Resimlemelerin Metne Uygunluklarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Önerisi

Eğitimde etkili bir araç olan resimli kitaplarda yer alan resimlemelerin okuyucunun görsel algısıve bilişsel sistemiyle tam olarak etkileşim içinde olması resim metin arasındaki tutarlı ilişkiyebağlıdır. Araştırmada resimlemelerin metne uygunluğunu değerlendirebilmek için uzmangörüşlerine dayalı iki ölçek geliştirilmiştir. Bu ölçekler “Yapısal İlkeler Açısından, TasarımElemanlarının Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi” ve “Bilişsel İlkeler Açısından,Tasarım Elemanlarının Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi” olarak geliştirilen iki ölçmearacıdır. Uzmanların her birinin yapmış olduğu değerlendirmelerin iç tutarlığı Cronbach Alfagüvenirlik katsayısı ile hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre “Değerlendirme Ölçeğininmaddelerine ilişkin Cronbach Alfa katsayısı α= 0,96 olarak bulunmuştur. Bu sonuç,resimlemelerin metne uygunluklarını değerlendirebilmesi için ölçeğin yüksek güvenirliğe sahipolduğunu göstermektedir. Bilişsel ilkeler ve yapısal kavramlar doğrultusunda metnin ve resminyapısal özellikleri (konu, olay/olay örüntüsü, karakterler, zaman ve mekân gibi) tasarımda yeralan tasarım elemanları ve tasarım ilkeleri ile değerlendirme kriterleri olarak belirlenmiş vetablolaştırılmıştır. Bu araştırmada, ders kitaplarında yer alan resimlemelerin metne uygun olupolmadığının değerlendirilebilmesi için bilişsel ve yapısal ilkeler belirlenmiş ve bu ilkelerdoğrultusunda resimlemelerde yer alan tasarım elemanlarının (renk, biçim) tasarım ilkelerinegöre değerlendirilebilmesi amacıyla iki ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen bu ölçekler,resimlemelerin metne uygun yönergelerle birleştirmenin yararlarını ortaya koymanın yanı sırahem tasarımcıyı hem de değerlendirme yapacak kişileri yönlendirmesi açısından önemli bilgileriçermektedir

A Scale Proposal for the Assessment of the Conformity of the Illustrations to the Text

It is necessary that illustrations in the illustration of books, effective tools in education, fully interact with the reader’s visual perception and cognitive system. This interaction depends on the coherent relationship between the illustration and text. In the study, two scales based on expert opinions were developed to evaluate the coherence of the illustrations with the text. These scales are two assessment instruments determined as “The Evaluation of Design Elements According to the Design Principles in terms of Structural Principles” and “The Evaluation of Design Elements According to Design Principles in terms of Cognitive Principles”. The internal consistency of the assessments made by each of the experts was evaluated with the Cronbach Alpha reliability coefficient, which was found as ә= 0,96 in relation to the items of ‘Assessment Scale’. This result indicates that the scale has a high level of reliability. In terms of cognitive principles and structural concepts, the structural features of the text and the picture (such as subject, event / event pattern, characters, time and space) were defined and tabulated as design elements and design principles and design criteria. In this research, cognitive and structural principles were determined for evaluating whether the textbooks in the textbooks are suitable or not and two scales were developed in order to evaluate the design elements (color, form) in the pictures in accordance with these principles. These developed scales contain important information in terms of both directing the designers and evaluators, as well as showing the benefits of combining paintings with appropriate guidelines.

