Kanser Tanısı ve Sonrası Yaşananlar: Kalitatif Bir Çalışma

Amaç: Bu araştırma, hastaların kanser tanısı aldıklarında hisettikleri duygu ve düşünceleri ve tanı aldıktan sonra yaşamlarında meydana gelen değişiklikleri belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Araştırma Kasım-Aralık 2013 tarihleri arasında bir hastanenin hematoloji kliniğinde yatan kanser tanısı almış ve araştırma kriterlerine uyan 11 hasta ile niteliksel olarak yapılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından çalışmanın amaçları doğrultusunda oluşturulan yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme formu ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Çalışma sonunda elde edilen verilerin, yazılı çözümü yapılarak görüşme çıktıları üzerinden analiz edilmiş ve temalar belirlenmiştir. Bulgular: Araştırmanın temalarını; ilk tanı alınca yaşanılan duygular, tanıyı alınca ilk paylaşım, geleceğe ilişkin planlar, aile ve sosyal ilişkiler oluşturmuştur. Yapılan görüşmelerde hastalar kanser tanısını arkadaşları ile rahatlıkla paylaşırken, aileleriyle tanıyı paylaşmakta zorlandıklarını ve kanser tanısı aldıktan sonra ailelerinin aşırı ilgisinden rahatsız olduklarını dile getirmişlerdir. Ayrıca hastalar ailenin olumlu desteğinin hastalığı kabul etmede etkili olduğunu ve tanı sonrası manevi değerleri daha yoğun yaşadıklarını belirtmişlerdir. Sonuç: Hemşirelerin, fiziksel tedavinin yanı sıra hastaların tedaviye uyumlarının arttırılmasında, hasta ve ailesine yardım sürecinde de yer almalı ve hastanelerde ilk tanı alma sürecine yönelik hastaların uyum sağlamasına yardımcı olacak ve rehberlik sağlayacak özel birimler kurulması önerilmektedir.

Cancer Diagnosis and after Experiences: A Qualitative Study

Aim: To determine how patients felt when they received a diagnosis of cancer and about life changes that occured following such a diagnosis. Methods: The qualitative study was conducted between NovemberDecember 2013 in a department of hematology on 11 hospitalized cancer patients who met the selection criteria. The data generated by the researcher for the purposes of the study were in the form of semistructured in-depth interviews which were conducted face-to-face. Themes were identified after the written answers were analyzed. Results: Research themes included feelings experienced when first diagnosed, first sharings when first diagnosed, plans for the future, and family and social relationships. In the interviews, the patients said they easily shared the diagnosis of cancer with their friends, but they were forced to share the diagnosis with family and have expressed that they were disturbed by the excessive interest of the family. In addition, patients reported that the support of the family in accepting the disease after diagnosis was positive and they also indicated they experienced more intense spirituality. Conclusion: Nurses, by increasing patient compliance to treatment as well as physical therapy, should be involved in the process of helping patients and their families, and it is recommended that hospitals set up special units to provide guidance and support to the patients during the initial diagnosis.

PDF

___

1. T.C Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye Onkoloji Hizmetleri Yeniden Yapılanma Programı 2010-2023. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı; 2010.
2. Stewart BW, Wild CP. (Editors). World cancer report 2014. Lyon, France: International Agency for Research on Cancer; 2014.
3. Türkiyede kanser istatistikleri. http://www.turkkanser.org.tr/pdf/ turkiye%20_istatistikleri-2.pdf. (Erişim Tarihi:15.04.2015).
4. Kübler Ross E. Sorular ve cevaplarla yaşamın son günleri. Çeviri, Ed. G. Terakkiye. Ankara: Hürbilek Matbaacılık; 1995.s.31-41.
5. Kelleci M. Kanser hastalarının umudunun geliştirilmesine yönelik hemşirelik girişimleri.Anadolu Psik. Dergisi 2005; 6:41-47. http://dx. doi.org/10.17681/hsp.67480
6. Özyılkan Ö. Kanser hastalarında yasam kalitesinin önemi. İçinde: 1. Sağlıkta Yasam Kalitesi Sempozyumu bildiri özet kitabı. İzmir: İzmir Psikiyatri Derneği; 2004.
7. Kurt A, Çetinkaya Ş. Lösemili çocuklarda yaşam kalitesi ve hemşirelik bakımı. Fırat Sağlık Hiz. Dergisi 2008; 3(8):35-56.
8. Bahar A. Kanser hastalarına psikososyal yaklaşım. Atatürk Üniv. Hemş. Yük. Dergisi 2007; 10(1):105-111. http://dx.doi.org/10.5455/ cap.20120427
9. Ashing-Giwa KT, Padilla G, Tejero J, Kramer J, Wright K, Coscarelli A, Clayton S, Willıams I, Hılls D. Understanding the breast cancer experience of women: a qualitative study of African American, Asian American, Latina and Caucasian cancer survivors. Psychooncology 2004;13(6):408-428. http://dx.doi.org/10.1002%2Fpon.750
10. Yusuf A, Hadi I, Mahamood Z, Ahmad Z, Keng S. Understanding the breast cancer experience: a qualitative study of Malaysian women. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention 2013; 14(6):3689-3698. http:// dx.doi.org/10.7314/APJCP.2013.14.6.3689
11. Sevencan F, Çilingiroğlu N. Sağlık alanındaki araştırmalarda kullanılan niteliksel veri toplama yöntemleri. Toplum Hek. Bülteni 2007; 26(1):1-6.
12. Mete H, Önen Ö. Kanserli hastalarda depresyon. İzmir Duygu Durum Dizisi 2001; 4:184-191. http://www.cty.com.tr/files/journals/4/79.pdf
13. Özdemir S, Dinçbaş F, Altkovar G, Özbek Ö, Özmen M. Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal özellikleri ve radyasyon onkoloğundan beklentileri. Türk Onk. Dergisi 2011; 26(1):12-17. http://dx.doi.org/10.5505/tjoncol.2011.538
14. Özbek Ö, Özşenol F, Oysul K, Beyzadeoğlu M, Pak Y. Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal yönden değerlendirmesi. T Klin J MedSci 2003; 23:189-194. http://www.turkiyeklinikleri.com/ article/en-radyoterapi-uygulanan-kanser-hastalarininpsikososyalyonden-degerlendirmesi-3261.html
15. Arslan S, Akın B, Koçoğlu D. Kemoterapi alan hastalarda hastalık ve tedaviye bağlı yaşanan semptomlarınsosyo-demografik özellikler ve algılanan sosyal destek ile ilişkisi. HEMARG Dergisi 2008; 1:47-56.
16. Tuncay T. Genç kanser hastalarının hastalık anlatılarının güçlendirme yaklaşımı temelinde analizi, Toplum ve Sosyal Hizmet 2009; 20(2):69- 88. http://www.sh.hacettepe.edu.tr/makale/empowerment.pdf
17. Lampic C, Peterson VW, Larsson G, Sjöden O, Essen L. Anxiety and depression in hospitalized patient with cancer: agreement in patientstaff dyads. Cancer Nursing 1996; 19:419-427. http://www.ncbi.nlm. nih.gov/pubmed/8972974
18. Culliford L. Spirituality And Clinical Care. BMJ 2002; 325: 1434-1435. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.325.7378.1434