II. Abdülhamid Dönemine Ait Bir Jurnal Örneği: Sivas Valisi Halil Rıfat Paşa Hakkında Bir İhbarname

Halil Rıfat Paşa (1827 – 1901), XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin yetiştirmiş olduğu önemli devlet adamlarından birisidir. Uzun süre çeşitli vilâyetlerde valilik yaptıktan sonra 1896 yılında sadrazamlığa tayin edilmiş ve ölünceye kadarda bu görevde kalmıştır. Halil Rıfat Paşa’nın sadrazamlığı çok parlak geçmemesine rağmen valilikleri, günümüzdeki idarecilere de örnek olacak şekilde çok başarılı olmuştur. Bilhassa 9 Ocak 1882 tarihinden 17 Eylül 1885’e kadar görev yaptığı Sivas valiliği esnasında yapmış olduğu başarılı çalışmaları, şöhretinin artmasını ve ölümsüzleşmesini sağlamıştır. Makalemizin konusunu, Halil Rıfat Paşa’nın Sivas valiliği sırasında hakkında yazılmış olan bir “İhbâr-nâme” ve bunun değerlendirilmesi teşkil etmektedir.

An Example of Journal Related to the Period of Abdülhamid II: A Letter of Notice on the Governor of Sivas Halil Rıfat Pahsa

Halil Rıfat Pasha (1827-1901) is one of the important statesmen that the Ottoman State educated during the 20th century. After he served as a governor in a number of provinces, he was appointed to the prime ministry, and also stayed at this job until his death. Although the prime ministry of Halil Rıfat Pasha was not successful, he made important services to be taken by our present-day administrators as an example in his jobs of governorship. Especially the successful works he made during his governorship of Sivas from 9 January 1882 until 17 September 1885 provided him with becoming famous and immortal. The topic of our article is composed of a notification written on Halil Rıfat Pasha during his governor of Sivas and its evaluation.

___

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Dahiliye nr. 71819; 80070.
  • Kitap ve Makaleler Ahmed Cevdet Paşa, Ma‘rûzât, (Yayına Haz. Yusuf Halaçoğlu), İstanbul 1980.
  • Barut, Mustafa, Halil Rıfat Paşa’nın Sivas Valiliği (1882-1885), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1984.
  • Beyhan, Mehmet Ali, “II. Abdülhamid Döneminde Hafiyye Teşkilatı ve Jurnaller”, İlmi Araştırmalar, Sayı: 8, İstanbul 1999
  • --------------------------, “II. Abdülhamid Döneminde Hafiyye Teşkilatı ve Jurnaller”, Türkler, Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, XII, Yeni Türkiye Yayını, Ankara 2002.
  • Birol, Nurettin, Halil Rıfat Paşa Dönemi ve İcraatları (1827 – 1901), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlamamış Doktora Tezi, Malatya 1999
  • Haydaroğlu, İlknur, “II. Abdülhamit’in Hafiye Teşkilatı Hakkında Bir Risale”, Tarih Araştırmaları Dergisi, XVII/28, Ankara 1996.
  • -----------------------,“II. Abdülhamit’in Hafiye Teşkilâtı Hakkında Bir Risale (II. Kısım)”, Tarih Araştırmaları Dergisi, XIX/30, Ankara 1998.
  • İnalcık, Halil, “Şikayet Hakkı: Arz-hâl ve Arz-ı Mahzarlar”, Osmanlı Araştırmaları (The Journal of Ottoman Studies), Sayı: 7-8, İstanbul 1988.