BÖLGESEL KALKINMANIN YENİ AKTÖRLERİ OLARAK KALKINMA AJANSLARI: ELEŞTİRİLER VE BEKLENTİLER

Kalkınma ajansları bölge ölçeğinde çalışan, kalkınmanın bölge ölçeğindeki kurumsal yapılarını oluşturan yapılanmalar olarak ortaya çıkmışlardır. Bölge bazında kalkınmanın örgütlenmesi ihtiyacı, doğal, ekonomik ve toplumsal şartların bölgeler arasında farklılık göstermesi sonucunda ortaya çıkan bölgeler arası gelişmişlik farklarının kapatılması gereğinden doğmaktadır. Bölgesel dengesizliklerin giderilememesi, ülkelerin gelişme hızının düşmesine, o bölgenin üretim kaynaklarının gelişmiş merkezlere doğru akmasına neden olabilmektedir. Ülkelerin kaynaklarının etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkı sağlamak amacıyla kalkınma ajansları kurulmuştur. Çalışmada öncelikle bölge ve kalkınma kavramları ele alınmış, kalkınma ajanslarının Avrupa Birliği bağlamında ortaya çıkışı ortaya konulmuş, kalkınma ajanslarına hem bölgesel hem de ulusal anlamda getirilen eleştiriler ve beklentiler ortaya konulmaya çalışılmıştır

DEVELOPMENT AGENCIES AS NEW ACTORS OF REGIONAL DEVELOPMENT: CRITICISMS AND EXPECTIONS

Development agencies emerged as foundations that operate at local level and that embodies institutionalization of development at local level. The need for organization of development at regional level arises from the need to gap the differences in natural, economic and social conditions in regions. Not being able to remove differences lead to decrease in countries growth rate and to the flow of production sources of regions to already developd central regions. Development agencies were founded to ensure effective use of country’s resources and enhance regional development by tapping local potential and to contribute abatement of inter-regional and intra-regional differences. In this study, initially the concepts of region and development were discussed, the emergence of development agencies in the context of European Union and e xpectations and criticisms of development agencies at regional and national level are presented

