compact, (2013). What is the UN Global Compact?, https://www.unglobalcompact.org/. Erişim Tarihi: 02.02.2013 Werner, K. ve Weiss, H., (2003). Markaların Kara Kitabı, Dilman Muratoğlu (çev.), İstanbul: Mediacat Kitapları. Yamak, Sibel, (2007). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Gelişimi, İstanbul: Beta Yayınları. Yıldırım, Özkan, (2009). Yıllık faaliyet raporu hazırlama rehberi, http://www. denetimnet.net/UserFiles/Documents/DenetcininNotDefteri/Turkey-Tr_Audit_ Yillikfaaliyethazirlamarehberi_.pdf. Erişim Tarihi: 03.04.2014 Yıldırım, Yılmaz, (2012). İletişimsel Eylem Kuramı Işığında Siyasal İletişim ve AK Parti Örneği, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), Cilt:7, Sayı:1, s. 195-226.