Kitle İletişiminde Çağdaş Söylen Üretimi: Kuramsal Bir Değerlendirme

Söylenler, iktidarın uygulamalarının rasyonelleştirilmesi ve meşrulaştırılması iletoplumsal bir iletişim gerçekleşmesine hala kaynaklık etmektedir. Bu amaçla çalışmada,kitle iletişimi ile dolayımlanan söylenler aracılığıyla yaratılan karizmatik otoriteröznelerin oluşturulma süreci üzerinde durulmuştur. Kitle iletişimin sahte doğallığı iletoplumun gerçekliğini çarpıttığı iddiası bu çalışmanın incelemek istediği temel sorundur.Bu doğrultuda, kitle iletişim ve mitoloji arasında kavramsal ilişki kurarak mitolojininmeşrulaştırma işlevinin izlerini kitle iletişim süreçlerinde aranmıştır. Kitle iletişim araçlarıile dolayımlanan iletişim biçimleri ile söylenlerin oluşturulduğunu ve bu söylenleriniktidar ilişkileri içerisinde bir meşrulaştırma işlevini yerine getirdiği savunulmuştur. Busavunu doğrultusunda, kullanılan propaganda teknikleri ile özellikle politik liderlerinkahramanlaştırılmasında etkin bir söylen kullanımının varlığı amaçlı örneklem yöntemi ileseçilen örnekler üzerinden tartışılmıştır. Böylelikle, medya ve söylen üretimi arasındaki bağkurulmak istenmiştir. Özellikle, kahramanlık mitinin haber dilinde ideolojik belirlenimleüretilmesi sürecinde örtük bir çabanın varlığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, kitleiletişimi ile dolayımlanan söylenler aracılığıyla yaratılan karizmatik otoritenin dönemseliktidar ilişkileri içersinde en çok rıza gösterilen sistemik bir efsane insan haline geldiğiaçıklanmıştır.

Contemporary Myth Production in Mass Media: A Theoretical Evaluation

Myths are still sources for realization of a social communication with therationalization and legitimization of the political power practices. With this design, buildingprocess of charismatic authority subjects created over myths which are mediated with themass media is emphasized in this study. The claim of fake naturalness of mass media sfalsifying the reality of a society is the main problem which this study aims to investigate.In this direction, traces of the legitimization function of the mythology are studied withinthe mass media processes by establishing a theoretical relation between mass media andmythology. It is justified that the myths are created with the communication types which aremediated with the mass media and these myths carry out a legitimization function withinthe relations of political power. In the direction of this argument, presence of an effectivemyth use especially on heroizing of the political leaders with the help of several propagatetechniques is discussed thorough selected samples with the purposeful sampling method.Thus, it is desired that media and myth production are correlated. Especially, presenceof an implicit attempt of heroic myth is detected in production process of news speechwith ideological determination. As a result, it is explained that the charismatic authoritycreated with the myths which are mediated with the mass media becomes a most consentedsystemic hero man within the periodical relations of political power.

___

  • Althusser, Louis, (2003). Devletin İdeolojik Aygıtları, İstanbul: İthaki Yayınları. Armstrong, Karen, (2006). Mitlerin Kısa Tarihi, İstanbul: Merkez Kitap Yayınları. Atan, Yaşar, (2007). Akdenizli Tanrılar, İstanbul: Evrensel Yayıncılık. Barthes, Rolland, (1990). Çağdaş Söylenler, İstanbul: Metis Yayıncılık. Batı, Uğur, (2005). “Bir Anlam Yaratma Süreci ve İdeolojik Yapı Olarak Reklamların Göstergebilim Bir Bakış Açısıyla Çözümlenmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2005, Cilt: 29, No: 2, s. 175-190. Campbell, James, (2000). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, İstanbul: Kabalcı Yayınları. Can, Şefik, (1997). Klasik Yunan Mitolojisi, İstanbul: İnkılap Kitapevi. Cevizci, Ahmet, (2004). Felsefe Ansiklopedisi, Cilt 2, İstanbul: Etik Yayınları. Cumhuriyet, 18 Şubat 1959. Cumhuriyet, 19 Haziran 1988. Deringil, Selim, (2002). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji: II. Abdülhamit Dönemi (1876-1909), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Devran, Yusuf, (2003). Siyasal Kampanya Yöntemi: Mesaj, Strateji ve Taktikler, İstanbul: And Yayıncılık. Eagleton, Terry, (2011). İdeoloji, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Fiske, John, (2006). Mitler ve Mitleri Yapanlar, İzmir: İlya Yayınevi. Gezgin, İsmail, Gezgin, İlkay ve Çokişler, Nazım, (2004). Mitoloji (Mythos ve Logos): Hayatımıza Yön Veren Söylenceler, İstanbul: Güncel Yayıncılık. Grimal, Pierre, (2005). Yunan Mitolojisi, Ankara: Dost Kitapevi. Güreli, Nail, (1996). “Abdülhamit, Menderes ve Bizimkiler”, Milliyet, 22 Aralık. Habermas, Jürgen, (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları. Hall, Stuart, (1980). “Encoding and Decoding in the Television Discourse ”. (In) Culture, Media, Language. (eds.):Sutuart Hall, et al. London: Hutchinson. Pp. 197-208). Hall, Stuart, (1994). “Kültür, Medya ve İdeolojik Etki”, s. 169-209, Medya İktidar İdeoloji, (çev. ve derl.) Mehmet Küçük, Ankara: Ark Yayınları. Kahraman, Hasan Bülent, (2014). “Savaş için değil, barış için yapıldı”, Sabah, 20 Temmuz. Marshall, Gordon, (2003). Sosyoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Mcquail, Denis, (2010). Kitle İletişim Çalışmalarında İletişim Modelleri, Ankara: İmge Kitapevi. Milliyet, 19 Şubat 1959. Milliyet, 29 Ağustos 1974. Mutlu, Erol, (1994). İletişim Sözlüğü, Ankara: Ark Yıyınevi. Necatigil, Behçet, (2002). 100 Soruda Mitologya, İstanbul: Koç Kültür Sanat ve Tanıtım Yayınları. Özbudun, Sibel, (2004). Hermes’ten İdris’e Bir Dinsel Geleneğin Dönüşüm Dinamikleri, Ankara: Ütopya Yayınevi. Özsoy, Osman, (2008). Politik Propaganda Teknikleri, İstanbul: Alfa Yayıncılık. Postman, Neil, (2012). Televizyon Öldüren Eğlence, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Sefa, Peyami, (1959). “Faciaların Faciası”, Milliyet, 19 Şubat. Toktay, M. Nefrin, (2014). “Perseus Kahramanlık Mitinin Arketipsel Sembollerle İncelenmesi”, http://www.iticu.edu.tr/, Erişim Tarihi: 22.10.2014 Uzun, Erkan ve Uzun Serkan, (2002). Felsefe Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Vernant, Jean-Pierre, (1996). Eski Yunan’da Söylen ve Toplum, Ankara: İmge Kitapevi. Zaman, 11 Şubat 2013.