Bir zamanlar Yafa: Enver Hâmid'in Yafa sabah kahvesi hazırlıyor romanında Filistin'de günlük hayat ve kültür

Filistin kökenli roman yazarı, şair ve edebiyat eleştirmeni Enver Hâmid, 2012 yılındayayımlanan ve 2013 yılında Uluslararası Arap Kurgu Ödülüne aday gösterilen Yafa SabahKahvesi Hazırlıyor adlı romanında, Filistinlilerin 1948de yaşanan Nekbe (Felaket) öncesin-deki günlük yaşamlarını okurlarına sunmayı hedefer. Eğitim için gittiği Macaristanda uzunyıllar yaşadıktan sonra 2004 yılında Londraya yerleşen Hâmid, halen Londrada yaşamaktave BBC Arapça servisinde çalışmaktadır.Enver Hâmid, 1940lı yıllarda Yafada yaşayan ve farklı sosyal sınıfardan gelen Fi-listinli iki gencin aşkı çerçevesinde kurguladığı bu romanda, kaybedilen vatandaki geçmişi veanıları yeniden canlandırmayı amaçlar. Yazar, adı sürekli şiddetle yan yana anılan, medyadave edebiyatta hep sorunları ve çektiği acılarla sergilenen Filistin halkının yaşam kültürünü,gelenek ve göreneklerini ortaya koymaya çalışır. Romanda, Yafalıların yeme içme kültürü,gezileri, düğün ve eğlenceleri, Ramazan ve bayram günleri, kadınları, erkekleri, zenginleri,fakirleri, Müslüman, Hristiyan ve Yahudilerden oluşan roman karakterleri ile canlı bir şekildetasvir edilir. Ancak eserin sonunda, Filistindeki toplumsal yapının olumsuzlukları ilginç birşekilde Osman Gazinin rüyası ile ilişkilendirilip Osmanlıların hâkimiyetine bağlanır.Bu makalede, 1948 yılında İsrail devleti kurulmadan önce (Nekbe öncesi) Yafa veBeyt Decende yaşayan Filistin halkının günlük yaşamı, geleneksel kültürü ve Osmanlı algısı, Yafa Sabah Kahvesi Hazırlıyor romanında ortaya konan veriler doğrultusunda ele alınıpsosyolojik ve tarihsel eleştirinin ışığında incelenecektir.

Once upon a time Jaffa: Daily life and culture of palestine in Anwar Hamed s novel jaffa Prepares Morning Coffee

In his novel Jaffa Prepares Morning Coffee which was published in 2012 and nominatedfor The International Prize for Arabic Fiction (IPAF) in 2013, Palestinian novelist, poet andcritic Anwar Hamed aims to show Palestinians daily life before the Nakba (the Catastrophefor Palestinians) in 1948. After living long years in Hungary where he had gone for educati-on, he moved to London in 2014, since then, he has been living there and working for BBCArabic service.Through a love story between two young Palestinians come from different socialstatus in Jaffa in the 1940s, Anwar Hamed purposes to revive the past and the memories ofthe lost homeland. He presents culture and traditions of Palestine, away from the image thathas been portrayed to the world in the literature and the media. In the novel, food culture,travels, weddings, entertainments, religious days and holidays, women, men, rich and poorpeople, Muslims, Christians and Jews are described vividly. But at the end of the novel, Hamed strangely connects the negative sides of the Palestinian social structure to OsmanGhazi s dream and thus Ottomans s rule in the Middle East.This paper will focus on Palestinian people s daily life and traditional culture inJaffa and Beit Dajan before the establishment of the state of Israel in 1948 (before Nakba)and the Ottoman perception in that area; then these data will be examined through the sociological and the historical perspective as it is displayed in the novel of Anwar Hamed, JaffaPrepares Morning Coffee.

___

  • Âşıkpaşazade (2013), Osmanoğulları’nın Tarihi, Haz: Kemal Yavuz, M.A.Yekta Saraç, K Kitaplığı, İstanbul.
  • Eyyûb, Halil (2012), “Yâfâ Tu’iddu Kahvata’s-Sabâh (Rivâye)” Mecelltu’d-Dirâsâti’l- Filistîniyye , 92, Harîf, 2012, ss: 171-173.
  • Golan, Arnon (2012), “The Battle for Jaffa, 1948”, Middle Eastern Studies , 48:6, ss: 997- 1011.
  • Hâmid, Enver (2012), Yâfâ Tu’iddu Kahvata’s-Sabâh, Muessesetu’l-Arabiyye li’d-Dirâsât ve’n-Neşr, Beyrut.
  • Keleşoğlu, Erhan (2014), İsrail Yurttaşı Filistinliler: Yurttaş, Kimlik, Siyaset, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Moran, Berna (1999), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Radai, Itamar (2011), “Jaffa, 1948: The Fall of a City”, Journal of Israeli History: Politics, Society, Culture , 30:01, ss: 23-43.
  • Semmerlin, Tim Jon (2004), Israeli and Palestinian Postcards: Presentations of National Self, University of Texas Press, Austin.
  • Şahin, Kâmil (1994), “Edebâli”, TDV. İslam Ansiklopedisi, c.10, ss: 393-394.
  • Şen, Mehmet Emin-Türkmenoğlu Mehmet Ali (2012), “Avrupa Feodalitesi ile Osmanlı Tımar Sistemi Üzerine Bir Mukayese” The Journal of Academic Social Science Studies, volume 5 issue 4, ss: 189-204.
  • Tanilli, Server (1995), Yüzyılların Gerçeği ve Mirası- İnsanlık Tarihine Giriş, cilt 2, Cem Yayınevi, İstanbul.
  • Tayanç Füsun-Tayanç Tunç (1981), Dünyada ve Türkiye’de Tarih Boyunca Kadın, Tan Kitap Yayın, Ankara.
  • West, Sophie (2011), “An Interview with Anwar Hamed”, Wasafri, 26:4, ss: 36-41.
  • Yavuz, Hilmi (2013), Avrupa’nın Zihin Tarihi, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • http://www.youtube.com/watch?v=i1bbKePMXNw (06.07.2014).
  • http://arablit.wordpress.com/2012/12/17/looking-at-the-longlist-9-questions-with- palestinian-novelist-anwar-hamed (02.07.2014).
  • http://www.arabicfction.org/author/92.html (01.07.2014).