2007 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Aday Açıklama Sürecinde Basın Söyleminin İdeolojik İnşası
2007 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri sürecinde, cumhurbaşkanı adayı üzerineyürütülen tartışmalarla biçimlenen ve tartışmaları biçimlendiren ideolojik inşanınirdelenmesi amacını güden bu çalışmada, egemenlik ilişkilerinin medya metinleri aracılığıylanasıl yeniden üretildiği çözümlenmeye çalışılmıştır. Cumhuriyet, Milliyet ve Zamangazeteleri internet sitelerinde konuyla ilgili yayınlanan haber ve köşe yazılarına eleştirelsöylem çözümlemesi uygulanarak ideolojik inşanın nasıl kurgulandığı sorgulanmıştır.Bunun sonucunda Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi ve açıklanması sürecinde basınsöyleminin, egemenin gücünü pekiştirir nitelikte olduğu saptanmıştır. İktidar partisive Başbakan, Cumhurbaşkanını tek başına belirleme ve seçtirme yetkisine sahip olarakkonumlanırken vatandaşların kendisine sunulan isme, demokratik sistem gereği çoğunluğasahip partinin adayı olmasından ötürü razı gelmesi doğal ve makul olarak sunulmuştur.
The Ideological Construction in Press Discourse during the Declaration Period of Candidate in the Presidential Elections of 2007
Aiming to examine the ideological construction both shaped by and shaping thedebates on the presidential candidates in the process of Presidential Elections of 2007, thisstudy analyses the reproduction of relations of dominance by the media texts. Fictionalizationof the ideological construction is questioned by applying critical discourse analysis to relatednews and columns published on the websites of the newspapers Cumhuriyet, Milliyet andZaman. It is concluded that press discourse during the assessing and declaring period ofthe only candidate was such as to strengthen the power of the sovereign. The GovernmentParty and the President were positioned as the only authorities to determine the candidateand to get him elected while the acceptance of the candidate announced to the citizens waspresented as natural and reasonable because he was the claimant determined by the majorityparty in a democratic system.
___
- Arcayürek, Cüneyt, (2007). Çankaya Gelenler Gidenler, İstanbul: Detay Yayıncılık, 4.Baskı.
- Atabek, Ümit, (2007). Söylem Çözümlemesi: Başlangıç Düzeyi İçin Öneriler, Gülseren Şendur Atabek, Ümit Atabek (der.), Medya Metinlerini Çözümlemek: İçerik, Göstergebilim ve Söylem Çözümleme Yöntemleri, Ankara: Siyasal Yayınevi, s. 151-163.
- Atay, Falif Rıfkı, (2004). Çankaya, İstanbul: Pozitif Yayıncılık.
- Baştürk Akça, Emel, (2004).3 Kasım 2002 Seçimleri ve ABD: Sağ ve Sol Basında ABDye İlişkin Olumsuz Yargılar , Selçuk İletişim, Cilt: 3, Sayı:3, 2004, s.21-34,
- http://www.iletisim.selcuk.edu.tr/dergi/gs/2004_cilt3s3.pdf, Erişim Tarihi: 13.04.2012.
- Çağan, Cevdet, (2003). 27 Mart 1994 Yerel Seçimlerinde Basının Gündemi, Tutumu ve Refah Partisi Örneği , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Demir, Salih, (2003). Türkiyede Cumhurbaşkanlığı Seçimleri , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
- Devran, Yusuf, (2010). Haber Söylem İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
- Durmuş, H. Nurgül, (2012). 2007 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Bağlamında Türkiyede Rejim Tartışmalarının Basında İdeolojik İnşası , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Dursun, Çiler, (2004).Televizyon Haberlerinde Siyasal İslamcı Partinin Temsili: 1999 Seçimlerinde Fazilet Partisi, Selçuk İletişim, Cilt: 3, Sayı:3, s.5-20, http://www. iletisim.selcuk.edu.tr/dergi/gs/2004_cilt3s3.pdf, Erişim Tarihi: 13.04.2012.
- Dursun, Onur, (2009).Basında İdeolojinin Oluşumu ve Haber Üretim Sürecine Etkisi - Örnek Olay: Danıştayın Türban Kararı ve Danıştay Saldırısı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Emre Kaya, Ayşe Elif, (2009).Demokrat Parti Politikalarının Cumhuriyet Gazetesinde Ele Alınış Biçimleri-1950-1960 , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Ercan, Zeynep, (2009).Yazılı basında 2007 Cumhurbaşkanlığı seçim süreci: Cumhuriyet, Zaman ve Hürriyet gazetelerinin içerik analizi- Nisan- Mayıs- Haziran- Temmuz- Ağustos 2007 , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
- Fairclough, Norman, Wodak, Ruth, (2004). Critical Discourse Analysis , Teun A. van Dijk (ed.), Discourse as Social Interaction, London, Newburry Park and New Delhi: Sage, s. 258-284.
- Habertürk, (2009). AK Parti mi, AKP mi?, 05 Haziran 2009, http://www. haberturk.com/polemik/haber/151231-ak-parti-mi-akp-mi, Erişim Tarihi: 13.07.2011.