PDF

___

AKIN, Naci; (2006), “Bölgesel Kalkınma Araçları ile Kalkınma Ajanslarının Uyum, İşbirliği ve Koordinasyonu”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ODTÜ Yayınları, Ankara, ss. 295-305.
ATAAY, Faruk; (2005), “BKA Tasarımının Kalkınma Anlayışı Üzerine”, iç. Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Der: Menaf Turan, Ankara: Paragraf Yayınları.
ATAAY, Faruk; (2007), Neoliberalizm ve Devletin Yeniden Yapılandırılması, Ankara: De Ki.
AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI; (2005), 2005 Türkiye İlerleme Raporu, Avrupa Komisyonu, Brüksel, http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_ Ilerleme_Rap_2005.pdf , (25.12.2014).
BALTACI, Mustafa; (2012), “Kara Kıta Afrika’nın Yoksulluk İle Mücadelesinde Yeni Arayışlar”, Karacadağ Bölgesel Kalkınma, Y: 2, S: 3, ss. 7-9.
BERBER, Metin ve Ebru Çelepçi; (2006), “Türk Bölgesel Kalkınma Politikalarında Yeni Arayışlar: Kalkınma Ajansları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, www.metinberber.com/kullanici_ dosyalari/file/12.doc, (09.01.2015).
CİLAVDAROĞLU, Ahmet Alptekin; (2008), Bölgesel Kalkınma Ajansları, Türkiye’de Kuruluş ve İşleyiş Sorunları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
COŞKUN Ali; (2003), “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Türkiye Ekonomisi”, Atatürkçü Düşünce Dergisi, Kasım, S. 4.
ÇAMUR, Kübra Cihangir ve Özge Gümüş; (2005), “İstatistikî Bölge Birimleri (NUTS Sistemi)”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Der: Menaf Turan, Ankara: Paragraf Yayınları.
ÇİFTEPINAR, Remzi; (2006), “Yeni İl Özel İdaresi Yasası’na Eleştirel Bir Bakış”, Yasama Dergisi, Yasama Derneği Yayınları, S: 2, ss. 123-145.
DPT (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayınları.
DPT; (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayınları. İsmail Sevinç, “Bölgesel Kalkınmanın Yeni Aktörleri Olarak Kalkınma Ajansları: Eleştiriler ve Beklentiler”,
GÜSBEED, 2015, 6 (13), ss.117-135 DOI: 10.17823/gusb.181 İsmail Sevinç, “Development Agencies As New Actors of Regional Development: Criticisms and Expections”,
GUEJISS, 2015, 6 (13), pp.117-135 134
DPT (2007), Yeni Bölgesel Gelişme Politika ve Uygulamaları, Ankara: Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü.
DPT; (2008), Dokuzuncu Kalkınma Planı, Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu,
http://www.oran.org.tr/materyaller/Editor/decument/9.%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4% B1%20B%C3%B6lgesel%20Geli%C5%9Fme%20%C3%96zel%20%C4%B0htisas%20Komi syonu%20Raporu.pdf, (18.12.2014).
DİNLER, Zeynel; (2005), Bölgesel İktisat, Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
ECERAL, Tanyel Özelçi; (2005), “Bölgesel/ Yerel Kalkınma Kuramlarının Tarihsel Süreçİçerisindeki Gelişimleri”, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, C: 16, S: 55, ss. 89-106.
ERAYDIN, Ayda; (2004), “Bölgesel Kalkınma Kavram, Kuram ve Politikalarında YaşananDeğişimler”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, C: 1, DPT Yayını, Ankara. Değişimler”, Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, C: 1, DPT Yayını, Ankara.
GRETA, Cameron ve Mike Danson; (2000), The European Partnership Model and the Changing Role of Regional Development Agencies: A Regional Development and Organisation Perspective, Ed: Mike Danson, Henrik Halkier, Greta Cameron, Governance, Institutional Change and Regional Development, Ashgate Publishing, USA, 11-36.
GÜLER, Birgül Ayman; (2006), Merkezi Yatırım Destek Ajansı Işığında Bölgesel Kalkınma Ajansları, http://www.yayed.org/id198-gorusler/ajanslar-sistemi-uzerine-b-a-guler.php Erişim Tarihi: 11.12.2014.
HEKİMOGLU, Burhan ve Mustafa Altındeğer; (2006), Bölgesel Gelişme Politikalarında Yaşanan Değişim: Bölgesel Kalkınma Ajansları, Samsun Tarım İl Müdürlüğü Strateji Geliştirme Birimi Yayınları, Samsun.
ILDIRAR, Mustafa; (2004), Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri, Nobel Yayın, Ankara.
KALKINMA BAKANLIĞI; (2013), Onuncu Kalkınma Planı, (2014-2018), http://www.kalkinma. gov.tr/Lists/Yaynlar/Attachments/518/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1.pdf Erişim Tarihi: 30.12.2014.
KARAÇAY Çakmak, Hatice ve Lütfi Erden; (2004), “Yeni Bölgesel Kalkınma Yaklaşımları ve Kamu Destekleme Politikaları: Türkiye’den Bölgesel Panel Veri Setiyle Ampirik Bir Analiz”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C: 6, S: 3, ss. 77-96.
KAYA, Kılıç; (2007), Bölgesel Kalkınmada Yeni Bir Model; Kalkınma Ajansları ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Ankara.
KAYASÜ, Serap ve Suna S. Yaşar; (2006), “Avrupa Birliği’ne Üyelik Sürecinde Kalkınma Politikaları: Yasal ve Kurumsal Dönüşümler”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ss. 199-213. ().
KEATING, Michael; (1998), The New Regionalism in Western Europe-Territorial Restructuring and Political Change, USA: Edward Elgar Publishing Inc. İsmail Sevinç, “Bölgesel Kalkınmanın Yeni Aktörleri Olarak Kalkınma Ajansları: Eleştiriler ve Beklentiler”,
GÜSBEED, 2015, 6 (13), ss.117-135 DOI: 10.17823/gusb.181 İsmail Sevinç, “Development Agencies As New Actors of Regional Development: Criticisms and Expections”,
GUEJISS, 2015, 6 (13), pp.117-135 135
KELEŞ, Ruşen; (2006), Kentleşme Politikası, Ankara: İmge Yayınevi.
KOÇBERBER, Seyit; (2006), “Kalkınma Ajansları ve Sayıştay Denetimi”, Sayıştay Dergisi, NisanHaziran 2006, S. 61, 37-55.
MAÇ, Nazlı; (2006), Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye, Araştırma Raporu, Konya: Konya Ticaret Odası Etüd - Araştırma Servisi.
MİLLİYET GAZETESİ; (2005), ‘Kalkınma ajansları tasarısı merkeziyetçi yapıdan kurtulmalı’, 08.05.2005, http://www.milliyet.com.tr/2005/05/08/ekonomi/eko01.html, (28.11.2014).
ÖZER, M. Akif; (2012), “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Sosyal Ekonomik İşlevleri”, Kamu-İş, C: 12, S: 2, ss. 37-74.
PAASİ, Ansi; (2008), The Institutionalization of Regions: A Theoretical Framework For Understanding The Emergence Of Regions and The Constitution of Regional Identity, Regions Critical Essay In Human Geography (Ed: J. Nicholas Entrikin), England: Ashgate Publishing.
PEHLİVAN, Pınar; (2013), “Türkiye’de Kalkınma Ajanslarının Yerel Ekonomi Üzerine Etkileri: Zafer Kalkınma Ajansı Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C: 11, s. 3, ss. 438-412.
SİNAN, P. Ebru; (2007), “Planlama ve Siyaset kavramları Ekseninde Bölge Kalkınma Ajansları”, http://sehircilik.ktu.edu.tr/depo/YAZILAR/metinler/SinanPlanlama%20Siyaset%20Kavramlar i%20Ekseninde%20Bolge%20Kalkinma%20Ajanslari.pdf, (10.12.2014).
TAŞ, Cesurhan; (2008), “Kalkınmaya Giden Yol Kalkınma Ajanslarından mı Geçer?”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Gündem, C: 45, ss. 52, 7-17.
TİFTİKÇİGİL, Burcu Y.; (2009), “Bölgesel Kalkınmada Aşağıdan Yukarıya Yönetim Anlayışı ve Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Ortaya Çıkışı”, TODAİE Ulusal Kalkınma ve Yerel Yönetimler Kongresi, 19-20 Ekim, Ankara, 715- 726.
TOLUNAY, Ahmet ve Ayhan Akyol; (2006), "Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar", Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, S: 2, ss. 116-127.
TDK; (2014), Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com _gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.54cfe639cb1bb3.85311207, (20.12.2014).
TÜİK; (2004), Bölgesel Gelişme Birimi, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması, http://tuikapp.tuik.gov.tr/DIESS/SiniflamaSurumDetayAction.do?surumId=164, 28.12.2014().