İTİKÂDÎ MEZHEPLERDE İMAN-İSLAM İLİŞKİSİ

İman-islam ilişkisi, itikadi mezheplerin ihtilaf ettiği konulardan birisidir. İman ve islam kavramlarının eş ya da farklı anlamlı kullanımlarını Kur’an ve hadislerde görmek mümkündür. Bu farklı kullanım iman ve İslam’ın özdeşliği ve farklılığı şeklinde iki farklı görüşe kaynaklık etmiştir. Bu çalışmada iman ve islam kavramlarının özdeşliği ve farklılığını savunanların dayanakları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İman, İslam, Mezhep, Tasdik, Amel.

RELATİON BETWEEN FAİTH AND ISLAM İN CREED-BASED SECTS

The relationship between faith and Islam is one of the most controversial issues in terms of sects. It is possible to see the uses of the concepts of faith and Islam with the same or different meanings in Qur’an and hadiths. This uses have led to two opposite views regarding the faith and Islam. One of them stress the fact that both refer to the same thing. The other regards them as separate concepts. İn this study, the justifications of these two approaches will be discussed.

Keywords:

Faith, Islam, Sect, Attestation, Action.,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybâni (ö.241/902), Müsned, İstanbul 1992.
---------, Kitabu’s-Sünne, thk.: Muhammed b. Said b. Salim el-Kahtâni, Riyad 1416/1996.
Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul 1989.
Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 2011.
el-Bâkıllânî, Kâdî Ebu Bekr Muhammed b. et-Tayyib, (ö.403/1013), Kitabu Temhidu’l - Evâil ve Telhisu’d - Delâil, thk.: İmadüddin Ahmed Haydar, Beyrut 1987.
el-Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail (ö.256/870), el-Câmiu’s- Sahih, İstanbul 1992. Bakara 2/131. Hucurât 49/14.
Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, İstanbul 1989, c. 8, s. 536.
Bakara 2/177. el-Cürcânî, Ali b. Muhammed eş-Şerif (ö.816/1413), Kitâbu’t-Ta’rîfât, Beyrut 1985. ed-Dârimî, Ebu Muhammed Abdullah Abdurrahman (ö.255/868), es- Sünen, İstanbul 1992.
Ebu Hanife, Nu’man b. Sabit (ö.150/767), el-Âlim ve’l-Müte’allim, (Mustafa Öz, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde ss. 11-42), İstanbul 1992.
---------, el-Fıkhu’l-Ebsat, (Mustafa Öz, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde ss. 43-67), İstanbul 1992.
---------, el-Fıkhu’l-Ekber, (Mustafa Öz, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde ss. 69-77), İstanbul 1992.
el-Eş’âri, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmail (ö.324/935), Makalâtu’l-İslamiyyin ve İhtilâfu’l-Musâllîn, thk.: M. Muhyiddin Abdülhamid, Beyrut 1995.
--------- el-İbâne an Usûli’d-Diyâne, Beyrut, ty.
Fazlur Rahman, (ö.1988), Allah’ın Elçisi ve Mesajı - Makaleler I, çev.: Adil Çiftçi, Ankara 1997.
el-Gazzâlî, Ebu Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsi (ö.505/1111), İhyâu ‘ulûmi’d-din, Kahire ts.
el-Halîmî, Hüseyin b. Hasen (ö.413/412), Kitâbu’l-Minhâc fî Şu’abi’l- Îmân, thk.: Halîmî Muhammed Fude, Beyrut 1979.
İbn Hazm, Ebu Muhammed Ali b. Ahmed (ö.456/1064), el-Fasl fi’l-Milel ve’l-Ehvâ’ ve’n-Nihal, Beyrut, ty.
İbn Manzûr, Cemaleddin Ebu’l-Fazl el-Ifrîkî (ö.711/1311), Lisânu’l-Arab, Beyrut 1997.
İbn Mende, Muhammed b. İshak b. Muhammed b.Yahya (ö.395/1004), Kitabu’l-İman, thk.: Ali b. Muhammed Nasır el-Fakihi, Beyrut 1987.
İbn Teymiyye, Ahmed b. Abdülhalim b. Abdüsselam Takıyyeddin (ö.728/1327) Mecmûat’ul-Fetavâ, Daru’l-Vefa, 1997.
Izutsu, Toshihiko, İslam Düşüncesinde İman Kavramı, (çev. Selahaddin Ayaz), Pınar Yay. İstanbul 2005.
Kâdî Abdülcabbâr, Abdullah b. Ahmed Ebu’l-Huseyn (415/1020) Şerhu’l- Usûli’l-Hamse, thk.: Abdülkerim Osman, Kahire, 1416/1996.
Kâdî Ebû Ya’lâ, Muhammed b. el-Hüseyin b. Muhammed (ö.458/1066), Mesâilu’l-İman, thk.: Suud b.Abdülaziz el-Halef, Riyad 1410. Kutlu, Sönmez,
İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler Hadis
Taraftarlarının İman Anlayışı Bağlamında Bir Zihniyet Analizi, Ankara 2002.
El-Mağnisavi, Ebu’l-Müntehâ Ahmed b. Muhammed Hanefi, Şerhu Fıkh-ı Ekber, İstanbul 2007.
el-Mâturidi, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud (ö.333/944), Kitabu’t-Tevhid, nşr.: Bekir Topaloğlu- Muhammed Aruçi, Dar Sader, Beyrut 2010.
---------, Te’vilatu’l-Kur’an, (İlmi Kontrol: Bekir Topaloğlu), I-XVII Mizan Yayınevi, İstanbul 2005-2010.
Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. Haccac (ö.261/875), Sahih, İstanbul 1992.
en-Nesâi, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şu’ayb b. Ali b. Bahr (ö.303/915), Sünen, İstanbul 1992.
en-Nesefi, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed (ö.508/1114), Tabsıratu’l- Edille fî Usûli’d-Dîn, thk.: H.Atay-Ş.Ali Düzgün, Ankara 2003.
er-Râzî, Muhammed b. Ömer b. Hüseyin Fahreddin (ö.606/1209), et- Tefsiru’l-Kebir, Beyrut 2008.
Serinsu, Ahmet Nedim, Kur’an’ın Anlaşılmasında Esbab-ı Nüzul’ün Rolü, İstanbul 1994.
Sülün, Murat, Kur’an-ı Kerim Açısından İman-Amel İlişkisi, İstanbul 2005.
et-Taftazâni, Mesud b. Ömer b. Abdullah (ö.793/1390), Şerhu Akaidi Nesefi, Kahire 1988.
et-Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre (ö.297/909), Sünen, İstanbul 1992.
Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul 1979.