SOĞUK SAVAŞ SONRASI DÖNEMDE TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNİN ‘KIBRIS’ BOYUTU

Türkiye'nin uzun soluklu Avrupa Birliği macerasında Kıbrıs sorununun etkisi Soğuk Savaş sonrası dönemde belirgin bir hal almıştır. Bunun temel nedeni de Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin birliğe üye olmaları sonucunda birliğin Soğuk Savaş döneminde benimsediği tarafsız bakış açısını değişikliğe uğratmasından kaynaklanmaktadır. Bu bakış açısı Annan Planı sonrasında Kıbrıslı Türklerin mağdur olmasında ve Türkiye'ye yönelik tarafsızlığın kaybedilmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bununla bağlantılı olarak birliğin Kıbrıs sorunu çerçevesinde ortaya çıkan gelişmeleri Türkiye'nin üyelik süreciyle ilişkilendirmesi ve Türkiye'nin de Rum Yönetimi'nin üyeliğinin tanıma anlamına gelmediğini belirtmesi dolayısıyla Ek Protokolü uygulamaya aktarmaması ikili ilişkilerde bir duraklama dönemi ortaya çıkarmış ve müzakereler askıya alınmıştır. Her iki tarafında kendi üzerinde düşen sorumlulukları yerine getirmesi ve tarafsız bir bakış açısına sahip olması ilişkilerin tam üyelik yönünde gelişmesi ve sorunların çözülmesinde önemli bir rol oynayacaktır

CYPRUS’ ASPECT OF TURKISH-EUROPE UNION RELATIONS IN THE PERIOD AFTER THE COLD WAR

During the Turkey’s long-term Europe-Union struggle, the effect of the Cyprus trouble had became apparent. This scenario can be considered to be resulted from that the objective perspective of the Union in the period of the cold war had been affected negatively with the membership of the Greece and Greek Cypriot administration of Southern Cyprus to the Union. This perspective of the Union had a vital role on the damnification of the Turkish Cypriots and the loss of the objectivity of the Union against Turkey after the Annan Plan. As a result of this, the membership of Turkey’s being associated with the developments in Cyprus issue by the Union and the reception of the membership of the Southern Cyprus to the Union by Turkey, which causes the disapplication of the supplementary protocol, gave rise to the discontinuance in the bilateral relations. Therefore, negotiations had been ascended. Having objection and carrying out obligations by both side will have a significant role in the improving of the relations in the direct of full membership and solving the current problems

