Meltem ÇENGEL, Serap ÖZELÇİ YILMAZ, Ruken VURAL AKAR, Müfit GÖMLEKSİZ

The development of the “sense of belonging to school” scale

Problem Durumu: Son günlerde medyada okul kavramının, şiddet, okul çeteleri ve zorbalık gibi kavramlarla birlikte karşımıza çıktığını görmekteyiz. Bu durum pek çok ülkede eğitim programlarının gözden geçirilmesini gündeme getirmiş ve toplumla- rarası kültürel farklılıklar da göz önünde bulundurularak çeşitli önlemlerin alınması söz konusu olmuştur. Kuşkusuz okul bir toplum olarak kabul edildiğinde, topluma ait tüm kavramların okul için de tartışılması ve araştırılması önemlidir. Nasıl ki bire- yin içinde bulunduğu sosyal gruplara ve topluma ait olduğunu hissetmesi, bu yapıyı koruma ve geliştirme duygusunu da beraberinde getiriyorsa, öğrencinin de bulun- duğu okulda kendisini okulun önemli bir parçası olarak hissetmesi okulu koruması ve geliştirmesi açısından önemlidir. Okula aidiyet duygusu, öğrencilerin okulun sos- yal çevresi içinde birer birey olarak kabul görmesi, varlığına saygı duyulması ve des- tek görmesi biçiminde tanımlanmaktadır. Okula aidiyet duygusu yüksek olan öğren- cilerin kendilerini değerli hissettikleri, özgüvenlerinin de yüksek olduğu ve bu duy- gunun okulu bırakma davranışı üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca okula bağlılık duygusu yüksek olan öğrencilerin okul ve sınıf kurallarına uyum dü- zeyi daha yüksek olabilmektedir. Okula aidiyet duygusunun ilişkili olduğu bir diğer değişken de akademik başarıdır. Bunun yanında yine pek çok araştırmada okula ai- diyet duygusu ile derslere devam, okula hazırlık, verilen ödevleri tamamlama, okul- daki sosyal ve sportif faaliyetlere aktif katılım arasında doğrudan bir ilişki olduğu or- taya konmuştur. Eğitim programlarının başarıyla uygulanabilmesi için öğrencilerin bulundukları okulda varlıklarını anlamlı ve kendilerini okula ait hissetmesi oldukça önemlidir. Tüm bu gerekçelerden dolayı da ilköğretim II. kademe (10–15 yaş) öğren- cilerinin okula aidiyet duygusunun belirlenmesi amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir ölçme araçlarına gereksinim duyulmaktadır. Bu türden ölçme araçlarının geliştirilmesi ve farklı kültürlerde de geçerlik-güvenirlik çalışmalarının yapılması eğitim alanında kültürlerarası karşılaştırmaların yapılabilmesi ve ortak önlemlerin alınabilmesi açısından da oldukça önemli bir gereksinimdir. Araştırmanın Amacı: Araştırmanın temel amacı ilköğretim II. kademe (10-15 yaş) öğ- rencilerinin okula aidiyet duygusunun belirlenmesi amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmanın Yöntemi: Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Çalışma- nın örneklemini, Aydın İli Merkezinde bulunan ve İl Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan listeye göre orta sosyo-ekonomik düzeyde olduğu belirlenen bir(dört okul) il- köğretim okulunun 6. 7. ve 8. sınıflarında öğrenim görmekte olan 781 öğrenci oluş- turmaktadır. Örneklem tesadüfî iki yarıya ayrılmış ve ilk yarısında (N=387) açıklayıcı faktör analizi, ikinci yarısında (N=394) doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmada bir grup araştırmacı tarafından yürütülen literatür taraması ışığında, 25 madde oluşturulmuştur. Bu maddelere, Sanberk (2003) tarafından geliştirilen ölçeğin 9 maddesi eklenmiştir. Bu araç ile birlikte, öğrencilere ilişkin cinsiyet, yaş ve devam ettikleri sınıfa ilişkin bilgi toplamak üzere, “Kişisel Bilgiler Formu” da uygulanmıştır. Araştırmanın Bulguları: “Okula Aidiyet Ölçeği”nin psikometrik özelliklerinin ince- lenmesi sırasında bir dizi adım izlenmiştir. Öncelikle, 34 maddenin ortalamaları, standart sapmaları, anti imaj korelasyon katsayıları incelenmiştir. Toplam 781 kişilik örneklemin SPSS programında tesadüfi iki yarıya ayrılması ile oluşan ilk 387 kişilik örneklem üzerinde Açıklayıcı faktör analizi, ikinci yarısında (N:391) doğrulayıcı fak- tör analizi gerçekleştirilmiştir. İlk yarıyı oluşturan 387 kişilik gruptan elde edilen ve- rilerin faktör çözümlemesine uygunluğu Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) ve Bartlett Testi ile sınanmıştır. Örneklem uygunluğu için hesaplanan KMO değeri, .89 bulunmuştur. Diğer taraftan, Bartlett testi ile elde edilen Ki-Kare değeri (χ2=.2043.25, df= 55, p=0.00) anlamlı bulunmuştur. Açıklayıcı faktör analizinde özdeğerleri 4.2 ve 1.9 olan iki farklı faktör ortaya çıkmıştır. Bu iki faktör toplam varyansın % 60.72’sini açıkla- maktadır. Her bir faktörde yer alan maddelerin faktör yükleri .68 ile .86 arasında, madde-faktör korelasyon katsayıları da .57 ile .75 arasında değişmektedir. Açıklayıcı faktör analizinin ardından doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analiz ile elde edilen yapının verileri ile uygunluğu sınanmıştır. Analizde chi-square değeri an- lamlı bulunmuştur (χ2 = 80.93; df= 34; p= 0.00). CFI (0.98), NNFI (0.97) ve RMSEA (0.059) değerleri de modelin veri seti ile uygunluğunu göstermiştir. Araştırmanın Sonuçları ve Öneriler: Araştırma bulguları Okula Aidiyet Ölçeği’nin il- köğretim ikinci akdeme öğrencileri için geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu gös- termektedir. Ancak bu araştırmaydın ili örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Benzer ça- lışma farklı kültürlerde ve daha büyük örneklemlerde gerçekleştirilebilir.

