Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Biyogüvenlik Uygulamaları

Hayvancılık işletmelerine içeriden ve dışarıdan gelebilecek tehditlere karşı planlamanın olması noktasında biyogüvenlik uygulamaları genellikle ihmal edilmektedir. Biyogüvenlik; hastalıkların etkisini en aza indirerek hayvan sağlığını iyileştirmeyi, bu yolla yardımcı tedavi maliyetlerini azaltmayı ve verimliliği maksimize ederek işletme kârlılığını artırmayı sağlayan uygulamalardır. Başka bir ifadeyle biyogüvenlik kavramı; istenmeyen hastalıkların, parazitlerin ve zararlıların hayvanlardan ve barınaklardan uzak tutulmasını sağlayan önlemler ya da çiftlik hayvanlarının bulunduğu yere herhangi bir hastalığa neden olan ajanların girişini ve yayılmasını önleme kapsamında ele alınan yönetim stratejisi uygulamaları olarak da tanımlanabilmektedir. Bu makalede, hayvancılık işletmelerindeki biyogüvenlik programının aşamaları, planlanma, risk değerlendirme, alınması gereken önlemler ve mevcut durum hakkında bilgi verilmektedir.

Aplications of Biosecurity in Small Ruminant Livestock Enterprises

It is mostly forgotten that a precautionary plan should be available in livestock enterprises, and that the most basic precautionary plan is the biosecurity. Biosecurity practices are the applications which provide to heal animal safety by minimizing the effects of diseases, and thus reduce auxiliary treatment costs and increase enterprise profitability by maximizing the efficiency. Alternatively, the biosecurity concept can be also defined as preventions that provide undesired diseases, parasites and pests to stay away from animals or shelter, or as management strategy practices which are necessary to prevent access and spreading of the agents that cause any disease where livestock are kept in. In this article; current state, information, planning, risk assessment and required cautions to be taken on levels of biosecurity programme in sheep and goat farming enterprises are provided.

