Akut Gastroenterit Tanısıyla Hastaneye Yatan Süt Çocuklarının Annelerine Verilen Eğitimin Bilgi ve Uygulamalarına Etkisinin Belirlenmesi

Amaç: Deneysel tipteki bu epidemiyolojik araştırmada, akut gastroenterit tanısıyla hastaneye yatan çocukların annelerinin, akut gastroenterit yönetimine ilişkin bilgi düzeylerini ve eğitim gereksinimlerini saptamak ve verilen taburculuk eğitiminin annelerin bilgi düzeylerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma, bir üniversite hastanesinde 15 Mayıs 2009-15 Ağustos 2009 tarihleri arasında akut gastroenterit tanısıyla yatan çocukların annelerini kapsamıştır. Analizlerde t testi, ki-kare testi, McNemar ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya, belirtilen tarihler arasında kliniğe yatan toplam 358 anneden 316sı katılmıştır. Taburculuk eğitimi sonrasında bilgi puanı 18.3ten 28.6ya yükselmiştir. Korunma yöntemlerinin tümünü bilenlerin oranı ise %8.2den %53.2ye yükselerek annelerin bu bilgilerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmuştur (p

Determining the Effects of Education on a Mother s Knowledge Level for Infants with Acute Gastroenteritis

Objective: This experimental epidemiological investigation was conducted to examine the level of knowledge regarding acute gastroenteritis management and discharge training of mothers whose babies were hospitalized with acute gastroenteritis. Methods: Every mother whose baby was hospitalized with acute gastroenteritis between May 15 and August 15, 2009 was included in the research. T test, chi-square test, McNemar chi-square test were used in the statistical evaluation of the data. Results: The investigation comprised 316 of 358 mothers in the clinic between the specified dates. The knowledge score was increased from 18.3 to 28.6 following discharge training. Before training, mothers preferred giving liquid foods to their children (72.5%) and to see a doctor (58.5%) when their children had AGE. After training, the rate of those who thought to see a doctor was decreased to 17.4% while those who gave liquid foods were increased to 90.2%. Conclusion: Health education to mothers about AGE is an intervention that can lead to positive changes in knowledge and behaviour. Depending on the study results, training by healthcare personnel may be recommended for mothers regarding prevention and treatment of AGE while mothers receive healthcare or home visits.

