Kimlik ve Siyasallaşma Bağlamında Lübnan’daki Şii Toplumu

Lübnan'ın mevcut toplumsal yapısına ilişkin bir tartışma, mantıksal olarak ülkenin siyasi kurumlarındankaynaklı olarak başlatılmaktadır. Ancak Mezhep Temsilciliği Sistemi veya Lübnan’ın anayasal-konfesyonelpolitikaları, Lübnan toplumunun karşıt unsurlarını korumak için yeni keşfedilen bir formül olmaktan ziyade bu türdüzenlemeler, yüzyılı aşkın bir süredir gelişen ilkelere dayanmıştır. Bu ilkelerin doğal sonucu olarak da birbirindenfarklı inanç sistemlerine mensup kabile birimlerinden oluşan sosyal yapı, tamamen karışık ve kozmopolit bir yapıyadönüşmüştür. Şii kimliği de Lübnan’ın bu yapısı içerisinde geçmişten günümüze en etkin kimlik olarak varlığınıdevam ettirme imkânına sahip olmuştur. Bu kimlik, Lübnan’da küresel ve bölgesel eksende Şii kimliği açısındanetkin bir faaliyet merkezi olmuştur. Bu merkezde Lübnanlı Şiiler, Lübnan’ın sürdürülebilir siyasi organizasyonuiçerisinde mevcut sosyo-ekonomik ve kültürel durumlarını muhafaza ederken aynı zamanda Lübnan’ın konfesyonelsisteminin neden olduğu problemlerde, ülkenin siyasi kültüründe ve idari yapısının şekillenmesinde de önemli rollerüstlenmiştir. Ayrıca politik şiddeti ele alma girişimleri, sınıf temelli olmasa da kültürel açıdan bir perspektiften yolaçıkma eğilimleri, küresel anlamda kötü bir şiddet örneği oluşturmuştur. Zira Lübnan'da Şii topluluğu, teorik birsiyasi şiddet modeline sahip olmuştur. Dolayısıyla Lübnan, iç çatışmaların yanı sıra uluslararası terörizmdeki rolüile de daha keskin bir modele benzemektedir. Bu çalışma, Lübnan’daki varlığı ve faaliyetleri noktasında Şiitoplumunun kimlik, siyasallaşma ve radikalleşme süreçlerini Amerikan ve İngiliz arşivlerini de temel alanincelemeyi bütünlük açısından ele almaktadır. Yapısal bir tarzda mahkûm etmekten çok anlamak amacıylaaraştırmaya nihayet verilmiştir.

In the Context of Identity and Politicizatıon Shiite Society in Lebanon

The discussion of the current social structure of Lebanon is logically initiated from the political institutions of the country.However, the Sectarian Representation System or the constitutional-confessional policies of Lebanon, rather than being a newly discovered formula to protect the opposing elements of Lebanese society, have been based on principles that have evolved for more than a century. As a natural consequence of these principles, the social structure consisting of tribal units belonging to different belief systems has turned into a completely mixed and cosmopolitan structure.In this structure, the Shiite identity had the opportunity to continue its existence as the most effective identity from the past to the present. This identity has become an effective center of activity in Lebanon in terms of the global and regional axis of Shiite identity. In this center, the Lebanese Shiites played an important role in shaping the political culture and administrative structure of the country, while maintaining the existing socio-economic and cultural conditions within the sustainable political organization of Lebanon.In addition, attempts to address political violence and their tendency to cultivate from a cultural perspective, although not class-based, have created a global example of violent violence. In Lebanon, the Shia community had a theoretical model of political violence.Thus, Lebanon is more like a sharper model with its role in international terrorism as well as internal conflicts.This study examines the identity, politicization and radicalization processes of the Shi'ite community in Lebanon and the American and British archives.In order to understand more than condemnation in a structured manner, research was finally given.