PDF

___

Acar, M., Ayhan, V. 2012. Isparta ili damızlık koyun keçi yetiştiricileri işletmelerinin mevcut durumu ve teknik sorunları birliği üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5(2): 98-101. üyesi keçicilik
Alkan, İ., Yılmaz, H.İ., Kandemir, Ç., Ünal, H.B., Taşkın, T., Koşum, N., Alçiçek, A. 2013. Analyze of sheep production in terms of animal welfare and development possibilities in İzmir region. VIth International Balnimalcon, 3-5 October 2013 Tekirdağ, Turkey, 425-432. Animal Conference,
Altıoğlu, A. 2007. Adana ili Tufanbeyli ilçesi köylerinde koyun yetiştiriciliğinin karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Adana.
Amass, S.F., Clark, L.K. considerations for pork produc-tion units. Swine Health Prod. 7: 217-228. 1999. Biosecurity
Amass, S.F. 2005. Biosecurity: stopping the bugs from getting in. Pig Journal 55: 104-114.
Anonim. 2001. Stockguard sheep and goats strategic assessment farm biosecurity. http://archive.agric.wa.gov.au/objtwr/imported_asset s/content/pw/ah/sheepbiosecurity.pdf. (Erişim: 22 Nisan 2014).
Anonim. 2006. Sheep health and biosecurity plan. http://www.agric.wa.gov.au/objtwr/imported_assets/ content/aap/sl/hea/mp_biosecurity_sheepfarms.pdf. (Erişim: 22 Nisan 2014).
Anonim. 2011. Farm level biosecurity measures for sheep http://www.esgpip.org/pdf/technical_bulletin_45.pdf (Erişim: 19 Ocak 2014). goats farms.
Anonim. 2011a. Sheep/goat industry biosecurity plan. http://www.animalhealthaustralia.com.au/wp- content/uploads/2011/11/Sheep-Goat-Industry- Biosecurity-Plan.pdf. (Erişim: 22 Nisan 2014).
Anonim. 2012. National sheep on-farm biosecurity standard. http://www.ontariosheep.org/LinkClick. (Erişim: 19 Ocak 2014). 18, 2012.
Anonim. 2013. Hayvan yetiştiriciliği. Zoonoz ve bulaşıcı hastalıklar. Millî Eğitim Bakanlığı yayını. 47s.
Anonim. 2014. Biosecurity http://www.nadis.org.uk/bulletins/biosecurity-on- sheep-farms.aspx. (Erişim: 19 Ocak 2014). farms.
Anonim. 2014a. Biosecurity http://www.sheep101.info/201/biosecurity.html. (Erişim: 24 Nisan 2014). on sheep farms.
Anonim. 2014b. Biosecurity for Sheep Production ASI Fact Sheet. (Erişim: 24 Nisan 2014). Anonim, 2014c. Bursa tarım istatistikleri. http://bursa.tarim.gov.tr. (Erişim: 15 Aralık 2014).
Anonim, 2015. http://www.orduvho.org/kuduz.htm. Mart 2015). Kuduz hastalığı. 10
Bilginturan, S., Ayhan, V. 2009. Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 50(1): 1-8.
Boklund, A., Alban, L., Mortensen, S., Houe, H. 2004. Biosecurity in 116 Danish fattening swineherds: descriptive results and factor analysis. Preventive Veterinary Medicine 66: 49-62.
Bostancı, M.M. 2006. Kırıkkale İlinde koyun yetiştiriciliğinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara.
Bottoms, K., Poljak, Z., Dewey, C., Deardon, R., Holtkamp, D., Friendship, R. 2013. Evaluation of external biosecurity practices on southern Ontario sow farms. Preventive Veterinary Medicine 109: 58- 68.
Casal, J., De Manuel, A., Mateu, E., Martı´n, M. 2007. Biosecurity measures on swine farms in Spain: Perceptions by farmers and their relationship to current on-farm measures. Preventive Veterinary Medicine 82: 38-150.
Clifford-Rathert, C. 2008. Goat diseases and farm herd- health http://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc =s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0C DQQFjAC&url=http%3A%2F%2Fwww.lincolnu.ed u%2Fc%2Fdocument_library%2Fget_file%3Fuuid %3Dbb4dbab8-7dd1-4394-a08f- d3cc1f792a1b%26groupId%3D21399&ei=IOMLVc SXHczgarq_gcAE&usg=AFQjCNFgs3GQO4qenzc XOYE8RC_YKrOU-g&bvm=bv.88528373,d.d2s.
Defra, 2003. Code of Recommendations for the Welfare of Livestock: Sheep. http://archive.defra.gov.uk/foodfarm/farmanimal/wel fare/onfarm/documents/sheep.pdf. (Erişim: 21 Ocak 2014).
Dekker, A. 2011. Biosecurity and FMD transmission. Veterinary Record 168: 126-127.
Dellal, G., Eliçin, A., Tekel, N., Dellal, İ. 2002. Gap bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Proje Raporu 2002-1, Temmuz 2002, Ankara.
East, I.J., Davis, J., Sergeant, E.S.G., Garner, M.G. 2014. Structure, Dynamics and movement patterns of the Australian pig industry. Australian Veterinary Journal 92: 52-57.
Ellis-Iversen, J,, Smith, R,P,, Gibbens, J.C., Sharpe, C.E., Dominguez, M., Cook, A.J.C. 2011. Risk factors for transmission of foot-and-mouth disease during an outbreak in Southern England in 2007. Veterinary Record 168: 128.
Fraser, J. 2005. Biosecurity for South Australian sheep producers. www.pir.sa.gov.au/factsheets (Erişim: 22 Nisan 2014).
Gazyağcı, S., Yıldırım, M., Babür, C., Kılıç, S. 2009. Ankara yöresindeki koç ve koyunlarda listeria monocytogenes'e karşı oluşan antikorların varlığının araştırılması. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 15(6): 975-977.
Hernández-Jover, M., Cogger, N., Martin, P.A.J., Schembri, N., Holyoake, P.K., Toribio, J.-A.L.M.L. 2011. Evaluation urveillance for emerging animal diseases at swine livestock markets and abattoirs in Australia. Preventive Veterinary Medicine 100: 171-186.