PDF

___

AKGÜN, Sibel; (2012), “Türkiye’nin Kıbrıs Politikası 2011”, iç. Burhanettin DURAN, Kemal İNAT ve Ali Resul USUL(Ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı 2011, SETA Yayınları, Ankara, ss. 393- 420.
AKSU, Fuat; (2007), “Türkiye-Avrupa Birliği Tam üyelik Müzakerelerinde Kıbrıs ve Ege Uyuşmazlıkları”, iç. Mehmet S. EROL ve Ertan EFEGİL(Der.), Türkiye-AB İlişkileri: Dış Politika ve İç Yapı Sorunsalları, Alp Yayınları, Ankara, ss. 25-59.
ARIK, Umut; (2011), Kıbrıs Krizi, Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), ss. 3- 21.
ARIKAN, Harun; (2004), “Avrupa Birliği’nin Kıbrıs Politikasına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(3), 2004. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/comuybd/article/viewFile/ 5000037423/5000036298 (E.T:01.11.2014).
AXT, Heinz-Jürgen; (2005), “Relations with Turkey and Their Impact on the European Union”, Southeast European and Black Sea Studies, 5(3), ss. 365-378.
BAĞCI, Hüseyin ve Nasuh USLU; (2006), “Kıbrıs Sorunu ve AB: Son Gelişmeler ve Tarafların Tavrı”, iç. Zeynep Dağı(Der), Doğudan Batıya Dış Politika AK Partili Yıllar, Orion Yayınevi, Ankara, ss. 253-292.
BALCI, Ali; (2013), Türkiye’nin Dış Politikası, Etkileşim Yayınları, İstanbul, 344s.
BAYKAL, Sanem ve Tuğrul ARAT; (2013), “AB’yle İlişkiler”, iç. Baskın ORAN(Ed.), Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt: III: 2001- 2012, İletişim Yayınları, İstanbul, ss. 337-400.
BOZKURT, İsmail; (2002), “Kıbrıs’ın Tarihine Kısa Bir Bakış”, iç. Ertan EFEGİL ve İrfan Kaya ÜLGER(Ed.), Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi (Bugünü ve Yarın), Gündoğan Yayınları, Ankara, ss. 9-16.
BREWIN, Chrıstopher; (2002), “Turkish and European Union Interests in a Cyprus Settlement”, Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, Issue:2, ss. 1-20.
CALLEYA, Stephen C.; (2006), “EU-Turkish Relations: Prospects and Problems”, Mediterranean Quarterly, 17(2), ss. 40-47.
CEM, İsmail; (2005), Türkiye, Avrupa, Avrasya: Avrupa’nın “Birliği” ve Türkiye, 2. Cilt, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 367s.
CHISLETT, William; (2006), “Turkey’s EU Accession Negotiations: On the Rocks”, Working Paper (WP), 19/2006, ss. 1-28.
ÇALIŞ, Şaban; (2001), Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri: Kimlik Arayışı, Politik Aktörler ve Değişim, Nobel Yayınları, Ankara, 432s.
DEMİR, Nesrin; (2005), “Avrupa Birliği-Türkiye İlişkilerinde Kıbrıs Sorunu”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), ss. 347-367.
DIEZ, Thomas; (2005), “Turkey, the European Union and Security Complexes Revisited”, Mediterranean Politics, 10(2), ss. 167–180.
EFE, Haydar; (2010), “Türk Dış Politikasının Değişmeyen Gündemi Kıbrıs ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerine Etkisi”, iç. Osman Bahadır DİNÇER, Habibe ÖZDAL ve Hacali NECEFOĞLU(Ed.), Yeni Dönemde Türk Dış Politikası, 2.Baskı, USAK Yayınları, Ankara, ss. 105-136.
EFEGİL, Ertan; (2010), “AB’nin Kıbrıs Algılaması”, iç. Cüneyt YENİGÜN ve Ertan EFEGİL(Der.), Türkiye’nin Değişen Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss. 625-640.
ERSOY, Hamit; (2002), “Kıbrıs Sorununun Türk Dış Politikasına Etkileri”, iç. Ertan EFEGİL ve İrfan Kaya ÜLGER(Ed.), Avrupa Birliği Kıskacında Kıbrıs Meselesi (Bugünü ve Yarın), 2. Baskı, Gündoğan Yayınları, Ankara, ss. 118-125.
FIRAT, Melek; (2010), “AKP Hükümetinin Kıbrıs Politikası”, iç. İlhan Uzgel ve Bülent Duru(Der.), AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu, 2. Baskı, Phoenix Yayınları, Ankara, ss. 439-462.
GÖZEN, Ramazan; (2009), İmparatorluktan Küresel Aktörlüğe Türkiye’nin Dış Politikası, Palme Yayınları, Ankara, 578s.
HANNAY, David; (2006), “Cyprus, Turkey and the EU: Time for a Sense of Proportion and Compromise”, Centre for European Reform Policy Brief, ss. 1-4.
İNAT, Kemal; (2005), Türkiye’nin Kıbrıs Politikasının Dönüşümü, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 7,(2), ss. 43-65.
KARLUK, Rıdvan; (2006), Güney Kıbrıs’ın Gümrük Birliği’ne Katılım Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi Prof. Dr. Ahmet Gökdere'ye Armağan, 5(2), ss. 69-89.
KASIM, Kamer; (2007), “Soğuk Savaş Dönemi Sonrası Kıbrıs Sorunu”, Gazi Akademik Bakış, 1(1), ss. 57-72.