PDF

___

Amerikan Arşivleri
General Central İntelligence Agency Records
CIA-RDP85T00314R000300050006-9.
CIA-RDP86T00587R000400440002-6.
CIA-RDP86T01017R000202090001-7.
İngiliz Arşivleri
Foreign Office and Foreign and Commonwealth Office records
Foreign and Commonwealth Office(FCO)
National Archives: FCO, 93 /2420.
National Archives: FCO, 93 /2421.
US ArmyIst Special Operations Command (Airbone), Special Psychological Operations Study, The Lebanese Hizb Allah: An Ideological Profile (U), APO-2540-310A-90, Fort Bragg, North Carolina 1990.
ABİSAAB, Rula Jurdi; “The Ulama of Jabal ‘Amil in Safavid Iran, 1501–1736: marginality, migration and social change” Iranian Studies, 27:1-4, pp. 103-122.
ABUKHALİl, Asad; “Syria and the Shiites: Al-Asad's Policy in Lebanon”. Third World Quarterly, Vol. 12, No. 2 (Apr., 1990), pp. 1-20.
AKAR, Hiba Bou, Displacement, Politics, and Governance: Access to Low-Income Housing in a Beirut Suburb, (Massachusetts Institute of Technology,Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Massachusetts 2005.
BORTOLAZZİ, Omar; The Making of a Shiite Bourgeoisie in Lebanon Political Mobilisation, Economic Resources and Formation of a Social Group, (Alma Mater Studiorum Università di Bologna, Basılmamış Doktora Tezi), Bologna 2015.
DAFTARY, Farhad; Şii İslam Tarihi, (Çev: Ahmet Fethi), Alfa Basım Yayım, İstanbul 2014.
DEEB, Marius; “Shia Movements in Lebanon: Their Formation, Ideology, Social Basis, and Links with Iran and Syria”, Third World Quarterly, Vol: 10, No:2, Islam & Politics Apr. 1988, pp. 683-698.
HAZRAN, Yusri; The Shiite Community in Lebanon: From Marginalization to Ascendancy, Crown Center For Middle East Studies, Brandeis University, No: 37, Haziran 2009.
HİRST, David; “South Lebanon: The War That Never Ends?”, Journal of Palestine Studies, Vol: 28, No:3, Spring 1999, pp. 5-18.
KHLEİF, Bud B.; “The Ethnic Crisis in Lebanon: Towards a Socio-Cultural Analysis Source: Sociologus”, Neue Folge / New Series, Vol. 34, No. 2 (1984), pp. 121-139.
ODEH, B.J.; Lübnan’da İç Savaş, (Çev: Yavuz Alogan), Belge Yayınları, İstanbul 1986, PİCARd, Elizabeth; The Lebanese Shi’a and Political Violence, United Nations Research Institute For Social Development, Geneva, April 1993.
SABRİNA, Mervin; “ʿĀmil, Jabal”, in: Encyclopaedia of Islam, Three, Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Erişim: 19 Nisan 2018.
SHANAHA, rodge r.; “From Tyre to Tehran: Transnational Links Amongst Lebanese Shi'a Clerical Families”, Journal of Shi'a Islamic Studies, Summer 2013, Vol: VI, No:3, pp. 307-322.
SİKLAWi, Rami; “The Dynamics of The Amal Movement in Lebanon 1975-90”, Arab Studies Quarterly, Vol: 34, No: 1, Winter 2012, pp. 4-26.
SİKLAWi, Rami; “The Social and Political Identities of the Shi'i Community in Lebanon”, Arab Studies Quarterly, Vol. 36, No. 4, Fall 2014, pp. 278-291.
STEWART, Devin J.; “An Episode in the ‘Amili Migration to Safavid Iran: Husayn b. ‘Abd al-Samad al-‘Amili’s Travel Account”, Iranian Studies, Volume: 39, Number: 4, December 2006, pp.481-508.
STORK, Joe; “The War of the Camps, The War of the Hostages, MERIP Reports”, Middle East Researchand Information Project, No: 133, Jun, 1985, pp.3-7+22.
WU, Bingbing; “Shi’ite Collective Identity and the Construction of the Nation-State of Lebanon”, Journal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia), 2009, 3:4, pp.53-64.
http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/2010/Jul-26/58015-former-speaker-kamelal-asaad-dies-at-age-78.ashx.
https://www.timeturk.com/tr/2008/10/06/muhammed-huseyin-fadlullah-la-roportaj-i.html. Erşim tarihi: 29. 8.2018.