Koloni Çağı’nda Kadınların Şehir Hayatındaki Rolleri

Eski Anadolu tarihini aydınlatan ilk yazılı belgeler olan Kültepe tabletleri Asur TicaretKolonileri Çağı’na (M.Ö. 1975-1725) aittirler. Belgelerin içeriği daha çok ticaret, iktisat vehukuk hakkındadır ve belgeler bu alanlarla ilgili prosedürleri ihtiva etmektedir. M.Ö. II.binde şehir hayatında faaliyet göstermiş pek çok kadının adının öğrenilmesi bu belgelerinneşredilmesi sayesinde gerçekleşmiştir. Asurlu tüccarlara ait arşivlerin sayısının daha fazlaolmasından dolayı Asurlu ailelere mensup kadınlar hakkındaki bilgiler ağırlıkkazanmaktadır. Kültepe metinlerine göre, Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda yerli ve Asurlukadınların ticaret yapma, gayrimenkul ve köle alıp-satma, nişanlanma, evlilik ve boşanmahallerinde sosyal haklara sahiptirler ve mirastan pay alma hakları bulunmaktadır. Bununyanında Anadolu kadınının ülke yönetiminde kral ile birlikte söz sahibi olduğubilinmektedir. Biz bu çalışmada doğumdan itibaren kadınların şehir hayatında hangi rollerinasıl üstlendiklerini ele alınmaya çalışacağız.

The Roles of Women in City Life in the Age of Assyrian Trade Colonies

Kültepe Tablets, which are the first written documents enlightening the history of Ancient Anatolia, belong to Assyrian Trade Colonies Age (1975-1725 BC).The content of the documents are mostly about commerce, finance and law and they include procedures related to these fields. Names of many women who were active in city life in the 2nd century BC has been learnt mostly by these published documents. Thanks to abundance of archives related to Assyrian merchants, the information about the women from the Assyrian families has gained importance. According to Kültepe texts, local and Assyrian women had the rights of trading, real estate and slave dealing, having social rights in case of engagement, marriage and divorce and receiving a share from inheritance, in the Assyrian Trade Colonies Age. In addition to this, it is known that the Anatolian women had a say in the government of the country together with the king. In this study we try to discuss the role of women in urban life.

