End of an Era: A Posthumanist Critique of Anthropocentrism

Bu makale İngiliz yönetmen Yousif Al-Khalifa'nın kısa çizgi filmi End of an Era (2012)'yı insan-ötesi kuramcılık merkezinde incelemektedir. İnsan-ötesi kuramcılığın özünde insanı merkezden uzaklaştıran bir yapıya sahip olduğu ve bu kuramcılığın, kültürel araştırmalar alanındaki en yeni ekolojik paradigma olduğu savıyla başlayan makale, daha sonra çizgi film türü ile insan-ötesi kuramcılık arasında bağıntı kurmaktadır. Çizgi filmleri, insan-ötesi söylemleri betimlemek için çok uygun araçlar olarak gören bu çalışma, hem insan-ötesi kuramcılıkta hem de çizgi filmlerde insanın ve insandışı varlıkların denk olarak görüldüğüne dikkat çekmekte, Al-Khalifa'nın çizgi filminin insan-ötesi kuramcılık kapsamına nasıl girdiğini analiz etmektedir. İnsan-ötesi kuramcılığın kendiliğinden ekolojik mesajlar taşıması nedeniyle, filmin ana mesajı insan-ötesi kuramlarla bağdaşmaktadır. Karanlık bir mizah tonuna ve ekolojik farkındalığa sahip olan End of an Era insan-ötesi kuramcılığın distopik bir boyutunu sunmaktadır. Bu boyut, bildiğimiz anlamıyla insanlığın sonu anlamına gelmektedir. İnsan-ötesi kuramlardan pek çoğunun bu kuramlar bütününü insanın sonu olarak görmekten kaçınmasının bir sonucu olarak, bu durum ilk bakışta tezat oluşturuyor gibi görünmektedir. Ancak, bu çizgi film insan türünün yaşamadığı bir dünya örneğini bilinçli olarak kullanmaktadır. Bu yolla, Al-Khalifa insan türünün sonunun diğer türlerin sonuyla birebir bağlantılı olduğunun altını çizmektedir. Dolayısıyla, film temelde insanı insan dışı varlıklardan ontolojik ve psikoanalitik olarak ayrı düşünen görüşlere karşı çıkmaktadır. End of an Era insansız bir dünyayı gözler önüne sermekte, ancak bunu insanmerkezcilik sorunsalını irdelemek, insanı merkezden ve sözde tahtından uzaklaştırmak amacıyla yapmaktadır. İnsanların yerine hamamböceklerini koyarak, bu çizgi film insanlara atfedilen akıl yürütme, hissiyat, dil kabiliyeti, iki ayaklılık, kültürel üretim gibi özellikler ile zevk ve korku gibi duyguları sorgulamaktadır. Jurassic Park (1993) filmindeki insan-dinozor karşıtlığının yerine hamamböceği-insan karşıtlığını koyarak durumu tersine çeviren End of an Era, insan-ötesi kuramcılıktan beslenen bir çerçeve öyküdür ve bu anlamda önem arz eden bir örnektir

End of an Era: İnsan-merkezciliğin İnsan-ötesi Bir Eleştirisi

This article analyses the British director Yousif Al-Khalifa’s short animation End of an Era (2012) through a posthumanist lens. It opens with the argument that posthumanism is intrinsically disanthropocentric and that it can be considered the most recent ecological paradigm in cultural studies. Then, it briefly builds analogies between the animated film genre and posthumanism. Considering animations as viable tools to portray the posthumanist discourse, in which the human and the nonhuman are horizontally aligned, the article examines how Al-Khalifa’s environmentally oriented messages fit into the scope of posthumanism. As posthumanism is inherently ecological, the primary message of the film echoes posthumanist theories. Darkly comic and ecologically aware, End of an Era presents a dystopian sense of posthumanism, which signals the end of humanity as we know it. As many theoretical formulations of posthumanism object to viewing the posthuman as the demise of the human, this might seem self-conflicting at first glance. However, the animation deliberately employs the idea of a new world where the human species no longer resides. By this, Al-Khalifa aims to underline the fact that the end of the human is openly related to the end of the other species. Hence, the film mainly dissolves the perspective that views humans ontologically and psychoanalytically distinct from nonhumans. End of an Era presents a world without humans, but does so in order to dethrone and decentralise the human, and to problematise anthropocentrism. By replacing humans with cockroaches, the animation questions the so-called human qualities as rationality, sentience, linguistic capacity, bipedalism, cultural production, and senses of pleasure and fear. Reversing the case of the human versus the dinosaur in Jurassic Park (1993) as the cockroach versus the human, End of an Era stands as the foremost example of a posthumanist frame-tale