PDF

___

1. Lopman BA, Bresee JS. Viral Gastroenteritis. In: Long SS, Pickering LK, Prober CG (eds). Principles and practice of pediatric infectious diseases. 4th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders; 2012: 377-81.
2. Gülen A, Hacımustafaoğlu M. Çocuklarda akut infeksiyöz gastroenteritlere genel yaklaşım. ANKEM Derg 2013; 27(3):147-57. http://dx.doi.org/10.5222/ankem.2013.147
3. Freedman SB, Ali S, Olesczuk M, Goin S, Hartling L. Treatment of acute gastroenteritis in children: an overview of systematic reviews of interventions commonly used in developed countries. Evid-Based Child Health 2013; 8:1123-37. http://dx.doi.org/10.1002/ebch.1932
4. Ciraiu M, Gherghina I. Treatment of acute dehydration in children with gastroenteritis. Revista Românå De Pediatrie 2013; 62(1):50-7.
5. UNICEF. The state of the worlds children report 2009. https://books. google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=EOZ6DKNBkSAC&oi=fnd&pg=P R2&dq=The+state+of++the+worlds+children+report+2008&ots=VLNI qff8Mj&sig=k8NRR0--tX00RBBKCRzyQ2vIauU&redir_ esc=y#v=onepage&q=The%20state%20of%20%20the%20worlds%20 children%20report%202008&f=false (Erişim Tarihi: 15 Mart 2011).
6. World Health Organization.World Health Statistics 2009. http://www. who.int/whosis/whostat/2009/en/ (Erişim Tarihi: 27 Şubat 2011)
7. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2008- AnaRapor.pdf (Erişim Tarihi: 17 Ocak 2010).
8. Dominguez A, Torner N, Ruiz L, Martinez A, Barrabaig I, Camps N et all. Aetiology and epidemiology of viral gastroenteritis outbreaks in Catalonia (Spain) in 2004-2005. Journal of Clinical Virology 2008; 43(1):126-31. http://dx.doi.org/10.1016/j.jcv.2008.03.016.
9. Eroğlu C. Akut ishalli hastaya yaklaşım. İ. Ü. Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi 2008; 61:171-78.
10. Saç R, Dallar Y, Sarıyıldız E, Aral YZ, Acar B. Akut gastroenteritli çocuklarda klinikte varsayılan ve gerçek dehidratasyonun karşılaştırılması. Ege Tıp Dergisi 2008; 47(3):187-92.
11. Cebeci B, Koç A, Kösecik M, Tatlı MM. Şanlıurfada 5 yaş altı çocukların hastaneye yatırılma ve ölüm nedenleri. Genel Tıp Dergisi 1998; 8(1):37- 40.
12. Elmacı N, Özelçi P. Diyarbakırda çocuk ishalleri: İnanışlar ve yerel tedavi uygulamaları. GAP Çerçevesinde Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri Kitabı, 2003. http://www.antropoloji.net/index. php?option=com_content&view=article&id=155:diyarbakirda-cocukishalleri&catid=82&Itemid=475 (Erişim Tarihi: 20 Kasım 2009).
13. Aziz KMA, Hoque BA, Hasan KZ, Patwary MY, Huttly SRA, Rahaman MM et all. Reduction in diarrhoeal diseases in children in rural Bangladesh by environmental and behavioural modifications. Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 1990; 84(3):433-8. http://dx.doi.org /10.1016/0035-9203(90)90353-G
14. Bezen D. Süt çocukluğu dönemindeki akut gastroenteritlerde etiyolojik ve epidemiyolojik faktörler. Sağlık Bakanlığı Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Uzmanlık Tezi. İstanbul: 2009.
15. Usfar AA, Iswarawanti DN, Davelyna D, Drupadi D. Food and personal hygiene perceptions and practices among caregivers whose children have diarrhea: a qualitative study of urban mothers in Tangerang, Indonesia. J Nutr Educ Behav 2010; 42:33-40. http://dx.doi.org /10.1016/j.jneb.2009.03.003.
16. Caylan A, Gücük S, Dallar Y, Sunay D. Effect of socioeconomic factors on Gastroenteritis during summer among children between 1 - 72 months. HealthMED 2012; 6(1):168-76.
17. Ehlayel MS, Bener A, Abdulrahman HM. Protective effect of breastfeeding on diarrhea among children in a rapidly growing newly developed society. Turk J Pediatr 2009; 51(6):527-33.
18. Tuna R. Bebeklerde ishal morbiditesi ile beslenme ve büyüme etkileşimleri. Erciyes Üniversitesi:Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: 2005.
19. TC Sağlık Bakanlığı. Türkiye beslenme ve sağlık araştırması 2010. http:// www.sagem.gov.tr/TBSA_Beslenme_Yayini.pdf (Erişim Tarihi: 01 Mayıs 2014)
20. Energin VM, Ünal E, Kaya Ü, Baysal T , Köksal Y, Reisli İ. Bir üniversite hastanesine başvuran çocuk hastaların annelerinin ishal hakkındaki bilgi düzeyleri. Selçuk Tıp Dergisi 2007;23:69-75.
21. Freedman SB, Couto M, Spooner L, Haladyn JK. The implementation of a gastroenteritis education program. American Journal of Emergency Medicine 2011;29(3):271-7. http://dx.doi.org/10.1016/j. ajem.2009.09.032
22. Şanlıer N, Aytekin F. Sıfır-üç yaş grubunda çocuğu bulunan annelerin beslenme ve ishal konusunda bilgi ve davranışlarının incelenmesi. GÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 2004; 24(3):81-100.
23. Osumanu IK. Reducing childhood diarrhea morbidity: does behaviour change matter? A case study from Northern Ghana. World Health Population 2008; 10(2):53-63. http://dx.doi.org/10.1016/10.12927/ whp.2008.19803
24. Bozkurt Aİ, Özgür S, Özçırpıcı B. Gaziantepde farklı sosyoekonomik bölgelerde yaşayan evli kadınların ishal konusunda bilgi düzeyleri. Çapa Üniv. Tıp Fakültesi Dergisi 1998; 49-54.
25. Baykan Z, Maral I. Ankara ili Gölbaşı ilçesinde 060 aylık çocuğu olan annelerin ishal konusundaki bilgi, tutum ve davranışları ile çocukların son iki hafta içindeki ishal prevalansı. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi 2001; 10 (3):125-32.
26. Ceylan A, Ertem M, İlcin E, Saka G. Diyarbakırda 0-6 yaş grubu çocuklarda akut ishal. Türk Pediatri Arşivi 1998; 33(4).(abstr.).
27. Ulaş-Cambaz S, Çetinkaya AÇ, Özmen D, Çevik K. 0-6 yaş çocuklarda ishal olmayı etkileyen etmenler ve annelerin ishal konusundaki bilgi düzeyleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2012; 21(4):236-42.
28. Hulley BS, Cummings RS, Browner WS, Grady Deborah G, Hearst N, Newman TB. Designs clinical research. 2nd ed. USA: Lippincott Williams and Wilkins; 2000. p. 168-70.
29. Chitra R. A study to evaluate the effectiveness of video assisted programme on knowledge and practice regarding prevention and home management of dehydration among the mothers of under five children in a selected rural area of Bangalore. Rajiv Gandhi University of Health Sciences, Dissertation. Bangalore: 2012.
30. Haggerty PA, Muladi K, Kirkwood BR, Ashworth A, Manunebo M. Community- based hygiene education to reduce diarrhoeal disease in rural Zaire: impact of the intervention on diarrheal morbidity. International Journal of Epidemiology 1994; 23(5):1050-9. http://dx. doi.org/10.1093/ije/23.5.1050
31. Joventino ES, da Penha JC, Ximenes LB, Barbosa Castro RCM, Gomes AL, de Almeida PC. Effect of educational video about maternal selfefficacy and occurrence of childhood diarrhea: randomized clinical trial. Indian Journal of Applied Research 2015; 5(2):688-92. http://dx.doi. org/10.15373/2249555X
32. Dos Santos YF, de B Correia J, Falbo AR. Knowledge about prevention and management of acute diarrhoea among caregivers of children aged under 5years treated at an emergency department in Pernambuco, Brazil. Trop Doct 2015; 45(2):126-8. http://dx.doi.or g/10.1177/0049475514562493
33. Kuldova E. Home management of acute diarrhea in Czech children. J Pediatr Gastroenterol Nutrition 2010; 50: 510-5. http://dx.doi. org/10.1097/MPG.0b013e3181b7a691.
34. Berisha M, HoxhaGashi S, Gashi M, Ramadani N. Maternal practice on management of acute diarrhea among children under five years old in Kosova. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009; 8(5):369-72.
35. Uchendu UO, Emodi IJ, Ikefuna AN. Pre-hospital management of diarrhoea among caregivers presenting at a tertiary health institution: implications for practice and health education. African Health Sciences 2011; 11(1):41-7.
36. Omokhodion FO, Oyemade A, Sridhar MK, Olashea IO, Olawuyi JF. Diarrhoea in children of Nigerian market women: prevalence, knowledge of causes, and management. J. Diarhoeal Dis Res, 1998; 16(3):194-200.