Egzersiz Alıskanlıgına Iliskin Degisim Asamaları Kavram Analizi

Amaç: Bu çalısmanın amacı, egzersiz davranısına iliskin degisim asamalarıkavramını Walker ve Avant’ın kavram analizi ile açıklamaktır.Yöntem: Çalısmada, degisim asamaları kavramını açıklamak için Walkerve Avant’ın sekiz basamaklı kavram analizi yöntemi kullanılmıstır.Literatür taraması Web of Science, Science Direct, PubMed, EBSCOhost,Ovid, ProQuest, Google Scholar, Akademik Google ve Ulakbimveri tabanları kullanılarak yapılmıstır. “Egzersize baslama”, “egzersizve degisim asamaları”, “egzersiz ve kavram analizi”, degisim asamalarıve kavram analizi”, “hemsirelik ve kavram analizi” anahtar sözcüklerikullanılarak ulasılan 21 makale, bir rehber kitapçık ve dört kitap incelenmistir.Bulgular: Bu kavram analizi ile egzersiz alıskanlıgına iliskin degisimasamaları kavramının tanımı incelenmis, kavramın degisim süreçleri,öz etkililik ve karar dengesi ile iliskili oldugu belirlenmistir. Inkâr,davranıs degisimine direnç, kararsızlık, arastırma ve yeni sınırları belirleme,davranıs degisimini özümseme, davranıs degisimine adanmakavramın tanımlayıcı özelliklerini olusturmustur. Kavramın özellikleridikkate alınarak model olgu ve sınırda olgu tartısılmıs, hemsirelik uygulamalarıaçıklanmıstır.Sonuç: Egzersiz alıskanlıgına iliskin degisim asamaları kavramının tümözelliklerinin bireyin alacagı egitimle gelistirilebilecegi belirlenmistir.Bu dogrultuda, hemsire bireyin egzersize baslama davranısına geçistehazır olma durumunu belirlemeli ve degisim asamalarında ilerlemeyidesteklemelidir.

Concept Analysis: The Stages of Change Regarding Exercise Habits

Aim: The purpose of this study is to explain the stages of change concept regarding exercise behavior as put forward by Walker and Avant. Methods: The concept analysis of Walker and Avant was used in this study to explain the stages of change concept regarding exercise behavior. A literature review was conducted using the following databases: Web of Science, Science Direct, PubMed, EBSCOhost, Ovid, ProQuest, Google Scholar, Academic Google, and Ulakbim. Such key words as “start to exercise,” “exercise and stage of change,” “exercise and concept analysis,” “stage of change and concept analysis,” and “nursing and concept analysis” were used for the search. Twenty one articles, one guidebook, and four books were analyzed in the study. Results: With this concept analysis, the de nition of the stages of change concept related to exercise habits was examined, and it was determined that the process of change, self-ef cacy, and decision balance were the related concepts for the stages of change. The following attributes of the concepts were determined: denial, instability, research, setting new boundaries, and the resistance, assimilation, and dedication to behavioral change. Model and borderline cases were presented, and nursing practices were announced. Conclusion: It was determined that all of the characteristics of stages of change regarding exercise behavior are related to a person’s education. In this regard, the nurse must determine a person’s readiness for transitioning to their exercise-onset behavior and support their progress through the stages of change.

