Anadili Türkçe Olan 4-8 Yaş Grubu Çocuklarda Konuşma Akıcısızlığının İncelenmesi

Doğal konuşmanın en temel özelliklerden biri hiç kuşkusuz çeşitli türde konuşma akıcısızlığının gözlenebilir olmasıdır. Konuşma akıcısızlığı bazı konuşmacıların konuşmalarını ciddi derecede etkiliyor iken; bazı kişilerde ise bu türden örneklere oldukça az rastlanır. Konuşma akıcısızlığına ilişkin çok farklı yaklaşımlarla yapılan araştırmalar akıcısızlığın ortaya çıkışında etkili dilbilimsel ve/veya dilbilimsel olmayan (yaş, cinsiyet, konuşulan kişiyi tanıma, konuşma pratiği, konuşma hızı, bilişsel işlemleme yükü, konuşma ortamı, eğitim düzeyi, vb.) çeşitli etkenlerin önem taşıdığını varsaymaktadır. Bu çalışmanın amacı, anadili Türkçe olan 4-8 yaş grubu çocukların konuşmalarında hangi türdeki akıcısızlık örneklerinin (dolu durak, tereddüt, uzatma, yanlış başlangıç, dil sürçmesi ve tekrar) ne kadar sıklıkla gözlemlendiğini ortaya koymak ve gözlemlenen farklı türdeki konuşma akıcısızlığını cinsiyet değişkeni bağlamında incelemektir. Çalışmada 4-8 yaş aralığında toplam 14 çocuk katılımcı (7 erkek/ 7 kız) yer almıştır. Yüz yüze görüşmeler yoluyla, her bir katılımcının en az 300 sözcükten oluşan konuşma örnekleri toplanmış ve çevriyazı yöntemiyle yazılı hale getirilmiştir. Elde edilen veriler Mann-Whitney U Testi kullanılarak istatistiksel olarak çözümlenmiştir. Çalışmada, anadili Türkçe olan 4-8 yaş grubu çocukların konuşmalarında dolu durak, tereddüt, uzatma, yanlış başlangıç, dil sürçmesi ve tekrar türü akıcısızlık örneklerinin tümü gözlemlenmiştir. Gözlemlenen bu akıcısızlık örneklerinden en yaygın olarak gözlemlenenler sırasıyla uzatmalar, tereddütler ve dolu duraklar olmuştur. Cinsiyet değişkeni bağlamında yapılan çözümlemelerde ise cinsiyet değişkeninin 4-8 yaş grubu çocukların akıcısızlığına etki eden bir değişken olmadığı saptanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar anadili Türkçe olan 4-8 yaş grubu çocukların dil gelişimi ve konuşma üretimi süreçlerine dair bilgiler sunması yönüyle önem taşımaktadır

The Analysis of 4-8 Year Old Turkish Speaking Children’s Speech Disfluencies

One of the most distinctive feature of spontaneous speech is definitely the observation of different types of speech disfluencies. Although speech disfluencies may seriously affect the fluency of some speakers’ speech, they may be observed very rarely in some others’ speech. The studies following different approaches to speech disfluencies have hypothesized that linguistic and/ or non-linguistic variables (age, gender, familiarity between speakers, speech practice, speech rate, cognitive load, speech setting, educational background, etc.) are effective in the production of speech disfluencies. The aim of this study is to put forward what types of speech disfluencies (filled gap, hesitation, prolongation, false start, slip of the tongue, and repetition) are observed in Turkish speaking children’s speech and what their frequency is and to analyze the observed disfluencies based on gender variable. Totally 14 participants (7 males/ 7 females) between the ages of 4-8 took part in the study. Via face to face interviews, speech samples of at least 300 words of each participant were collected and transcribed. Mann-Whitney U Test was used for the statistical analysis of the data. As a result of the study, it has been found that all types of speech disfluencies including filled gaps, hesitations, prolongations, false starts, slips of the tongue, and repetitions are observed in 4-8 year old Turkish speaking children’s speech. Among them the most commonly observed disfluencies have been prolongations, hesitations and filled gaps, respectively. In terms of gender variable, it has been found out that gender is not an effective variable in the production of speech disfluencies of 4-8 year old children. The results of this study are important in providing an insight to language development speech production processes of 4-8 year old Turkish speaking children

