Addison Hastalığı Olan Gebenin Bakımında Ebe ve Hemşirenin Rolü

Addison hastalığı sürrenal bezlerin destrüksiyonu ile giden kronik birhastalıktır. Adrenal hastalıklar, gebelikte maternal ve fetal ciddi morbiditeve mortalite nedeni olabilmeleri nedeniyle önemlidir. Addisonhastalığına tanı koymak gebelikte zordur çünkü bu hastalığa ilişkinsemptomlar gebeliğin fizyolojik belirtileri ile büyük oranda benzemektedir.Ayırıcı tanı ile hastalığın saptanması fetal ve maternal riskler açısındanönemlidir. Addison hastalığı olan gebelerin fetüslerinde adrenalyetmezlik, erken doğum, abortus, düşük doğum ağırlığı ve intauteringelişme geriliği riski mevcuttur. Yaşanan stresli durumlar, Addisonhastalığının ilerlemesi, infeksiyon, aşırı kusma ve akut hipotansiyonnedeniyle Addison krizi gelişebilmektedir. Bu nedenle yaşanan bu durumlardaAddison krizi gelişimini engellemek için tedavi rejimindekideğişikliklerin yanı sıra bu durumların görülmesini engelleyici ebelikve hemşirelik bakımı göz ardı edilmemelidir. Sonuç olarak, gebelikteAddison hastalığı yaygın görülmemesine rağmen, taşıdığı risk açısındanbüyük sorunlara yol açabileceği için bu derleme gebelere verilecekolan bakımda ebe ve hemşirelere rehber olabilmek amacıyla yazılmıştır.

The Role of Midwife and Nurse in the Care of Pregnant Women with Addison's Disease

Addison’s disease is a chronic disease that occurs when the adrenal glands are damaged. Adrenal diseases are critical in the sense that they may cause serious maternal morbidity and mortality during pregnancy. The diagnosis of Addison's disease is difficult in pregnancy because its symptoms are similar to other physiological signs of pregnancy, which may delay the diagnosis. Furthermore, the detection of the disease by diagnosis is crucial to avoid fetal and maternal health risks. The fetuses of pregnant women with Addison’s disease may face the risk of adrenal insufficiency, preterm birth, abortion, low birth weight, and intrauterine growth retardation. An Addison’s disease crisis may occur due to stressful situations, progression of Addison’s disease, infectious diseases, excessive vomiting, and acute hypotension. Therefore, increasing treatment as well as midwifery and nursing care that will prevent these conditions should not be ignored in order to prevent the development of Addison’s disease. As a result, although Addison’s disease in pregnancy is not widespread, it may lead to critical problems due to the high risk. Therefore, this review was conducted in order to guide midwives and nurses when giving care to pregnant women.