Okula aidiyet duygusu ölçeğinin geliştirilmesi

Problem Statement: The sense of belonging to school can be described as the perception of students as individuals, respecting their existence, and sup- porting them in the social environment of the school. Academic achieve- ment is a factor that is related to the sense of belonging to school. In many studies the direct link was revealed between sense of belonging to school and school attendance, preparation for school, fulfilling the given tasks and homework, and active participation in social and sports activities. Another factor related to sense of belonging to school is “leaving the school”. Due to all these reasons, valid and dependable measuring tools are needed for determining the primary school students’ (10-15 years old) sense of belonging to school. Purpose of Study: This study developed a reliable and valid scale to assist in research related to the sense of belonging of students studying in primary schools in a Turkish context. Methods: The sample of this study is composed of 781 students attending the 6th, 7th, and 8th grades of a primary school in Aydın. The sample was randomly divided into two parts. For the first half (N=387) explanatory factor analysis was carried out and for the second half (N=394) confirma- tory factor analysis was performed. Students’ personal profile form, social support appraisals scale for children, and UCLA Loneliness Scale were implemented for the students. Findings and Results: The data first were subjected to an exploratory factor analysis. Results yielded two different factors with eigenvalues of 4.2 and 1.9. This two-factor solution or structure accounted for 60.72 % of the total variance (32.72% and 28.01 %). Other results indicated that the factor load- ing of the items varied from .68 to .86. The item factor correlation values varied from .57 to .75. Additionally, the unpaired t-test findings from up- per and lower groups of 27% for each factor indicated that there were sig- nificant differences between the groups. Ten items of SEBES were subject- ed to a confirmatory factor analysis. Although the obtained chi-square value was found to be meaningful (χ2 = 80.93; df= 34; p= 0.00, CFI=0.98, NNFI=0.97, RMSEA=0.059), when the compatibility indicators are exam- ined it is observed that the two-factor structure of the Sense of Belonging to School Scale is in fine accordance with the sample data. Conclusions and Recommendations: SEBES can be considered a valid and re- liable tool for measuring primary students’ belongingness to school. Fu- ture research should be conducted to explore students’ sense of belonging to school based on this 2-factor model across different cultures.