PDF

___

Al-Khalifa, Y. (Director). (2011). End of an Era [Motion picture]. (Available from http://www.bbc.co.uk/ filmnetwork/films/p00mqbsq)
Barad, K. (2007). Meeting the Universe Halfway: Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning. Durham: Duke UP.
Bell, P.D. (1980). Transmission of Vibrations along Plant Stems: Implications for Insect Communication. Journal of the New York Entomological Society, 88 (3), 210-216.
Brenner, R.J. (2002). Cockroaches (Blattaria). G.R. Mullen and L.A. Durden (Eds.), in Medical and Veterinary Entomology. (pp. 32-44). Amsterdam: Academic P, 2002.
Cavalieri, P. (2001). The Animal Question: Why Nonhuman Animals Deserve Human Rights. Trans. C. Woollard. Oxford: Oxford UP.
Coole, D., and Frost, S. (2010). Introducing the New Materialisms. D. Coole and S. Frost (Eds.), in New Materialisms: Ontology, Agency, and Politics. (pp. 1-43). Durham: Duke UP. Fudge, E. (2002). Animal. London: Reaktion.
Haraway, D. (2006). Interview. Nicholas Gane. When We Have Never Been Human, What Is to Be Done?: Interview with Donna Haraway. Theory, Culture & Society, 23 (7-8), 135-158.
Heise, U.K. (2003). From Extinction to Electronics: Dead Frogs, Live Dinosaurs, and Electric Sheep. C. Wolfe. (Ed.), in Zoontologies: The Question of the Animal. (pp. 59-81). Minneapolis: U of Minnesota P.
Heise, U.K. (2012). Reduced Ecologies: Science Fiction and the Meanings of Biological Scarcity. European Journal of English Studies, 16, 99-112.
Höffe, O. (2013). Homo Sapiens, Animal Morabile: A Sketch of a Philosophical Moral Anthropology. S.L.Sorgner, B.R. Jovanovic, and N. Grimm. (Eds.), in Evolution and the Future: Anthropology, Ethics, Religion. (pp. 35-48). Frankfurt am Main: Peter Lang.
Insect Communication. NC State University. General Entomology. ENT 425. Retrieved from https://www.cals. ncsu.edu/course/ent425/tutorial/Communication/
Karlsson, F. (2012). Anthropomorphism and Mechanomorphism. Humanimalia: A Journal of Human/Animal Interface Studies, 3 (2), 107-122.
Manes, C. (1996). Nature and Silence. C. Glotfelty and H. (Eds.), in The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology. (pp. 15-29). Athens: U of Georgia P.
Midgley, M. (2012). On Being an Anthrozoon. Minding Nature, 5 (2), 11-16.
Mitchell, W.J.T. (1998). The Last Dinosaur Book. Chicago: U of Chicago P.
Murray, R. L., and Heumann, J. K. (2011). That’s All Folks?: Ecocritical Readings of American Animated Features. Nebraska: Nebraska UP.
Napier, S. (2001). Anime from Akira to Princess Mononoke: Experiencing Contemporary Japanese Animation. New York: Palgrave.
Nayar, P.K. (2014). Posthumanism. Cambridge: Polity P.
Regan, T. (1983). The Case for Animal Rights. Los Angeles: U of California P.
Sullivan, H.I. (2014). The Ecology of Colors: Goethe’s Materialist Optics and Ecological Posthumanism. S. Iovino and S. Oppermann (Eds.), in Material Ecocriticism. (pp. 80-94). Bloomington: Indiana UP.
Sztybel, D. (2008). Animals as Persons. Jodey Castricano. (Ed.), in Animal Subjects: An Ethical Reader in a Posthuman World. (pp. 241-257). Waterloo: Wilfred Laurier P.
Tanaka, K., and Tanaka, S.. (1997). Winter Survival and Freeze Tolerance in a Northern Cockroach, Periplaneta japonica (Blattidae: Dictyoptera). Zoological Science, 14 (5), 849–853.
Thiele, P. (1999). Evolutionary Narratives and Ecological Ethics. Political Theory, 27 (1), 6-38.
Waldau, P. (2014). Coming Home to Our Animality. Center for Humans & Nature. Retrieved from http://www. humansandnature.org/to-be-human-paul-waldau.
Wilson, D. S. (2012). What Does It Mean To Be Human? An Evolutionist’s View. Minding Nature, 5 (2), 17-23.
Wolfe, C. (2003). Animal Rites: American Culture, the Discourse of Species, and Posthumanist Theory. Chicago: U of Chicago P.