- Hardt, Hanno, (2005). Eleştirelin Geri Dönüşü ve Radikal Muhalefetin Meydan Okuyuşu: Eleştirel Teori, Kültürel Çalışmalar ve Amerikan Kitle İletişimi Araştırması,
- Kültür, Medya ve İdeolojik Etki, Mehmet Küçük (der.-çev), Medya, İktidar, İdeoloji, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 3.Basım, s.15-72.
- Herman, Edward S., (2004). Medyada İkiyüzlülük: Propaganda Çağında Haberleri Deşifre Etmek, Nur Nirven (çev.), İstanbul: Chiviyazıları.
- Işık, Metin, (1988). Basının Kamuoyu Oluşturma Fonksiyonu: (Bir Örnek Olay Olarak 24 Aralık 1995 Genel Seçimleri Sonrasında ANAP-RP Koalisyon...), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- İnceoğlu, Yasemin G., Çomak, Nebahat A., (2009). Metin Çözümlemeleri, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Kete, Nazmiye, (2009).Türk Yazılı Basınında Yoksulluk Söylemi: Yeni Kapitalizme Eleştirel Bir Bakış , Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi.
- Kürne, Halis, (2008). Türkiyede Medya Siyaset İlişkileri - 3 Kasım 2002 ve 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri Öncesinde Medyanın AKPye Yaklaşımının Karşılaştırılması Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
- Lassen, Inger, (2006). Preface , Inger Lassen, Jeanne Strunck, Torben Vestergaard (edts), Mediating Ideology in Text and Image: Ten Critical Studies, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, s. vıı-xıı.
- Lemert, James B (et al), (1991). News Verdicts, the Debates, and Presidential Campaigns, New York: Praeger.
- Marx, Karl, Engels, Friedrich, (2003), Alman İdeolojisi, Eriş Yayınları.
- Muzbeg, Esin, (2003). Televizyon Haberlerinde Yönlendirme Yugoslavya Cumhurbaşkanlığı Seçimleri , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Oskay, Ünsal, (2003). Önsöz , Barış Çoban, Zeynep Özarslan (haz.) Söylem ve İdeoloji, İstanbul: Su Yayınları, 2003, s.9-11.
- Önder, Özge, (2008).12 Martın Basına Etkisi - MilliyetCumhuriyet Örneği , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Özdemir, Hikmet, (2007). Atatürkten Günümüze Cumhurbaşkanı Seçimleri, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Özmen, Kürşat, (2009) Demokratikleşme Açısından Gazetelerin Yeni Anayasa Çalışmalarına Yaklaşımı , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
- Scholle, David J., (2005).Eleştirel Çalışmalar: İdeoloji Teorisinden İktidar/ Bilgiye , Mehmet Küçük (der.-çev), Medya, İktidar, İdeoloji, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 3.Basım, s.255-293.
- Sevinç, Murat, (2002). Güncel Gelişmelerin Işığında, 1982 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanı , Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57-2, s.109-137, http://dergiler. ankara.edu.tr/dergiler/42/466/5333.pdf, Erişim Tarihi: 21.05.2009.
- Şeker, Tülay Bektaş, (2004). Türk Basınında Objektiflik: Fazilet Partisinin Kapatılması Örneği Selçuk İletişim, Cilt: 3, Sayı:3, s.35-47
- http://www.iletisim.selcuk. edu.tr/dergi/gs/2004_cilt3s3.pdf, Erişim Tarihi: 13.04.2012.
- Şimşek, Mehtap, (2007)27 Mayıs Darbesine Giden Süreçte Basın-İktidar İlişkisi ,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır: Dicle Üniversitesi. Tanyol, Cahit, (2007). Çankaya Dramı, İstanbul: Altın Kitaplar.
- van Dijk, Teun A., (2003a). Critical Discourse Analysis , Deborah Schiffrin, Deborah Tannen and Heidi E. Hamilton (eds), The Handbook of Discourse Analysis, USA:
- Blackwell Publishing, s.352-371, http://www.discourses.org/OldArticles/Critical%20 discourse%20analysis.pdf, Erişim Tarihi: 24.02.2012.
- van Dijk, Teun A., (2003b). Söylem ve İdeoloji: Çokalanlı Bir Yaklaşım , Barış Çoban, Zeynep Özarslan (haz.), Söylem ve İdeoloji, İstanbul: Su Yayınları, s.13-112.
- van Dijk, Teun A., (2005). Söylemin Yapıları ve İktidarın Yapıları , Mehmet Küçük (der.-çev), Medya, İktidar, İdeoloji, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 3.Basım, s.315-375.
- Wang, Wei, (2006).Chapter 4: Critical Discourse Analysis, Intertextuality and the Present Study, http://ses.library.usyd.edu.au/bitstream/2123/1701/5/05chapter4.pdf, Erişim Tarihi: 02.03.2012.
- Wodak, Ruth, Meyer, Michael, (2009). Critical Discourse Analysis: History,
- Agenda, Theory and Methodology , Ruth Wodak and Michael Meyer (eds), Methods of Critical Discourse Analysis, London, Newburry Park and New Delhi: Sage, s.1-33. Kaynak Haber ve Köşe Yazıları8
- AKP oyları yetmez, Cumhuriyet, 26 Aralık 2006.
