MU‘ÎNÜ’L-MÜRÎD’DE ALLAH TASAVVURU VE KUR’AN’DAN TEMELLERİ

Türk edebiyat tarihinde önemli bir yeri haiz bulunan Mu‘înü'l-Mürîd, göçebe Türkmenlere tasavvufa ve fıkha dair bilgiler vermek gayesiyle yazılmış olup, Arapça bilmeyen Türkmenlere ana dilleriyle seslenmiştir. Mu‘înü'l-Mürîd’in dilinin sade ve anlaşılır oluşu ve ihtiva ettiği konuların halkın pratik hayatta ihtiyaç duyduğu konular arasından seçilmiş olması bu eserin Türkmenler arasında asırlarca okunmasını temin etmiştir. Bu çalışmada Mu‘înü'l-Mürîd ve yazarı hakkında kısaca bilgi verilmiş ve eserdeki Allah tasavvuru ortaya konularak bu düşüncenin Kur’andaki temelleri tespit edilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Şeyh İslâm, Mu‘înü’l-Mürîd, Allah

THE CONCEPT OF ALLAH IN MU‘ÎNÜ'L-MÜRÎD AND ITS REFERENCES FROM QUR’AN

Mu‘înu’l-Murîd, which occupies a distinguished place in Turkish history of literature, authored to inform Turkmen tribes about sufism and Fiqh-Islamic civil code, addresses Turkmens who don’t know Arabic with their native language. Thanks to its simple and understandable language as well as including subjects commonly appealed by people in daily life, it has been known and red by Turkmens for centuries. In this work I gave summary information about Mu‘înu’l-Murîd and its author and explained the contemplation of Allah and references of this concept.

Keywords:

Sheikh Islam, Mu‘înu’l-Murîd, Allah,

PDF

___

Aliyyü’l-Kâri, Ali b. Muhammed el-Kârî, el-Esrâru’l-Merfua fi’l- Ahbâri’l-Mevdua, tahk.: Muhammed Lutfi es-Sebbağ, Beyrut 1986.
Âlûsî, Ruhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, Dâru’l-İhyai’t-Türâsi’l-Arabi, Beyrut, trs.
Banarlı, Nihad Sami, Resimli Türk Edebiyâtı Târihi, M.E.B. Devlet Kitapları, İstanbul 1998.
Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Anka Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2005.
Kara, Mustafa, “XIV. ve XV. Yüzyıllarda Osmanlı Toplumunu Besleyen Türkçe Kitaplar”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 8, c. 8, 1999, (s. 29-58).
Kaya, Doğan, Sivas’ta Yatmakta Olan Horasan Merkezli Anadolu Erenleri, Halkbilim Araştırmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2002.
Köprülü, Mehmet Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara 2005.
Mevlânâ, Celâleddin Rûmî, Mesnevi, çev.: Derya Örs, Konya 2007.
Ölmez, Zuhal Kargı, Ebulgazi Bahadır Han, Şecere-i Terâkime (Türkmenlerin Soy Ağacı), Simurg Yayınları, Ankara 1996.
Şentürk, Ahmet Atilla, vd., Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Dergah Yay., İstanbul 2005.
Şeyh İslâm, Mu‘înü’l-Mürîd, İnceleme, Metin, Çeviri, Dizin,Tıpkıbasım, haz.: Recep Toparlı-Mustafa Argunşah, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2008.
Şeyh Şeref Hace, Mu'înü'l-Mürîd, haz.: Ali Fehmi Karamanlıoğlu, Beşir Kitabevi, İstanbul 2006.
Togan, Ahmed Zeki Velidî, “Harezm’de Yazılmış Eski Türkçe Eserler”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul 1928, c. 2, (s. 315-345).
Unat, Faik Reşit, Hicrî Tarihleri Milâdî Tarihe Çevirme Kılavuzu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1984.
Yıldırım, Ahmet, Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları, TDV Yayınları, Ankara 2009.