İnal, U. 2015. Kuduz Hastalığı. http://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc =s&source=web&cd=1&ved=0CBwQFjAA&url=htt p%3A%2F%2Fwww.abveteriner.org%2Fdosyalar% 2Fkuduz.doc&ei=tiwJVcj3IcWvU6mOhMgF&usg= AFQjCNFJpKFPPN8V4w1XxoXwzPXG0MasTg& bvm=bv.88198703,d.d24. (Erişim: 12 Mart 2015).
Kaymakçı, M., Özkaya, T., Koşum, N., Taşkın, T., Soya, H. 1999. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti koyun yetiştiriciliğinin yapısal özellikleri ve verimliliği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Bornova, Proje Raporu- Haziran 1999, İzmir.
Kılıç, İ., Bozkurt, Z., Tekerli, M., Koçak, S., Çelikeloğlu, K. 2013. A study on animal welfare standards in traditional sheep breeding enterprises. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 60: 201-207.
Kocaman, İ., Günal, R. 2007. Tekirdağ ili merkez ilçeye bağlı köylerde bulunan koyun ağıllarının yapısal özelliklerinin belirlenmesi ve geliştirilebilme olanaklarının araştırılması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 4(3): 339-346.
Koyuncu, E., Pala, A., Savaş, T., Konyalı, A., Ataşoğlu, C., Daş, G., Ersoy, İ. E., Uğur, F., Yurtman, İ. Y., Yurt, H. H. 2006. Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 47(1): 21-27.
Laanen, M., Maes, D., Hendriksen, C., Gelaude, P., De Vliegher, S., Rosseel, Y., Dewulf, J. 2014. Pig, cattle and poultry farmers with a known interest inresearch diseaseprevention Preventive Veterinary Medicine 115: 1-9. on on-farm biosecurity.
Marshall, M.J., Roger, P.A., Bashiruddin, J.B. 2006. Making better use of technological advances to meet stakeholder needs. Scientific and Technical Review of the Office International des Epizooties 25(1): 233-251.
Mc Neal, L.G. 2001. Sheep husbandry methods can effect predation. Navajo Sheep Project. Serving People, Preserving Cultures, Inc, Utah-USA.
Nöremark, M., Frossling, J., Lewerin, S.S. 2010. Application of routines that contribute to on-farm biosecurity as reported by Swedish livestock farmers. Transboundary and Emerging Diseases 57: 225-236.
Özcan, H., Şahin, M. 2012. Hayvan yetiştiricilerinin işletme büyüklüğüne göre, brusella hastalığı hakkındaki Gümüşhane University Journal of Health Sciences 1(4): 211-224. araştırılması.
Özdemir, H. 2009. Türkiye'de Ankara Keçisi yetiştiriciliğinin yapısal ve yetiştiricilik özellikleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Dalı, Ankara.
Paksoy, S., Atılgan, A., Akyüz, A., Kumova, Y. 2006. Kahramanmaraş yöresi koyunculuk işletmelerinin yapısal yönden mevcut durumları ve geliştirilmesi üzerine Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1(2): 17-27. Süleyman Demirel
Pinto, C.J., Urcelay, V.S. 2003. Biosecurity practices on intensive pig production systems in Chile. Preventive Veterinary Medicine 59: 139-145.
Racicot, M., Venne, D., Durivage, A., Vaillancourt, J.P. 2012. Evaluationof strategies to enhance biosecurity compliance on poultry farms in Quebec: effect of audits and cameras. Preventive Veterinary Medicine 103: 208-218.
Ribbens, S., Dewulf, J., Koenen, F., Mintiens, K., De Sadeleer, L., de Kruif, A., Maes, D. 2008. A survey on biosecurity and management practices in Belgian pig herds. Prev. Vet. Med. 83: 228-241.
Sahlström, L., Virtanen, T., Kyyrö, J., Lyytikäinen, T. 2014. Biosecurity on Finnish cattle, pig and sheep farms - resultsfrom a questionnaire. Preventive Veterinary Medicine 117: 59-67.
Sayers, R.G., Sayers, G.P., Mee, J.F., Good, M., Bermingham, M.L., Grant, J., Dillon, P.G. 2013. Implementing biosecurity measures on dairy farms in Ireland. The Veterinary Journal 197: 259-267.
Schembri N., Hernandez-Jover M., Toribio J.-A.L.M.L., Holyoake P.K. 2015. On-farm characteristics and biosecurity producers Veterinary Medicine 118(1): 104-117. swine eastern Australia. Preventive 2011 Cumartesi, Sayı: 27823.
T.C. Resmi Gazete. 2012. Bulaşıcı hayvan hastalıkları ile mücadelede uygulanacak genel hükümlere ilişkin yönetmelik. 20 Ocak 2012 Cuma, Sayı: 28179. www.resmigazete.gov.tr (Erişim: 12 Mart 2015).
T.C. Resmi Gazete. 2013. Hayvan hastalıklarında tazminat yönetmeliği. 06 Mart 2013 Çarşamba, Sayı: 28579. www.resmigazete.gov.tr (Erişim: 12 Mart 2015).
Toma, l., Stott, A.W., Heffernan, C., Ringrosea, S., Gunn, G.J. 2013. Determinants of biosecurity behaviour of British cattle and sheep farmers - A behavioural Veterinary Medicine 108: 321-333. analysis. Preventive
Tölü, C., Daş, G., Yurdabak, S., Uğur, F., Konyalı, A., Savaş, T., Aktürk, D., Turkan, H. 2007. Türkiye'nin önemli koyunculuğuna genel bir bakış. V. Zootekni Bilim Kongresi 5-8 Eylül 2007, Van, 1-9. Biga
Tülek, N.E. 2013. Türkiye'de kuduz. XVI. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi. 13-17 Mart, 2013. Antalya.
Vengust, G., Valencak, Z., Bidovec, A. 2006. A serological pathogens in wild boar in Slovenia. Journal of Veterinary Medicine B 53: 24-27. selected
Wade, D. A., Bowns, J. E. 1997. Procedures for evaluating predation on livestock and wildlife. http://texnat.tamu.edu/about/procedures-for- evaluating (Erişim: 24 Nisan 2014).
Yener, H., Atalar, B., Mundan, D. 2013. Şanlıurfa ilindeki sığırcılık işletmelerinin biyogüvenlik ve hayvan refahı açısından değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2(2): 87-93.