PDF

___

1 . Dirksen SR, Lewis SM, Heitkemper ML. Bozukluklar. İç ve cerrahi hastalıkların bakımında klinik rehber. Tüzer T.T, Akbayrak N, Hatipoğlu S, Şenel N. çev. ed. Damla matbaacılık. Ankara. 2007. s.11- 13.
2 . Erdil F, Elbaş NÖ. Endokrin sistem cerrahisinde tanı ve hemşirenin sorumlulukları. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. Aydoğdu Ofset, Ankara, 2012.
3 . Landon MB. Hipofiz ve adrenal hastalıklar. Yalvaç S. çev. Yüksek riskli gebelikler yönetim seçenekleri. James DK, Steer P.J, Weiner C.P, Gonik B. Editör. Güner H. Çev.ed. 3. Baskı, Güneş Tıp Kitabevleri, Ankara 2008. s.1018-31.
4 . Başaran M. Diğer endokrin hastalıklar ve gebelik. Anahtar Kadın Hastalıkları&Doğum, Alkım Yayıncılık, Ankara, 2004. s.237.
5 . Shehata HA, Ahmed K. Other endocrine disorders in pregnancy. Current Obstetrics & Gynaecology 2004; 14: 387-394. DOİ:10.1016/j. curobgyn.2004.07.003.
6 . Erdoğan G. Adrenal glandlar. Endokrinoloji temel ve klinik. Koloğlu S. ed. Nobel Tıp Kitabevleri, 2005. s.533-573.
7 . Güllü S. Adrenal hastalıklar ve gebelik. Gebelik ve endokrin hastalıklar. Yamaç K, Gürsoy R, Çakır N. Ed. Gebelik ve Sistemik Hastalıklar, MN Medikal&Nobel, İstanbul, 2006. S.181-206.
8 . Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Adrenal ve Gonadal Hastalıklar Kılavuzu. ISBN: 978-605-4011-20-9, 7. Baskı, Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2014. s.81-7.
9 . Lekarev O, New MI. Adrenal disease in pregnancy. Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism 2011; 25: 959-973. DOİ:10.1016/j.beem.2011.08.004.
10 . Girling J, Cotzias C. Thyroid and other endocrine disorders in pregnancy. Obstetrıcs, Gynaecology and Reproductıve Medicine 2007; 17(12): 349-355.
11 . Bayrak Z, Turan V, Demirtaş G, Erdoğan M, Aşkar N. Addison hastalığı ve gebelik. Ege Tıp Dergisi/ Ege Journal of Medicine 2011; 50(4): 277- 279. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/350501
12 . Ambrosi B, Barbetta L, Morricone L. Diagnosis and management of addison’s disease during pregnancy. J. Endocrinol. Invest 2003; 26: 698-702. DOI:10.1007/BF03347034
13 . Tezcan S, Cengiz B. Endokrin hastalıklar ve gebelik. Kadın Hastalıkları ve Doğum Bilgisi. Çiçek NM, Akyürek C, Çelik Ç, Haberal A. Ed. Güneş Kitabevi, Ankara; 2006. s.545-558.
14 . Gezginç K, Çapar M, Hipofiz ve adrenal bez hastalıkları. Koçak İ, Üstün C. çev.ed. Sistemik Hastalıklar ve Gebelik. Piercy-Nelson C. Editör. 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2003. s.116-134.
15 . Birol L. Hipofiz fonksiyon bozuklukları ve hemşirelik bakımı. Birol L, Akdemir N. Ed. İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Sistem Ofset, Genişletilmiş 3. Baskı. Ankara, Eylül, 2011. s.679-706.
16 . Özdemir İ, Demirci F, Yücel O. A case of primary addison’s disease with hyperemesis gravidarum and successful pregnancy, European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology; 2004; 113: 100- 102. DOİ:10.1016/j.ejogrb.2003.01.001.
17 . Gradden C, Lawrence D, Doyle PM, Welch CR. Addison’s disease in pregnancy. The Lancet 2001; 357: 1197. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/11330268
18 . Avşar F, Bedir R, Eserdağ S. Addison hastalığı ve gebelik-olgu sunumu. Türkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2003; 13: 238-240.
19 . Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC. Throid and other endocrine disorders. Williams Obstetrics, 23 rd Edition, The McGraw- Hill Companies, 2010. p.1126-1144.
20 . Hahner S, Allolio B. Therapeutic management of adrenal insufficiency. Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism 2009; 23: 167-179. DOİ:10.1016/j.beem.2008.09.009.
21 . Øksnes M, Ross R, Løvås K. Optimal glucocorticoid replacement in adrenal insufficiency, Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism 2015; 29: 3-15. DOİ:10.1016/j.beem.2014.09.009.
22 . Karadakovan A, Eti Aslan F. Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım, Nobel Tıp Kitabevleri, Adana, 2010. s.865.
23 . Unuane D, Tournaye H, Velkeniers B. Endocrine disorders & female infertility. Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism 2011; 25: 861-873. DOİ:10.1016/j.beem.2011.08.001.
24 . Brooke AM, Monson JP. Addison’s disease. Medicine 2013; 41(9): 522- 525. http://dx.doi.org/10.1016/j.mpmed.2009.05.006.
25 . Napier C, Pearce SHS. Autoimmune addison’s disease. Presse Med. 2012; 41: 626-635. DOİ:10.1016/j.lpm.2012.09.010.