Gap bölgesi'nde modern tarımın ve tarıma dayalı sanayinin gelişmesinde bir araç olarak sözleşmeli tarım modelinin önemi

Bu çalışmada, GAP Bölgesi'nde modern tarımın ve tarıma dayalı sanayinin gelişmesinde bir araç olarak sözleşmeli üretim modeli irdelenmektedir. Bölgede meyve tutma süresi, hasat zamanı, ekimi veya dikim süresi boyunca makine kullanma düzeyi veya emek yoğunluk dereceleri, iklim koşulları bakımından risk düzeyi, devletin destek amaçlı ürün prim miktarı, yerel tüketim talebi, yıldan yıla değişen ürün fiyat politikası gibi nedenlerden dolayı farklı şekillerde olmak üzere "ürün bazlı sözleşmeli üretim modeli" uygulanabilir olduğu ortaya çıkmaktadır. Söz konusu model sayesinde, bir kısım sanayi işletmeleri yeter miktarda, sürekli ve kaliteli hammadde temin edebileceklerken, bir kısım üretici de hammadde sorunu çözmüş olacaktır. Sözleşmeli üretimin başlatılması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için bir taraftan üreticilerin ve sanayicilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, diğer taraftan ise, GAP çerçevesinde başta sulama projeleri olmak üzere tarım sektörüne yönelik altyapı çalışmalarının tamamlaması gerekmektedir.

The importance of contractual agricultural model as a means for the development of modern agriculture and agro-industry in GAP region

In this study, the contractual agricultural model as a means for the development of modern agriculture and agro-industry is examined. Due to different reasons such as, the length of vegetable hold, harvest time, the rate of agricultural mechanization use during plantation, the rate of labour intensity, the risk rate according to the climate conditions, the amount of government product premium rate given as a support, local consumption demand, product price policy changing annually; "the product based contractual production model" is applicable in the region. Through the model stated, while some industrial enterprises will be able to get continuous, high-quality and enough raw material, some producers will be able to solve the raw material problem. In order to start and develop the contractual agriculture, and to make it widespread, not only the producers and the manufacturers should be informed and made conscious of the contractual agriculture bu also the infrastructure development of agricultural projects especially the irrigation projects within the GAP should be finished.

PDF

___

Aktaş, Y. 2004. Tarımsal yayımda örgüt sorunu ve Tarım İl Müdürlüğü'nün örgütsel durumu. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(3-4), 51-61.
Atalay, İ. ve Mortan, K. 2006. Türkiye Bölgesel Coğrafyası. İnkilap Kitabevi, Genişletilmiş 3. Baskı, İstanbul, 391 sayfa.
Benek, S. 2007. GAP Bölgesi'nde modern tarımın gelişmesinde sivil toplum kuruluşlarının (STK) önemi üzerine bir değerlendirme. GAP V. Tarım Kongresi, 17-19 Ekim, Şanlıurfa, 229-240.
Darkot, B. 1955. Türkiye'nin coğrafi cölgeleri hakkında. Türk Coğrafya Dergisi, 12(13-14), 147.
Ergun, M.E. ve Erkal, S. 1996. Türkiye'de sözleşmeli tarım ve GAP'ta uygulama olanakları. GAP I. Sebze Tarımı Sempozyumu, 7-16 Mayıs, Şanlıurfa, 418-423.
Erkan, 0. 2003. GAP Bölgesinde Yapılan Tarımsal Araştırmalar, Gereksinim Duyulan Yeni Araştırma Konuları ve Eylem Planı nın Oluşturulması, 2-3 Ekim, Şanlıurfa, 1-8.
GAP-BKİ. 1999. Güneydoğu Anadolu Projesi ve Sanayi, Ankara, GAP-BKİ Yayınları, Ankara, 17-18.
Gürcan, G. 2002. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin İklimi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Yayınları, No: 12, Diyarbakır, 99 sayfa.
İnan, İ.H. 2003. GAP Bölgesi tarımsal kalkınmasında kooperatifçilik. ///. GAP ve Sanayi Kongresi, 18-19 Ekim, Diyarbakır, 171-194.
İnan, İ.H., 2001. Tarım kesiminde üretici örgütlenmesi ve kooperatifler. GAP Bölgesi kırsal kalkınmasında kooperatifçilik ve diğer örgütlenme modelleri. Atölye Çalışması, 26-27 Aralık, GAP İdaresi-Türkiye Milli Kooperatifler Birliği Yayınları, Ankara, 39 sayfa.
Karlı, B. 2002. GAP Alanındaki Tarıma Dayalı Sanayi İşletmelerinin Gelişimi, Sorunları ve Çözüm Yolları. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No: 88, 102 sayfa.
Karlı, B. 1999. Sözleşmeli tarım. Tarım Bülteni, 3(18), 20.
Karlı, B. 2001. GAP Bölgesi tarımının sosyoekonomik yapısı. GAP II. Tarım Kongresi, I. Cilt, 24-26 Ekim, Şanlıurfa, 20.
M.E.B. 1941. Birinci Coğrafya Kongresi, Raporlar, Müzakereler, Kararlar. 6-21 Haziran, İstanbul, 90 sayfa.
M.T.A. 1975. 1/500.000 Ölçekli Türkiye Jeolojik Haritası, Hatay Paftası, Ankara, 28.
Resmi Gazete. 2006. 26.04.2006 / 26149, Ankara.
Sözer, A.N. 1984. Güneydoğu Anadolu'nun doğal çevre şartlarına coğrafi bir bakış. Ege Coğrafya Dergisi, 2, 8-30.
Özçağlar, A. 1988. Türkiye'de tarım alanlarının coğrafi dağılışının doğal çevre ile ilişkisi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 11, 131.
T.K.B. 1999, GAP Yöresinde Kooperatifler II, Ankara. 15 sayfa.
Özçelik, A. ve Tanrıvermiş, H. 1999. Tarım ile sanayi ve ticaret kesimleri arasındaki dikey entegrasyonu sağlanması yönünden sözleşmeli tarım ve dünyadaki uygulamaları. Karınca Dergisi, 748, 3-12.
Özçelik, A., Turan, A. ve Tanrıvermiş, H. 1999. Türkiye'de tarımın pazar entegrasyonunda sözleşmeli tarım ve bu modelin sürdürülebilir kaynak kullanımı ile üretici geliri üzerine etkileri. Tarım Ekonomisi Araştırma Enstitüsü, Proje Raporu 1999-2 Ankara,6 sayfa.
http://www.turkishtime.Org/14/l02 tr.htm, (erişim tarihi: 24.12.2007)
http://www.gap.gov.tr/Turkish/Tarim/ssebze.xls. (erişim tarihi: 03.01.2008)
http://ekutup.dDt.gov.tr/plan/viii/tarim/tarim.htm, (erişim tarihi: 04.02.2008)
http://www.cine-tarim.com.tr/dergi/arsiv42/sektorel05.htm, (erişim tarihi:04.02.2008)
http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/047ahmetozcelik, (erişim tarihi: 26.12.2007)
http://www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/049azizeksi.pdf, (erişim tarihi: 04.02.2008)
http://www.arastirma-valova.gov.tr/ar444/eko/eko61.htm, (erişim tarihi: 02.01.2008)