PDF

___

A Concise Dictionary of Akkadian (CDA)
Akkadisches Handwörterbuch (AHw)
ALBAYRAK, İrfan, “Koloni Çağında Yerli Bir Bayan “Madawada””, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri, 1998. s. 1-14.
ALBAYRAK, İrfan, “Kültepe’den Değişik Bir Masraf Listesi”, Archivum Anatolicum, S. 5, 2002, s. 1-10.
ALBAYRAK, İrfan, “ana kaspim annīm Šamaš-abī qātātum” “Bu Gümüş İçin Šamaš-abī Kefildir”, Archivum Anatolıcum, C.7, S. 2, 2004, s. 1-12.
ALBAYRAK, İrfan, “Asurlu Tüccar Šu-İštar’ın Kültepe’de Ele Geçen Vasiyetnamesi” Cahit Günbattı’ya Armağan Kitabı, 2015, s. 15-27.
BALKAN, Kemal, “Eski Asur ve Anadolu’da Kızların Çocuk Yaşta Nişanlanması” Belleten, C. LI, S.200, 1987, s. 417-427.
BARJAMOVIC, Gojko, A Historical Geography of Anatolia in The Old Assyrian Colony Period, Copenhagen 2011.
BAYRAM, Sebahattin, ÇEÇEN, Salih, “Yeni Belgelerin Işığında Eski Anadolu’da Kölelik Müessesi”, Belleten, C. LX, S. 229’dan ayrı basım, 1997, s. 579-604.
BİLGİÇ, Emin, Sever, Hüseyin, Günbattı, Cahit vd., Ankara Kültepe Tabletleri I, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1990.
CEBESOY, S. Sabâ, “Kapadokya Tabletlerinde Geçen Dokuma Ürünleri”, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1994 Yıllığı, 1995, s. 164-188.
ÇAYIR, Murat, Albayrak, İrfan, “Yerli Halka Ait Bir Grup Kültepe Tableti”, Archivum Anatolicum, C.12, S.1, 2018, s. 1-20.
DARGA, Muhibbe, Anadolu’da Kadın, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2015.
DERCKSEN, J. Gerrit, “The Silver of The Gods on Old Assyrian İkribu”, Archivum Anatolicum, C.3, 1997, s. 75-78.
DERCKSEN, J. Gerrit, “Cevherden Objeye: Kaniş’te Madenler”, Anadolu’nun Önsözü Kültepe-Kaniş Karumu, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları No: 78, Kayseri 2011, s. 110-114.
EISSER, George, Lewy, Julius, Die Altassyrischen Pechtsurkunden vom Kültepe (EL), Leipzig: Hinrichs 1930.
EROL, Hakan, “Asur Ticaret Kolonileri Devrinde Anadolu Şehir Devletleri’nin İdari Yapısı”, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS) 38, 3, 2007, s. 1305-1315.
GARELLI, Paul, “Trois Tablettes Cappadociennes Du Musée de Roun” RA 51, 1957, s. 1-10.
GARELLI, Paul, “Tablettes Cappadociennes de Collections Diverses”, RA 59, 1965, s. 53-68.
GELB, Ignace J., Inscriptions from Alishar and Vicinity, Oriental Institu Publications 27, Chicago 1935.
GÜNBATTI, Cahit, “Kültepe Tabletlerine Göre, Kadınların Ticari Faaliyetleri Hakkında Bazı Gözlemler” XI. Türk Tarih Kongresi, 1994, s. 191-200.
GÜNABATTI, Cahit, “Eski Anadolu’da “Su Ordali””, Archivum Anatolicum, C. 4, 2000, s. 73- 88.
GÜNBATTI, Cahit, Kültepe-Kaniş Anadolu’da İlk Yazı İlk Belgeler, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları No: 78, Kayseri 2012.
HECKER, Karl, “Zur Rolle Der Einheimisch-Anaotischen Bevölkerung im Altassyrischen Fernhandel Mit Kleinasien”, IX. Türk Tarih Kongresi, 1986, s. 145-152.
KAWASAKI, Yasushi, “Status of Women and Marriage Instituton of The Old Assyrian Society”, Bulletin of The Society for Near Eastern Studies in Japan, C.37, S.1, 1994, s. 52-70.
KINAL, Füruzan, “Eski Anadolu’da Kadının Mevkii” Belleten, C. 20, S. 79, 1956, s. 355-378.
KIENAST, Burkhart, Die Altassyrischen Texte Des orientalischen Seminars Der Universitat Heidelberg Und Der Sammlung Erlenmeyer-Basel (ATHE), Berlin 1960.
KUZUOĞLU, Remzi, “Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Anadolu Kraliçeleri”, Belleten, C. LXXI, C. 262, s. 795-809.
LARSEN, M. Trolle, The Aššur-nādā Archive. Volume: 1, Nederlands Instituutvoorhet Nabice Oesten te, Leiden 2002.
