Necla TÜRKOĞLU, İhsan ÇİÇEK, Gürcan GÜRGEN

Ankara'da Hava Kirliliğinin İstatistiksel Analizi

Artan enerji kullanımı ile birlikte büyük kentlerde hava kirliliği önemli bir sorun haline gelmiştir. Ankara da hava kirliliğinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Bu araştırmada şehir merkezinde bulunan Sıhhiye istasyonuna ait veriler ulusal sınır değerler göz önüne alınarak değerlendirilmiş ve Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği hava kalitesi kriterleriyle karşılaştırılmıştır. Çalışmada, Kasım 2001 ve Nisan 2002 dönemine ait değerler kullanılmıştır. Hava kirliliğine neden olan elemanlar ile sıcaklık, rüzgar hızı ve nemlilik gibi iklim elemanları arasındaki ilişki SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çoklu regresyon analizi ile elde edilen sonuçlara göre özellikle mart ayında $SO_2$, $PM_{10}$, NO, $NO_2$, CO ile iklim elemanları arasında orta düzeyde ilişki olduğu belirlenmiştir.

Statistical Analysis of Air Pollution in Ankara

With increasing energy consumption, the air pollution has become an important issue. Ankara which is the second largest city in Turkey is also affected by air pollution. In this study, data collected by Sıhhiye station which is located at the center of the city is analyzed using the national limiting values and compared with the air quality values suggested by the World Health Organization and Environmental Pollution Agency. For analysis, data collected in the period of November 2001- April 2002 is used. The relation between air pollutants and climatic factors such as temperature, wind speed and humidity are analyzed using SPSS program. Results obtained employing the multiple regression analysis show that there are moderate relations between $SO_2$,$PM_{10}$, NO, $NO_2$, CO and the climatic factors.

PDF

___

Akman Y., (1990) İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri) Palme Yayınevi
Armutlulu, İ. H. (2000) İşletmelerde Uygulamalı İstatistik (Sayısal Yöntemler I) İstanbul
Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği, Kasım 1986 tarih ve 196269 sayılı Resmi Gazete, Ankara
Bouhamra W.S. Abdul-Wahab S.A. (1999) Description of outdoor air quality in typical residential area in Kuwait Environmental Pollution 105 221-229
Comrie,, A.C., Diem, J.E. (1999) Climatology and forecast modeling of ambient carbon monoxide in Phoenix, Arizona. Atmospheric Environment 33, 5023-5036
Çiçek, İ. (1996)Thorthwaite Metoduna Göre Türkiye'de İklim Tipleri. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S: 12, s:33-71, ANKARA
Çuhadaroğlu B, Demirci E. (1997) Influence of some meteorological factors on air pollution in Trabzon City. Energy and Building 25, 179-184
Durmaz,A., Doğu,G., Ercan, Y., Sivrioğlu, M. (1993) Ankara'da Hava Kirliliğinin Nedenlerinin Araştırılması ve Azaltılmasına Yönelik Önlemler, Nato Scientific Affairs Division, Ankara
EPA (http://www.epa.gov/air/topics/comap.html) Air pollutants
Kabukçu, M.A. (1994) Sağlık, Sosyal ve Fen Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik.
Konya Mayer, H. (1999) Air pollution in cities. Atmospheric Environment 33, 4029-4037
Müezzinoğlu, A (2000) Hava Kirliliği ve Kontrolünün Esasları. 9 Eylül Yayınları, 327 s, İzmir
RSHM (http://www.rshm.saglik.gov.tr/hki/pdf/hava.pdf) Hava Kirliliğine Genel Bakış
Sungur, K. (1977) Ankara'da Hava Kirlenmesi Bakımından Isı Terselmesinin Rolü, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, S:22, sa: 119-126, İstanbul
Sungur, K., Gönençgil,B. (1997) Çeşitli İklim Elemanlarının Hava Kirliliği Üzerine Etkileri,Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S:6, s. 337-345, Ankara
Ünver, Ö., Gamgam, H. (1999) Uygulamalı İstatistik Yöntemler. Ankara