PDF

___

1 . Genç A, Sener Ü, Karabacak H, Üçok K. Kadın ve erkek genç eriskinler arasında ziksel aktivite ve yasam kalitesi farklılıklarının arastırılması. Kocatepe Tıp Derg. 2011;12(3):145-50. Available from: http:// dergipark.ulakbim.gov.tr/kocatepetip/ article/view/ 5000117740/5000109226
2 . Bastug G, Akandere M, Yıldız H. Sedanter genç bayanlarda aerobik egzersizin vücut kompozisyonu ve kendini fiziksel tanımlama degerlerine etkisi. Spor ve Performans Arastırmaları Dergisi. 2011;2(2):22-7. Available from: http://dergipark.ulakbim.gov.tr / omuspd/article/view/1009001577
3 . Türkiye Halk Saglıgı Kurumu. Saglık Bakanlıgı Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi. Ankara; 2014. Available from: http://beslenme.gov.tr/content/ les/basin_materyal/ ziksel_aktivite_rehberi/turkce. pdf
4 . Hekim M. Tip II diyabet, hipertansiyon ve obezitenin önlenmesinde ziksel aktivitenin önemi. Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi. 2015;8(38):1081-6. Available from: http://www.sosyalarastirmalar. com/cilt8/sayi38pdf/8diger_sosyal bilimler/hekim_mesut.pdf
5 . Joshi S, Mooney SJ, Kennedy GJ, et al. Beyond METs: types of physical activity and depression among older adults. Age and Ageing. 2016;45(1):103-9. doi: 10.1093/ageing/afv164.
6 . World Health Organisation. Health 2020: A European Policy Framework and Strategy for the 21 st Century. 2013. Available from: http:// beslenme.gov.tr/content/ les/ yayinlar/dis_yayinlar/ health_2020.pdf
7 . Çeker A, Çekin R, Ziyagil MA. Farklı yas gruplarındaki kadın ve erkeklerin düzenli ziksel aktiviteye katılım davranısının degisim basamakları. CBÜ Bed Egt Spor Bil Dergisi. 2015;8(1):11-20. doi: 10.14486/IntJSCS561.
8 . Akçakanat T, Toraman A, Çarıkçı IH. Tıp fakültesi ögretim üyelerinin saglıklı yasam biçimi davranıslarının degerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2015;7(13):84-97. Available from: http://dergipark. ulakbim.gov.tr/makusobed/article/ view/1098001224/1098000947
9 . Raingruber B. Contemporary health promotion in nursing practice: In: Raingruber B, editors. Health Education, Health Promotion and Health: What Do These De nitions Have to Do With Nursing? 3st ed. Jones & Bartlett Learning; 2014. p. 1-20.
10 . Prochaska JO, Diclemente CC. Transtheoretical therapy tozardı a more integrative model of change. Psychotherapy: Theory, Research & Practice. 1982;19(3):276-88. doi: 10.1037/h0088437.
11 . Zare F, Aghamolaei T, Zare M, Ghanbarnejad A. The effect of educational intervention based on the transtheoretical model on stages of change of physical activity in a sample of employees in Iran. Health Scope. 2016;5(2):243-5. doi: 10.17795/jhealthscope-24345.
12 . Heydari H, Baharvand F, Mohebi S, Pournia Y, Tabaraie Y, Kamran A. Predictive power of the trans-theoretical model of physical activity in patients with type-2 diabetes. Bull Env Pharmacol Life Sci. 2014;3(3):141-51. Available from: http://www.bepls.com/feb_2014/22. pdf
13 . Partapsingh VA, Maharaj RG, Rawlins JM. Applying the stages of change model to type 2 diabetes care in trinidad: A randomised trial. J Negat Results Biomed. 2011;10(13):2-8. doi: 10.1186/1477-5751-10-13.
14 . Walker LO, Avant KC. Concept analysis. In: Connor M. editors. Strategies for Theory Construction in Nursing. Boston: Pearson Education; 2011. p. 157-79.
15 . Gümüs Sekerci Y, Kitis Y. Degisim Asamaları Modeline Göre Hazırlanmıs Egzersiz Alıskanlıgı Kazandırma Rehberi. Ankara: Vize Yayıncılık; 2016. 16 . Erol S, Erdogan S. Saglık davranıslarını gelistirmek ve degistirmek için transteoretik modelin kullanılması. Atatürk Üniversitesi Hemsirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10(2):86-93. Available from: http:// dergipark.gov.tr/download/article- le/29364
17 . Prochaska JO, Norcross JC, Dıclemente CC. Applying the stages of change. Psychotherapy in Australia. 2013;19(2):10-5. Available from: http://www.psychotherapy.com.au/home/
18 . Johnson SS, Paive AL, Cummins CO, et al. Transtheoretical modelbased multiple behavior ıntervention for weight management: affectiveness on a population basis. Prev Med. 2008;46(3):238–46. doi: 10.1016/j.ypmed.2007.09.010.
19 . Hoy J, Natarajan A, Petra MM. Motivational interviewing and the transtheoretical model of change: under-explored resources for suicide ıntervention. Community Ment Health J. 2016;52(5):559-67. doi: 10.1007/s10597-016-9997-2.
20 . Miller WR, Rose GS. Motivational interviewing and decisional balance: contrasting responses to client ambivalence. Behav Cogn Psychother. 2015;43(2):129-41. doi: 10.1017/S1352465813000878.
21 . Vandelanotte C, Spathonis KM, Elizabeth BA, Eakin G, Owen N. Website-delivered physical activity interventions a review of the literature. Am J Prev Med. 2007;33(1):54-64. doi: 10.1016/j. amepre.2007.02.041.
22 . Koyun A, Prochaska JM. The stages of change regarding smoking cessation behavior: A concept analysis. Uluslararası Hakemli Hemsirelik Arastırmaları Dergisi. 2015;8,81-9. doi: 10.17371/UHD.2015514476.
23 . Marcus BH, Selby VC, Niaura RS, Rossi JS. Self-ef cacy and the stages of exercise behavior change. Res Q Exerc Sport. 1992;63(1):60-6. doi: 10.1080/02701367.1992.10607557.
24 . Cengiz C, Asçı H, Ince ML. Egzersiz davranısı degisim basamakları anketi: geçerlik ve güvenirlik çalısması. Turkiye Klinikleri J Sports Sci. 2010;2(1):32-7. Available from: http://www.turkiyeklinikleri.com
25 . Gümüs Y, Kitis Y. Egzersiz davranıs degisimi ölçeklerinin geçerlik ve güvenirligi. Hacettepe Üniv Hemsire Fak Derg. 2015;2(3):1-19. Available from: http://dergipark.gov.tr/download/article- le/330797