PDF

___

Baş, B. (2012). Çocuk edebiyatı, Kriter Yayınevi, İstanbul.
Barthes, R. (1977). İmage musıc text, Fontanapress, Londan.
Becer, E. (1997). İletişim ve grafik tasarım, Dost Kitabevi, Ankara.
Bodmer, G.R. (1992), Approaching the illustrated text, in Sadler, G.E. (Ed.), Teaching Children’s Literature: Issues, Pedagogy, Resources, Modern Language Association of America, New York.
Curzon L.B. (1985). Teaching ın futher education: an outline of prenciples and practice. London.
Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Celepler Matbaacılık, Trabzon.
Demirel, Ö. 1990. Yabancı dil öğretimi ilkeler yöntemler teknikler. USEM Yayınları, Ankara.
Ericsson, K.A. Kintsch W. (1995). Long-term working memory. Psychological Review.
Falkenhainer, B. Forbus K.D. Gentner D. (1989). The structure-mapping engine: algorithm and examples. Proceedings of the Fifth National Conference on Artificial Intelligence.
Fang, Z. (1996). Illustrations, text, and the child reader: what are pictures in children’s storybooks for?, Reading Horizons, The Berkly electronic press.
Graham, L. (2008). Gesthalt theory in interactive media designe, Humanities&Social Siciences, Vol. 2.
Grodal T.K. (1997). Moving pictures. A new theory of film genres, feelings and cognition. Oxford: Clarendon/Oxford University Press.
Jackson. I. (2008). Gestalt- A learning theory, for graphic design education. Journal compliation NSEAD/Blackwell Publishing.
Kalaycı, S. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, 2.Baskı, Asil Yayınevi, Ankara.
Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler, Nobel Yayınları, Ankara.
Kornalijnslijper D.S. (2014). The user effects of usıng textual cues to ıncrease ımage vıewıng attentıon, faculty electrıcal engıneerıng, mathematıcs and computer scıence human medıa ınteractıon, Master Thesis, The Netherlands.
Levin J.R. Mayer RE. (1993). Understanding illustrations in text lerning from textbooks: theory and practice. Ed. Andwoodward BK, Britton A. ve Binkly M. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates.
Lohr, L.L. (2003). Creating graphics for learning and performance. Lessons in visual literacy. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.
Marsh, E.E. and White, M.D. (2003). A taxonomy of relationships between images and text: additional examples illustrating its application, available at: www.glue.umd.edu/, whitemd/taxonomy_ex.html (accessed August, 2003).
Nikolajeva, M. Scott, C. (2001a). How picturebooks work, Newyork: Gardland.
Nikolajeva, M. Scott, C. (2001b). İmages of the mind: the depiction of consciousness ın picturebooks. CREArTA 2, 12-36
Nikolajeva, M. (2002). Children’s literature as comunicotion. The verbal and the visual, the picturebook as a medium. Chapter: 5. Edit. Roger Sell D., ChiLPA Project.
Nikolajeva, M. (2003). Art, narrative and childhood. Chapter4; picturebook characterisation: word/image interaction. Edit. Styles M., Bearne E., London.
Nikolajeva, M. (2003). Verbal and visual literacy: the role of picturebooks ın the reading experience of young children. İn handbook of childhood early literacy. Edited by Nigel Hall Joanne Larson and Jackie Marsh. Londan. Sage Publications.
Öztuna H, Yakup G. (2007). İletişimde temel tasarım. Tibyan Yayıncılık.
Özcan, M. (2004). Bilişsel bilim çerçevesinde filmsel anlatı ve görsel algılama, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı, Yayınlanmış Y. Lisans Tezi. Ankara.
Pipes A. (2003). Foundations of art and design. Ed. Lawrence King. Londan.
Pettersson, R. (2007). It depends: ıd-principles and guidelines, 2nd Ed., Tullinge. Schnotz, W. Bannert, M. (2003). Construction and ınterference in learning from multiple representation. Learning and Instruction. By: Elsevier Science Ltd.
Schnotz, W. (2002). Towards an ıntegrated view of learning from text and visual displays. Educational Psychology Review.
Sipe, L.R. (1998). How picture books work: A Semiotically Framed Theory of Text- Picture Relationships Children’s Literature in Education.
SİPE, L. R. (2008). Learning from illustrations in picture books. Teaching Visual Literacy. Ed. Frey N, Fisher D. CA: Corwin Press
Shuxuan, W. (2014). A multimodal analysis of ımage-text relations in picture boks, academy publısher, Finland.
Tepecik, A. (2002). Grafik sanatlar. Detay Sistem Ofset. Ankara.