- Arınç: 184le toplantıyı açarım , Milliyet, 28 Aralık 2006. Heper, Doğan; Erdoğan Çankayaya çıkamaz, Milliyet, 28 Aralık 2006.
- Erdoğandan gazetecilere börekçide önemli açıklamalar, Milliyet, 04 Ocak 2007. Selçuk, İlhan; Beyaz Saraydan Çankaya Ataması.., Cumhuriyet, 13 Ocak 2007.
- Çankaya sinyali mi?, Milliyet, 21 Ocak 2007.
- Erdoğandan Köşk şifreleri..., Milliyet, 02 Şubat 2007.
- Erdoğan: Halkımız ne derse o , Milliyet, 10 Şubat 2007.
- Soner, Şükran; İkisi de Aday, Cumhuriyet, 13 Şubat 2007.
- Balbay, Mustafa; Yeni Seçim Sloganı: Para ve Erzak!, Cumhuriyet, 16 Şubat 2007.
- Tasarının ABDyle ilişkileri etkilemesinden endişeliyim, Milliyet, 18 Şubat 2007.
- Patronlar bahse girdi: Erdoğan aday olur mu?, Milliyet, 01 Mart 2007.
- Güreli, Nail; AKPnin değirmenine su taşıyanlar, Milliyet, 07 Mart 2007.
- Ünal, Mustafa; Papatya falı, Zaman, 07 Mart 2007.
- Heper, Doğan; Kim Çankayaya çıkamaz?, Milliyet, 08 Mart 2007.
- Köşk konusunda sürpriz olabilir, Zaman, 11 Mart 2007
- Balbay, Mustafa; Senaryo Enflasyonu..., Cumhuriyet, 15 Mart 2007.
- Bila, Fikret; Erdoğan ve diğer 4 aday, Milliyet, 16 Mart 2007.
- Altan, Çetin; Hem övünme hem dövünme, Milliyet, 18 Mart 2007.
- Başbakan Erdoğandan bel fıtığı esprisi, Milliyet, 20 Mart 2007.
- Birand, Mehmet Ali; Erdoğan, kim bilir ne çok eğleniyordur
, Milliyet, 20 Mart 2007.
- Erdoğandan Köşk dileği: İnşallah, Milliyet, 21 Mart 2007.
- 367 tezi tutmayınca şiir cezası gündeme getirildi, Zaman, 22 Mart 2007. Hazar, Nedim; Orkestra, Zaman, 24 Mart 2007.
- Büyükanıtın Cumhurbaşkanım sözleri Erdoğanı güldürdü, Milliyet, 04 Nisan 2007. Bila, Fikret; Erdoğanın adaylık bilmecesi, Milliyet, 05 Nisan 2007.
- Ula uşağum, Köşk emeklilik yeri midur?, Milliyet, 09 Nisan 2007.
- Büyükanıt gibi Erkan Mumcunun da dili sürçtü, Milliyet, 10 Nisan 2007. Güçlü, Abbas; Çankaya Toto, Milliyet, 13 Nisan 2007. Alpay, Şahin; Erdoğan başbakan kalmalı, Zaman, 17 Nisan 2007. Civaoğlu, Güneri; Sel ve kum, Milliyet, 17 Nisan 2007. Dündar, Can; Gündüz insan, gece kurt, Milliyet, 19 Nisan 2007.
- Arınç: Her şey çok belli, bu sözlerime dikkat edin, Milliyet, 20 Nisan 2007.
- Erdoğan piknikçilerle birlikte çay içti, Zaman, 20 Nisan 2007
- Çocuklar da sordu, Milliyet, 21 Nisan 2007 Kamış, Mehmet Cumhurbaşkanının yetkileri, Zaman, 21 Nisan 2007.
- 70 milyon merak ediyor, sadece 3 kişi biliyor, Milliyet, 22 Nisan 2007.
- Arınç: Meclisimiz özgür iradesini sonuna kadar kullanmıştır..., Milliyet, 23 Nisan 2007. Alkan; A. Turan; İki tavşan; hiç tavşan, Zaman, 23 Nisan 2007.
- Baykal özel oturumu gerdi, Zaman, 23 Nisan 2007.
- TBMMde gergin dakikalar..., Milliyet, 23 Nisan 2007. Soysal, Mümtaz; Çocuk Oyunları, Cumhuriyet, 23 Nisan 2007.
- CHPde 367 hazırlığı..., Milliyet, 24 Nisan 2007.
- Erdoğan grup toplantısında Gülün ismini açıkladı, Milliyet, 24 Nisan 2007.
- Dündar, Can; Sıtmaya razı olmak!, Milliyet, 24 Nisan 2007.
- Bila, Fikret; Gülün adaylığı 12 saat önce kesinleşti, Milliyet, 25 Nisan 2007.
- Ulagay, Osman; AKP ile oyunun 2. perdesi için sahne hazır, Milliyet, 25 Nisan 2007.