PDF

___

Balkis, M., Duru, E. & Bulus, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi. [The relationship between attitudes toward violance and self efficacy, media, beliefs toward violance, peer group and sense of belonging to school] Ege Journal of Education, 6(2), 81-97.
Battistich, H. & Hom, A. (1997). The relationship between students’ sense of their school as a community and their involvement in the problem behaviors, American Journal of Public Health, 87(12). 1997-2000.
Beck, M & Malley, J. (1998). A pedagogy of belonging. Reclaiming Children and Youth, Vol.7, No.3, 133-137.
Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107, 238-246.
Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980) Significance tests and goodness-of-fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
Burnett, G & Valz (1994). Gangs in the schools, Greensboro, NC:ERIC, Clearinghouse on Counseling and Student Services.
Capps, M. (2003). Characteristics of a sense of belonging and its relationship to aca- demic achievement of students in selected middle schools in region IV and VI educational service centers, Texas, Doctoral Dissertation, Texas A & M University.
Cornell, J. & Wellborn, J. (1991). Competence, autonomy, and relatedness: A motivational analysis of self-system processes, (paper), Minnesota Symposium on Child Development, Hilsdale, NJ.
Demir, A. (1989). UCLA yalnızlık ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. [Reliability and validity studies of UCLA loneliness scale among Turkish college students] Turkish Journal of Psychology 7 (23) (1989), 4–18.
Dubow E. F. & Ullman D. G. (1989). Assessing social support in elementary school children: The survey of children's social support. Journal of Clinical Child Psychology, 18(1): 52-64.
Fine, M. (1991). Framing Dropouts, Albany. NY: SUN Press.
Finn, J. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117-142.
Goodenow, C. (1991). The sense of belonging and its relationships to academic motivation among pre and early adolescent students. Paper presented at the an- nual meeting of the American educational research Association. Chicago.
Goodenow, C. (1993). Classroom belonging among early adolescent students’ rela- tionships to motivation and achievement, Journal of Early Adolescence, 13 (1), 21-40.
Goodenow, C. & Grady, K. (1993). The relationship of school belonging and friends' values to academic motivation among urban adolescent students, The Journal of Experimental Education, 62, 60-71.
Gokler, I. (2007). Çocuk ve ergenler için sosyal destek değerlendirme ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği: Faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. [The Turkish adaptation study of social support appraisals scale to be used children and adolescents: Factor structure, validity, and reliability] Turkish Journal of Child and Adolescent Mental Health 14(2), 90-99.
Gonzalez, R. & Padilla, A. M. (1997). The academic resilience of Mexican American high school students. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 19, 301-317.
Hagerty, B. M. & Williams, R. A (1999). The effects of sense of belonging, social support, conflict, and loneliness on depression, Nursing Research, 48(4):215-9.
Kagan, D. (1990). How schools alienate students at risk: A model for examining prox- imal classroom variables. Educational Psychologist, 25, 103—125.
Kaplan, H., & Johnson, R. (1992). Relationships between circumstances surrounding illicit drug use and escalation of drug use: Moderating effects of gender and early adolescent experiences. In M. Glantz & R. Rickens (Eds.). Vulnerability to drug abuse (pp. 299—358). Washington, DC: American Psychological Association.
Kline, R. B. (1998). Principles and Practice of Structural Equation Modeling, New York, The Guilford Press.
Ma, X. (2003). Sense of belonging to school: Can schools make a difference?. The Journal of Educational Research, 96 (6), 340-349.
Murray, C., & Greenberg, M. (2000). Children’s relationship with teachers and bonds with school: An investigation of patterns and correlates in middle childhood. Journal of School Psychology, 38, 423-445
Murray, C., & Greenberg, M. (2001). Relationships with teachers and bonds with school: Social emotional adjustment correlates for children with and without disabilities. Psychology in the Schools, 38, 25-41
Ocak, B. (2004). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin okula ait olma duyguları ve bazı sosyo demografik özelliklerinin incelenmesi. [An Examination of 4th and 5th primary school students’ levels of belonging to school and some socio-demographic variables] Unpublished master's thesis, University of Cukurova, Adana, Turkey.
Omizo, M. M.; Omizo, S. A.& Honda, M. R. (1997). A phenomenological study with youth gang members: Results and implications for school counselors. Profes- sional School Counseling, 1 (1) 39-42.
Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manual: A Step-By-Step Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
Russell, D., Peplau, L.A., & Ferguson, M.L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42, 290-294.
Sanberk, I. (2003). Öğrenci Yabancılaşma Ölçeği Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. [Student Alienation Scale: A study on validity and reliability] Unpublished master's thesis, University of Cukurova, Adana, Turkey.
Shears, J., Edwards, R. W. & Stanley, L. (2006). School bondings and substance use in rural communities. Social Work Research, 30, 6-18.
Uzun-Yuksek, O. (2006). İlkögretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okula Yabancılaşma Düzeylerine Etki Eden Sosyo-Demografik Değişkenlerin Belirlenmesi. [An Examination of the variables effect to 5th grade primary school students’ alienation level] Unpublished master's thesis, University of Cukurova, Adana, Turkey.
Voelkl, K. (1995). School warmth, student participation and achievement. Journal of Experimental Education, 63 (2), 127-138.
Willms, J. (2003). Student engagement at school: A sense of Belonging and Participation, Results from PISA 2000, OECD.