Yeni Kapitalizmin Karanlık Yüzü: İnsanilik ve Ahlakilik Söylemlerinin Sahiciliği Üzerine

Yeni kapitalizm, örgütlü kapitalizmin yeni koşullar temelinde inşa olunmuş halidir. Kapitalizmin bu tarzı hızlı ve maksimum kâr için fazlasıyla işlevsel olan esnek örgütlenme anlayışına dayanmaktadır. Ancak esneklikle gelen hızlı değişim, geçicilik, uçuculuk, bütün istikrarlı yapıları tahrip etmekte, yerleşik anlam bütünlerini yok etmekte, istikrarlı normatif yapıları deforme etmekte ve insan karakterini aşındırmaktadır. Kârın hep daha fazlası adına devreye sokulan disipliner teknikler, çalışanları aşarak toplumun bütün katmanlarına nüfuz etmektedir. İşsizlik korkusunun, ekonomik krizlerin, kısaca artan yoksulluğun getirdiği belirsizlik ve risk, toplumun geneline yayılmaktadır. Emek ucuzlaştırılmakta, yaşam boyu iş garantisi tarihe karışmaktadır. Genel ahlakın bağlayıcılık gücü azalmakta, toplumsal hayat, belirsizlik, kaos ve sömürü sarmalı içine hapsedilmektedir. Öz olarak, eski kapitalizmde yaşanan baskı, denetim ve sömürü düzeni şekil değiştirerek yeni kapitalizm yoluyla varlığını sürdürmektedir.

The Dark Face of New Capitalism: On the Realism of Discourses of Humanitarianism and Morality

New capitalism is a form of organized capitalism which is constituted on the basis of new conditions. This manner of capitalism is based on the notion of flexible organization which is exceedingly functional for maximum and rapid profit. But rapid change which comes by means of flexibility, temporariness and volatility devastates all stable structures and eradicates fixed meaning, and deforms stable normative structures and this condition corrodes the character of human being. The disciplinary techniques of profit that are used on account of extra penetration into all stratums of society stretch beyond workers. The risk and uncertainty is caused by the phobia of unemployment and economic crisis whole society. Labor becomes cheap, and guarantee of lifelong employment vanishes. The effects of common morals are diminish in society, and societal life is pressed into spiral of exploitation and chaos. As a result, the system of exploitation and control in old capitalism maintains its existence by transforming into new capitalism.

PDF

___

AYTAR, Volkan, (2005), Metropol, İstanbul: L& M Yayınları.
BAKAN, Joel, (2007), Şirket: Kâr ve Güç Peşindeki Patolojik Kurum (Çev: R. G. Öğdül), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
BAUDRILLARD, Jean, (1995), “Bir Tüketim kuramı üzerine”, Cogito, S: 5, (Çev: Osman Olcay Kunal). ss. 89-102.
BAUMAN, Zygmunt, (1999a), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, (Çev: Ümit Öktem), İstanbul, SarmalYayınları.
BAUMAN, Zygmunt, (1999b), Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları, (Çev: Abdullah Yılmaz), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
BAUMAN, Zygmunt, (2003), Yasa Koyucular ile Yorumcular, (Çev: Kemal Atakay), İstanbul, Metis Yayınları.
BECK, Ulrich, (1992), Risk Society: Towards a New Modernity, London, Sage Publ.
BECK, Ulrich, (1999), Siyasallığın İcadı (Çev: N. Ülner), İstanbul, İletişim Yayınları.
BECK, Ulrich, (2003), World Risk Society, Camridge: Polity Press.
FRANK, Furedi, (2001), Korku Kültürü: Risk Almamanın Riskleri (Çev: B. Yıldırım), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
GIDDENS, Anthony, (2000), Elimizden Kaçıp Giden Dünya (Çev: Osman Akınhay), İstanbul, Alfa Yayınları
GOODCHİLD, Philip, (2005), Deleuze & Guattari: Arzu Politikasına Giriş (Çev: Rahmi G. Öğdül), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
GORZ, Andre, (2001), Yaşadığımız Sefalet, Kurtuluş Çareleri (Çev: Nilgün Tutal), İstanbul, İletişim Yayınları.
HASSE, Raimund, LEİULFSRUD, Hakon, (2002), “From Disorganized Capitalism to Transnational Fina tuning? Recent Trends In Wage Development, Industrial Relations, And ‘Work’ As A Sociological Category”, British Journal of Sociology, Vol:53, pp.107-126.
HELLER, Agnes, (2006), Bir Ahlak Kuramı, (Çev: A. Yılmaz, K. Tütüncü, E. Demirel), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
HIMANEN, Pekka, (2005), Hacker Etiği: İş Hayatına Yıkıcı Bir Yaklaşım (Çev: Şebnem Kaptan), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
KASAPOĞLU, Aytül, (2005), Değişen Toplumsal Yapıda Karakter, Ankara, Ütopya Yayınları.
KUMAR, Krishan, (1999), Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları (Çev: Mehmet Küçük), Ankara, Dost Yayınları.
LASH, Scott, URRY, John, (1987), The End of Organized Capitalism, Camridge: Polity Pres.
LYON, David, (1997), Elektronik Göz: Gözetim Toplumunun Yükselişi (Çev: Dilek Hattatoğlu), İstanbul, Sarmal Yayınevi.
LYON, David, (2006), Günlük Hayatı Kontrol Etmek: Gözetlenen Toplum (Çev: Gözde Soykan), İstanbul, Kalkedon Yayınları.
MARSHALL, Gordon, (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (Çev: O.Akınhay, D. Kömürcü), Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları.
POOLE, Ross, (1993), Ahlak ve Modernlik (Çev: M. Küçük), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
RITZER, George, (1998), Toplumun McDonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir Deneme (Çev: Ş. Süer Kaya), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
RITZER, George, (2000), Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, (Çev: Ş. Süer Kaya), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
SENNETT, Richard, (2002), Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri (Çev: Barış Yıldırım), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.
ŞİMŞEK, Ali, (2003), “Aşınan Karakter, Okşayan İroni”, Virgül Dergisi, Sayı 61.
ŞİMŞEK, Ali, (2005), Yeni Orta Sınıf, İstanbul, L& M Yayınları.
URRY, John, (1995), “Örgütlü Kapitalizmin Sonu”, Yeni Zamanlar, (Edit: S. Hall & M. Jacques), Çev: Abdullah Yılmaz, İstanbul, Ayrıntı Yayınları. ss. 95-104.
WEBB, Janette, (2004), “Organizations, Self-identities and the New Economy”, Sociology, Vol: 38, pp. 719-738.
YÜCESAN-ÖZDEMİR, Gamze, (2000), “Başkaldırı, Onay ya da Boyun Eğme?: Hegemonik Fabrika Rejiminde Mavi Yakalı İşçilerin Hikayesi”, Toplum ve Bilim, Sayı: 86, ss.241-259.