KAYGUSUZ, Özlem; (2010), “Türkiye-AB İlişkilerinin ‘Möbius’ Şeridi: AKP Reformculuğu ve AB Çokkültürlülüğü”, iç. İlhan UZGEL ve Bülent DURU(Der.), AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu, 2. Baskı, Phoenix Yayınları, Ankara, ss. 410-438.
KIZILTAN, Alaattin ve Abdullah TAKIM; (2004), Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri ve Kıbrıs Sorunu, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 25, ss. 295-322.
KYRİS, George; (2011), “Turkey, Cyprus and the Turkısh Cyprıot Polıtıcal Partıes: the Ephemeral Catalyst of EU?”, Turkish Policy Quarterly, 10(2): 97-105.
MOR, Hasan; (2008), “Kıbrıs Sorununun Türkiye-AB İlişkilerine Endekslenme Süreci” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1-2), ss. 983-1026.
ÖZARSLAN, Bahadır Bumin; (2009), “Katılım Ortaklığı Belgelerinde ve Ulusal Programlarda Kıbrıs Sorunu”, 21. Yüzyıl Dergisi, 3(8-9), ss. 207-218.
ÖZCAN, Mehmet(Ed.); (2008), “Kıbrıs Sorununa Alternatif Açılımlar: “Çok Bileşenli Adım Modeli””, USAK Raporları, No: 08-02, ss. 1-51.
ÖZERSAY, Kudret; (2004), Avrupa Birliği Normları ve AİHM Kararları Çerçevesinde Kuzey Kıbrıs, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 3(2), ss. 49-64.
ÖZGÖKER, Uğur; (2010), “Türk Dış Politikasının Kilit Konusu: Kıbrıs Sorunu”, iç. Cüneyt YENİGÜN ve Ertan EFEGİL(Der.), Türkiye’nin Değişen Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss. 577-600.
ÖZER, Mehmet Akif; (2009), Avrupa Birliğine Tam Üyelik Eşiğinde Türkiye, Yönetim ve Ekonomi, 16(1), ss. 89-105.
ÖZER, Yonca; (2010), “Kıbrıs Meselesinin Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerindeki Rolü”, iç. Cüneyt YENİGÜN ve Ertan EFEGİL(Der.), Türkiye’nin Değişen Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss. 557-576
SANDIKLI, Atilla ve Emine AKÇADAĞ; (2011), “Kıbrıs Sorunu Kapsamında AB-Türkiye İlişkileri”, Bilge Strateji, 2(4), ss. 1-17.
ŞENAY, Furkan ve Mehmet Uğur EKİNCİ; (2014), “Birleşik Kıbrıs İçin “Son Şans”: Federal Çözüm Müzakereleri”, SETA Analiz, Sayı:94, ss. 1-28.
TALMON, Stefan; (2006), “The European Union–Turkey Controversy over Cyprus or a Tale of Two Treaty Declarations”, Chinese Journal of International Law, 5(3), ss. 579–616.
TOCCİ, Nathalıe; (2014), “Turkey and the European Union: A Journey in the Unknown”, Turkey Project Policy Paper, Number:5, ss. 1-18.
UĞUR, Mehmet; (2000), Avrupa Birliği ve Türkiye: Bir Dayanak/İnandırıcılık İkilemi, Everest Yayınları, İstanbul, 355s.
USLU, Nasuh; (2000), Türk- Amerikan İlişkilerinde Kıbrıs, 21. Yüzyıl Yayınları, Ankara, 407s.
USLU, Nasuh; (2004), “Kıbrıs Sorunu”, iç. İdris BAL (Ed.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss. 303-342.
USLU, Nasuh; (2008), “Avrupa Birliği Kıbrıs Sorununa Çözüm Getirebilir mi?”, Avrasya Etüdleri 34(2), ss. 35-60.
USLU, Nasuh; (2011), “Türkiye’nin Kıbrıs Politikası 2009”, iç. Burhanettin DURAN, Kemal İNAT ve Muhittin ATAMAN(Ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı 2009, SETA Yayınları, Ankara, ss. 247-292.
USUL, Ali Resul; (2006), Helsinki’den Müzakerelere Türkiye-AB İlişkileri, iç. Zeynep DAĞI(Der.), Doğudan Batıya Dış Politika AK Partili Yıllar, Ankara: Orion Yayınevi, Ankara, ss. 189- 218.
USUL, Ali Resul; (2011), “Türkiye’nin Avrupa Birliği Politikası 2009”, iç. Burhanettin DURAN, Kemal İNAT ve Muhittin ATAMAN(Ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı 2009, SETA Yayınları, Ankara, ss. 223-246.
USUL, Ali Resul; (2012), “Türkiye’nin Avrupa Birliği Politikası 2011”, iç. Burhanettin DURAN, Kemal İNAT ve Ali Resul USUL(Ed.), Türk Dış Politikası Yıllığı 2011, SETA Yayınları, Ankara, ss. 371-392.
VATANSEVER, Müge; (2010), “Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(Özel Sayı), ss. 1487-1530.
ZHUSSPBEK, Galym; (2009), Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Tanımı ve Düşünsel Arka Planı, Uluslararası Hukuk ve Politika, 5(19) ss. 71-88.
AB BAKANLIĞI, “Türkiye’nin Yeni Avrupa Birliği Stratejisi”, http://www.abgs.gov.tr/files/pub/turkiyenin_yeni_ab_stratejisi.pdf, Erişim Tarihi: 22.01.2015
T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, “Türkiye-Finlandiya Siyasi İlişkileri”, http://www.mfa.gov.tr/turkiyefinlandiya-siyasi-iliskileri-.tr.mfa, Erişim Tarihi:22.01.2015