Balkan Savaşları'nın Ardından Osmanlı ile Romanya'nın Politik Temasları ve Dâhiliye Nazırı Talat Bey'in Romanya Ziyaretleri

Dünyanın ilk büyük savaşına sürüklendiği süreçte Türk-Romen ilişkilerinde ilginç/farklı bir etkileşim süreci yaşanmıştı. Nitekim 1914 baharı, siyasal kaygıların şekillendirdiği resmi temaslara bağlı olarak iki ülke arasında yoğun bir yakınlaşma çabasına sahne olmuştu. Nisan ayında Romanyalı General Coanda, İstanbul'da çeşitli temaslarda bulunmuş; ardından Mayıs ayı içinde Talat Bey, Romanya ziyaretini tamamlamıştı. Bu ziyaret gündeme Türk-Romen ittifakını taşıyacaktı. Bu çalışma, arşiv belgeleri ve süreli yayınlarla diğer kaynaklara dayanarak Balkan Savaşları sonrasında 1914 bahar başlarından büyük savaşın ilk aylarına kadar uzanan Osmanlı Devleti ile Romanya'nın yakınlaşma çabalarını, Balkanların genel konjonktürü bağlamında inceleyerek Osmanlı Devleti'nin ittifak arayışlarına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.

Political Relations of the Ottoman Empire and Romania Following the Balkan Wars and the Minister of the Interior Talat Bey's Visit to Romania

In the period that the world went through during the first major war, there had been a time of intrigue in the Turkish-Romanian relations. The spring of 1914 witnessed an intense attempt for amity based on official contiguity between the two countries that was shaped by political considerations. In April, the Romanian general Coanda had severa İstanbul Teknik Üniversitesil visits to İstanbul; then, in the same year, Talat Bey completed his visit to Romania in May. Based on archival documents, periodicals and other sources, this study aims to contribute to the search of the Ottoman State for alliance by examining within the general conjuncture of the Balkans the attempts of the Ottoman State with Romania after the Balkan Wars, starting from 1914 spring to the first months of the major war.

PDF

___

Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), BEO, Dosya No:4246, Gömlek No:318385.
BOA, BEO, Dosya No:4249, Gömlek No:318660.
BOA, BEO, Dosya No:4256, Gömlek No:319160.
BOA, BEO, Dosya No:4313, Gömlek No:323448.
BOA, DH.EUM.5.Şb, Dosya No:1, Gömlek No:41.
BOA, DH.EUM.5.Şb, Dosya No:14, Gömlek No:7.
BOA, DH.KMS, Dosya No:63, Gömlek No:64.
BOA, MV, Dosya No:193, Gömlek No:14.
Anı, Kitap ve Tezler
Babacan, H. (1991). Mehmed Talât Paşa 1874-1921. Altınpost Yayıncılık, Ankara (2012). Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılâbı Tarihi. c.I-IV, TTK, Ankara.
Sazanov, S. (2002). Kader Yılları, S. Sazonov'un Anıları-Rusya Eski Dışişleri Bakanı (1910- 1916), Çev.: Betil Önuçak, Yay. Haz.: Sabahattin Özel, Derin Yayınları, İstanbul.
Esatlı, M. R. (2007). İttihat ve Terakki'nin Son Günleri, Suikastlar ve Entrikalar. Haz.: İsmail Dervişoğlu, Bengi Yayınları, İstanbul.
Kurat, A. N. (2011). Türkiye ve Rusya, XVIII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşına Kadar TürkRus İlişkileri (1798-1919). TTK Yayınları, Ankara.
Özalp, K. (1998). Milli Mücadele 1919-1922. c.I, TTK Yayınları, Ankara.
Talat Paşa'nın Anıları (2003). Haz.: Alpay Kabacalı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Tarihte Türk-Rumen İlişkileri (2006). Genelkurmay Atase ve Denetleme Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Til, E. T. (2004). Gazeteler ve Gazeteciler. Haz.: İbrahim Şahin, Bilge Yayınları, Ankara.
Bildiri ve Makaleler
Avcı, H. E. (2010). I. Dünya Savaşı Öncesinde Türk Hükümeti'nin Rus Baskısını Azaltma Girişimleri: Türk-Rus Komitesi'nin Kurulması ve Talat Bey'in Livadya Gezisi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, sy.18, s.87-112.
Keleşyılmaz, V. (1999). Belgelerle Türkiye'nin Birinci Dünya Savaşına Giriş Süreci. Erdem, XII/31 (Mayıs), s.139-153.
Malkoç, E. (2014). 1930'ların İlk Yarısında Türk Basınının Penceresinden Balkan Konferansları ve Arnavutluk. 3. Uluslararası Dil ve Edebiyat Kongresi (Tiran 30 Ekim-1 Kasım 2014), Bildiri Kitabı 1, Tiran, s.189-212.
Malkoç, E. (2015). Birinci Dünya Savaşı'na Uzanan Süreçte Türk-Romen İlişkilerinden Bir Kesit: Türk ve Romen Öğrencilerin 1914 Gezileri/A Cross-Section from the TurkishRoman Relations Approaching the First World War: The 1914 Tours of Turkish and Romanian Students. ICSS 2015 International Conference On Social Sciences (Pristina 10-11 April 2015), Conference Proceedings, Volume: I, s.463-470.
Malkoç, E. (2011). Büyük Savaş Öncesi Üniversitelilerin Diyalog Örneği: Türk ve Romen Öğrencilerin 1914 Gezileri. Türkoloji Kültürü, c.4, sy.8, s.109-123.
Malkoç, E. (2015). Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Balkanlarla Gayri Resmi Kültürel Temaslar: Darülfünun Öğrencilerinin Romanya Gezisi. 7. Uluslararası Atatürk Kongresi (Üsküp-Manastır 17-22 Kasım 2011), Bildiriler, c.III, Ankara, s.1945-1970.
Özçelik, M. (2012). 1918 Bükreş Antlaşması. Turkish Studies, Volume:4/4 (Kasım/November), s.261-275.
Özel, S. (1998). Balkan ve Birinci Dünya Savaşları Arasındaki Dönemde Osmanlı Devleti Rusya İlişkileri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, sy.12, s.237-257.
Sancaktar, F. M. (2011). Ali Fethi (Okyar) Bey'in Bulgaristan Sefirliği Dönemindeki Faaliyetleri (Ekim 1913-Aralık 1917). Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c.XXVII, sy.81 (Kasım), s.577-602.
Süreli Yayınlar
Cumhuriyet (8 Kasım 1946-19 Kasım 1946).
İkdam (23 Nisan Efrenci 1914-7 Haziran Efrenci 1914).
Peyam (22 Teşrin-i Sani Efrenci 1913-26 Teşrin-i Sani Efrenci 1913).
Sabah (23 Nisan Efrenci 1914-14 Haziran Efrenci 1914).
Tanin (28 Nisan Efrenci 1914-30 Teşrin-i Evvel Efrenci 1914).
Tasfir-i Efkar (22 Nisan 1914-16 Eylül 1914).