Avrupa Birliği'nin Beşinci Genişleme Süreci: Yeni Üye Ülkeler ve Türkiye'nin Rekabet Durumları

Bilindiği gibi 16 Nisan 2003 tarihinde Atina'da imzalanan Katılım Anlaşması, 15 hâlihazırdaki üye ve 10 yeni üye ülke tarafından da onaylanarak 1 Mayıs 2004'de yürürlüğe girmiş ve böylece AB ile 1991 yılının sonundan itibaren imzalanmaya başlanan Avrupa Antlaşmaları sürecinde, Merkezî ve Doğu Avrupa ülkeleri (MDAÜ), Baltık ülkeleri (Letonya, Litvanya ve Estonya), Güney Kıbrıs ve Malta'nın, Birliğe katılım süreçleri tamamlanmıştır. Bu ülkelerin aksine AB ile ilişkileri oldukça eskilere dayanan Türkiye'nin ise nihayet 3 Ekim 2005 tarihinde, Lüksemburg'da yapılan hükümetlerarası konferansla AB 'ne katılım müzakereleri resmi olarak başlatılmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın ilk amacı, Türkiye'nin AB ile bütünleşme sürecinin, Birliğin en son genişleme süreci ile mukayese edilmesidir. Çalışmanın bir diğer amacı ise Türkiye ile Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovakya ve Slovenya'nın AB piyasasında beş farklı ürün kategorisinde (hammadde yoğun, emek yoğun, sermaye yoğun, kolay taklit edilebilen ve zor taklit edilebilen araştırma bazlı mallar) ihracat benzerlikleri kıyaslamaktır. Analiz sonucunda Birlik piyasasında Türkiye ile AB'nin beş yeni üye ülkesi (Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Slovakya, Slovenya) arasında en yoğun rekabetin, özellikle zor taklit edilebilen teknolojik mallar ve emek yoğun mallarda yaşandığı görülmüştür.

The Fifth Enlargement of the European Union : New Member States and Turkey

In April 2003, in Athens, the Treaty of Accession was signed by the present 15 European Union (EU) member states and by the 10 acceding countries (Hungary, Poland, Estonia, the Czech Republic, Slovenia, Cyprus, the Slovak Republic, Latvia, Lithuania and Malta) and it entered into force on 1 May 2004. Having spent four decades in the EU's waiting room, Turkey and the EU reached agreement for Turkey to begin negotiations on accession to the European Union on October 3, 2005. The first objective of this paper is to evaluate Turkey's accession process with regard to new members of the EU. To that aim, we will first give an overview on EU-Turkey and new members relations. The second goal is to compare the similarity of exports of Turkey and new members of the EU (Czech Republic, Poland, Hungary, Slovenia and Slovakia) between 1992 and 2004. As a result of this analysis, it has been observed that especially in the labour intensive and difficultly imitable research oriented goods, there is a fierce competition among Turkey and EU's five new member countries (Czech Republic, Poland, Hungary, Slovenia and Slovakia).

PDF

___

AKDER, H. (1988), "The Impact of EED's Enlargement on the Exports of Mediterranean Countries" Yapı Kredi Economic Review, 1, No: 1, Ekim, s.69-70.
BALASSA, B. (1965), "Trade Liberalization and 'Revealed' Comparative Advantage", Manchester School of Economic and Social Studies, 33, s. 99-124.
DURA, C. ve ATİK, H. (2003), Avrupa Birliği Gümrük Birliği ve Türkiye, Nobel Yayınları, İstanbul.
ESER, K. (2001), "Nice Zirvesi Sonuçları ve Türkiye", Türkiye ve Siyaset Dergisi, Mart-Nisan.
FINGER, J. M. ve KREININ, M. E. (1979), "A Measure of 'Export Similarity and its Possible Uses", Economic Journal, vol. 89, s. 905-912.
HAM, P. (1993), The EC, Eastern Europe and European Community, Pinter Publishers, New York.
HUFBAUER, C.G. ve CHILAS, J.C. (1974), "Specialization by Industrial Countries: Extent and, Consequences" in H. Giersch (ed.): The International Division of Labour: Problems and Perspectives. International Symposium. Tubingen, Germany: J.C.B. Mohr, s. 3-38.
KÖSEYAHYAOGLU, L. ve ÖZDAMAR, G. (2005), "Türkiye, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan ve Estonya'nın Sektörel Rekabet Gücü Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz", Sosyo Ekonomi, 1,2, s. 74-102.
ORAN, B. (2002), Türk Dış Politikası, Cilt I-II, iletişim Yayınları, İstanbul.
SOĞUK, H. ve GÜNGÖR, H. (2001), Avrupa Birliği Program ve Ajanslarına Aday Ülke Statüsüyle Türkiye 'nin Katılımı, İKV Yayınları, Sayı 16.
TAYMAZ E. (1998), "Türkiye İmalat Sanayinde Teknolojik Değişme ve İstihdam", Teknoloji ve İstihdam, (Ed. Tuncer Bulutay), DİE, Ankara.
TÖRE, N. (2002), "Avrupa Birliği'nin Bitmeyen Senfonisi: Genişleme, ASOMEDYA, Temmuz, s.43-66.
United Nations, www. unstats. un. org/ unsd/ databases. Htm (10. 04. 2006).
United Nations Economic Commission for Europe (1989), Economic Survey of Europe in 1988-1989.
YILMAZ, B. (2003), "Turkey's Competitiveness in the European Union: A Comparison with Five Candidate Countries - Bulgaria, The Czech Republic, Hungary, Poland, Romania - and the EU 15", Ezoneplus Working Paper, No. 12.
YILMAZ, B. ve ERGUN, S. J. (2003), "The Foreign Trade Pattern and Foreign Trade Specialisation of Candidates of the European Union", Ezoneplus Working Paper, No. 19.