LARSEN, M. M. Trolle, Kültepe Tabletleri VI-a, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2010.
LEWY, Julius, “On Some Institutions of The Old Assyrian Empire”, HUCA 27, 1956, s. 1-79.
LUBOR, Mataus, Marie, Matovsova-Rajmova, Kappadokische Keilchrifttafeh mit Siegeln, Prag 1984.
MANDACI, Ebru, Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Kadın, Tulpars Yayınları, Ankara 2016.
MANDACI, Ebru, “Arkeolojik Bulgular ve Çivi Yazılı Kaynaklar Işığında Eski Mezopotamya’da Giyim Kültürü”, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 41, S. 2, 2017, s. 55-79.
MATTHEWS, Victor, H., “Marriage and Family in The Ancient Near East”, Marriage and Family in The Biblical World, 2003, s. 24-40.
MICHEL, Cecile, “ Les Enfants Des Marchands de Kaniš”, KTÈMA Civilisations de l’Orient, de la Grèce et de Rome antiques, Université de Strasbourg, 1997a, s. 91-108.
MICHEL, Cecile, “Les Malheurs de Kunnanīya, Femme de Marchand” Archivum Anatolicum, C. 3, 1997b, s. 239-253.
MICHEL, Cecile, Correspondance Des Marchands de Kaniš Au Debut du II Millenaire Avant J-C. Paris 2001.
MICHEL, Cecile, “Femmes et Ancetres Le Cas des Femmes d’Assur”, Topoi. Orient-Occident, 10, 2009, s. 27-39.
MICHEL, Cecile, “Women of Assur and Kanesh” Anatolia’s Prologue/ Kültepe Kanesh Karum, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları No: 78, Kayseri 2011, s.124- 133.
NEMET-NEJAT, K. Rhea, “Women in Ancient Mesopotamia”, Women’s Role in Ancient Civilizations, 1999, s. 86-114.
ORLIN, Louis L., Assyrian Colonies in Cappadocia. Paris 1970.
ÖZ, Esma, “Kültepe Tabletleri Işığında M.Ö. II. Binde Kadının İş Hayatındaki Yeri” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 1, S. 25, 2008, s. 47-58.
ÖZGÜÇ, Tahsin, Kültepe Kaniš/Neša, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2015.
SEVER, Hüseyin, “Yeni Belgelerin Işığında Koloni Çağında (M.Ö. 1970-1750) Yerli Halk ile Asurlu Tüccarlar Arasındaki İlişki” Belleten, C. LIX, S. 224, 1995, s. 1-16.
SEVER, Hüseyin, “Köle Satışı Hakkında Yeni Kültepe Metinleri”, XXXIV. Uluslararası Assiriyoloji Kongresi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1998, s. 487-494.
ŞAHİN, Hasan Ali, “Kültepe Metinlerinde Geçen Kumaş İsimleri”, I. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu (Kayseri: 11-12 Nisan 1997), 1997, s. 313-323.
ŞAHİN, Hasan Ali, “Kültepe Metinlerinde Geçen Rahip ve Rahibeler”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 8, 1999, s. 233-242.
ŞAHİN, Hasan Ali, “Kültepe Metinlerinde Geçen Rahibelerin Aile ve Toplumdaki Konumu”, A.Ü. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 20, S. 31, 2000, s. 233-242.
ŞAHİN, Hasan Ali, “Eski Asur Hukuku’nda Kız Çocukların Baba Mirasından Payı” Kadın/Women 2000, C. VI, S. 2, 2008, s. 37-49.
ŞAHİN, Hasan Ali, “Eski Asur Toplumunda Çocuklara Ad Verme Geleneği” Turkish Studies, C.4, S.3, Spring 2009, s. 2007-2019.
The Assyrian Dictionary of The Oriental Institute of The University of Chicago (CAD)
TOPTAŞ, Koray, “Eski Mezopotamya’da Çocuk”, Archivum Anatolicum, C.10, S.1, 2016, s. 55-78.
VEENHOF, Klass R. Aspect of Old Assyrian Trade and Its Terminology. Leiden 1972.
VEENHOF, Klass R. “Some Social Effects of Old Assyrian Trade”, Trade in The Ancient Near East, 1977, s. 109-118.
VEENHOF, Klass R., “Old Assyrian and Ancient Anatolian Evidence for The Care of The Elderly”,The Care of The Elderly in The Ancient Near East, Köln 1998, s. 119-160.
VEENHOF, Klass R., Kültepe Tabletleri V, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2010.