PDF

___

Akgün, Ö. (2005). Türkçe konuşan 3-6 yaş grubundaki kekemeliği olan ve olmayan çocukların konuşma akıcısızlıklarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Ambrose, N. G. ve Yairi, E. (1999). Normative disfluency data for early childhood stuttering. Journal of Speech,Language, and Hearing Research, 42, 895-909.
American Speech-Language-Hearing Association. (1999). Terminology pertaining to fluency and fluencydisorders: Guidelines.
Bailey, K. G. D. ve Ferreira, F. (2003). Disfluencies affect the parsing of garden-path sentences. Journal ofMemory and Language, 49, 183-200. Bear, J., Dowding, J., Shriberg, E. ve Price, P. (1993). A system for labeling self-repairs in speech. Technical Note522. SRI International.
Brennan, S. E. ve Schober, M. F. (2001). Hesitation disfluencies and the meaning of um. Journal of Memory andLanguage, 44, 274-296.
Brutten, G. J. ve Miller, R. (1988). The disfluencies of normally fluent black first graders. Journal of FluencyDisorders, 13, 291-299.
Carlo, E. J. ve Watson, J. B. (2003). Disfluencies of 3-and-5 year old Spanish-speaking children. Journal of Fluency Disorders, 28, 37-53.
Chafe, W. L. (1985). Linguistic Differences produced by differences between speaking and writing. D. R. Olson,N. Torrance ve A. Hildyard (Ed.), Literacy, language and learning: The nature and consequences of reading and writing içinde (ss.105-123). Cambridge: Cambridge University Press.
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
Clark, H. H. ve Wasow, T. (1998). Repeating words in spontaneous speech. Cognitive Psychology. 37: 201-242.
Dell, G. S. (1986). A spreading-activation theory of retrieval in sentence production. Psychological Review. 93(3):283-321.
Dell, G. S. (1995). Speaking and misspeaking. Language. 1: 183-208.
Dell, G. S. ve Reich, P. A. (1980). Slips of the tongue: the facts and a stratificational model. The Rice UniversityStudies. 66(2):19-34.
Doğan, Ö. (2001). Okulöncesi dönem çocuklarının konuşmalarının akıcılık özelliklerinin incelenmesi.Yayınlanmamış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Eklund, R. (2000). Crosslinguistic disfluency modeling: a comparative analysis of Swedish and Tok Pisin humanhuman ATIS dialogues. In Proceedings of the International Conference on Spoken Language Processing(ICSLP) 2000 (ss.991-994), Beijing. China. 16-20 October 2000.
Eklund, R. (2001). Prolongations: a dark horse in the disfluency stable. In Proceedings of DiSS’01 Disfluency in Spontaneous Speech (ss.5-8), University of Edinburgh. Scotland. 29-31 August 2001.
Eklund, R. (2004). Disfluency in Swedish human-human and human-machine travel booking dialogues. Unpublished doctoral dissertation, University of Linköping, Sweden.
Fox Tree, J. E. (2001). Listeners’ uses of um and uh in speech comprehension. Memory & Cognition, 29 (2), 320-326.
Fox Tree, J. E. (2002). Interpreting pauses and ums at turn exchanges. Discourse Processes, 34(1), 37-55.
Fromkin, V. A. (1971). The non-anomalous nature of anomalous utterances. Speech errors as linguistic evidence(1973) (ss.215-242). Editor Victoria A. Fromkin. The Hague & Paris: Mouton.
Heeman, P. ve Allen, J. (1994). Detecting and correcting speech repairs. In Proceedings of the 32nd Annual Meetingof the Association for Computational Linguistics (ss.295-302). Las Cruces, Mexico. 27 June-1 July 1994.
Hieke, A. E. (1981). A content-processing view of hesitation phenomena. Language and Speech. 24(2): 147-160.
Horobin, S. ve Smith, J. (2002). An introduction to Middle English. Oxford: Oxford University Press.
Jaeger, J. J. (1992). Not by the chair of my hinny hin hin: Some general properties of slips of the tongue in youngchildren. Journal of Child Language, 19, 335-366.
Lerner, L. (2010). You can’t say that! English usage today. Cambridge: Cambridge University Press.
Liu, Y., Shriberg, E. ve Stolcke, A. (2003). Automatic disfluency identification in conversational speech usingmultiple knowledge sources. In Proceedings of the European Conference on Speech Communication and Technology (ss.957-960). Geneva.
O’Shaughnessy, D. (1992). Analysis of false starts in spontaneous speech. In Proceedings of the InternationalConference on Spoken Language Processing (ICSLP) ’92 (ss.931-934), Banff, Canada. 12-16 October 1992.
Pepinsky, T., Demuth, K. ve Roark, B. (2001). The status of filler syllables in children’s early speech. A. H. J. Do, L. Domínguez ve A. Johansen (Ed.). BUCLD 25 Proceedings: November 2000 (ss.575-586). Somerville,MA: Cascadilla Press.
Shriberg, E. E. (1994). Preliminaries to a theory of speech disfluencies. (Unpublished Doctoral Dissertation).Berkeley: The Graduate Division of Psychology of the University of California.
Swerts, M. (1998). Filled pauses as markers of discourse structure. Journal of Pragmatics, 30, 485-496.
Watson, J. B. ve Anderson, R. T. (2001). Disfluencies of 2 and 3 year-old Spanish speaking children from PuertoRico. Contemporary Issues in Communication Science and Disorders, 28, 140-150.