The Comparison of the Educational Philosophies of Turkish Primary School Superintendents and Teachers

The Comparison of the Educational Philosophies of Turkish Primary School Superintendents and Teachers

Problem Durumu : Bir toplumun eğitiminin nasıl olması gerektiğine ilişkin cevabı o toplumun benimsemiş olduğu ya da baskın olarak uygulanmakta olan eğitim felsefesi verir. Türkiye gibi ülkelerde benimsenen eğitim felsefeleri ile eğitimin gerçekleştirmesi istenen hedefler arasında tutarlılık olmayabilir. Bugün Türkiye eğitim sitemini oluşturan yaklaşık 18 milyon öğrenci, 60 bin okul ve 630 bin öğretmenin ne tür bir eğitim felsefesini benimseyerek hareket ettiği ve ne tür bir eğitim felsefesi benimseyerek hareket etmesi gerektiği tartışılmalıdır. Farkında olsun ya da olmasın bir öğretmenin sergileyeceği/göstereceği öğretmenlik davranışlarının belirleyicisi onun benimsemiş olduğu eğitim felsefesidir. Öğretmenin benimsemiş olduğu eğitim felsefesi belirli ilkeler üzerine oturur. Bu ilkeler arasında bir tutarlılık söz konusu olabilir. Burada önemli olan eğitim amaçlarıyla tutarlı ilkelerin öğretmen ve müfettişler tarafından benimsenmiş olmasıdır. İlköğretim aşamasında bir eğitim sisteminin, amaçlarına ulaşabilmesi için üretilmesi gerekenin üretim yeri sınıflardır. Sınıfın etkililiğini belirleyen en önemli etken ise öğretmendir. Bir sınıfta bulunan öğretmenin davranışlarını sosyal, psikolojik, ekonomik, eğitsel vb bir çok değişken etkileyebilir. Öğretmen davranışlarına etki eden, ancak çoğu zaman dikkate alınmayan, öğretmen eğitimi esnasında programlarımızda üzerinde durulmayan, bir diğer önemli faktörde öğretmenlerin benimsemiş oldukları eğitim felsefeleridir. Araştırmanı Amacı : İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin ve ilköğretim müfettişlerinin benimsemiş oldukları başat eğitim felsefelerinin neler olduğunun belirlenmesi ve karşılaştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara yanıt aranmıştır: (1) Öğretmenler ile ilköğretim müfettişlerinin benimsemiş oldukları eğitim felsefeleri arasında anlamlı bir farklılık var mıdır? (2) Eğitim felsefelerine ilişkin öğretmen görüşleri; a) cinsiyet, b) mesleki kıdem, c) öğretmenlik branşı ve d) mezun olunan okul türü değişkenlerine göre farklılık göstermekte midir? (3) Eğitim felsefelerine ilişkin ilköğretim müfettişi görüşleri; a) cinsiyet, b) mesleki kıdem, c) öğretmenlik branşı, d) mezun olunan okul türü değişkenlerine göre farklılık göstermekte midir? Araştırmanın Yöntemi : Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın öğretmen evrenini Malatya şehir merkezinde yer alan 64 ilköğretim okulunda çalışmakta olan 3317 öğretmen, örneklemini ise bu okullar arasından kura ile belirlenen 12 ilköğretim okulundaki 312 öğretmen oluşturmuştur. İlköğretim müfettişi evrenini Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı Bünyesinde çalışmakta olan 55 ilköğretim müfettişi oluşturmuş, ilköğretim müfettişlerinin tamamı araştırma kapsamına alınmıştır. Öğretmen ve müfettişlerin benimsemiş oldukları eğitim felsefeleri’nin ne olduğunu belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen, 53 maddeden ve beş alt boyuttan (daimici, pragmatizm, ilerlemeci, esasici ve varoluşçu eğitim felsefeleri boyutları) oluşan “Eğitim Felsefesi Yönelimi Ölçeği” kullanılmıştır Araştırmada yer verilen eğitim felsefesi görüşlerinin varoluşçuluk, esasicilik, pragmatizm, daimicilik, ve ilerlemecilik olması araştırmanın sınırlılığıdır. Araştırmanın Bulguları : Araştırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda öğretmen ve müfettişlerin benimsemiş oldukları eğitim felsefelerinin daimici, esasici, pragmatik eğitim felsefeleri alanlarında farklı olduğu gözlenmiştir. Öğretmenler bu felsefelere ilişkin görüşleri, müfettişlerden daha fazla benimsemektedirler. Öğretmenlerin eğitim felsefelerine ilişkin görüşleri cinsiyet, kıdem ve mezun olunan okul değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Branş değişkeni açısından ilerlemeci eğitim felsefesine ilişkin öğretmen görüşleri arasında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Sosyal bilimler branşında olan öğretmenlerin ilerlemeci eğitim felsefesine ilişkin görüşleri fen bilimleri branşında olan öğretmenlerden daha fazla benimsedikleri, fen bilimleri branşında olan öğretmenlerin ise ilerlemeci eğitim felsefesine ilişkin görüşleri mesleki ve teknik branş da olan öğretmenlerden daha fazla benimsedikleri gözlenmiştir. Müfettişlerin eğitim felsefelerine ilişkin görüşleri cinsiyet, branş, mezun olunan okul değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Mesleki kıdem değişkeni açısından var oluşçu eğitim felsefesine ilişkin müfettiş görüşleri arasında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Mesleki kıdemi 16-20 yıl olan müfettişlerin var oluşçu eğitim felsefesine ilişkin görüşleri, mesleki kıdemi 26 yıl ve üzeri olan müfettişlerin görüşlerinden anlamlı düzeyde farklı bulunmuştur. Mesleki kıdemi 16 –20 yıl olan müfettişlerin var oluşçu eğitim felsefesine ilişkin görüşleri mesleki kıdemi 26 yıl ve üzeri olan müfettişlerden daha fazla benimsedikleri bulgulanmıştır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri : İlköğretim okullarında çalışan öğretmen ve müfettişlerinin en fazla benimsemiş oldukları eğitim felsefesinin daimicilik, en az benimsedikleri eğitim felsefesinin ise var oluşçuluk felsefesi olduğu gözlemlenmiştir. 1973 tarih ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunun da yer alan Türk Eğitim Sisteminin Amaçlarının daimici bir eğitim felsefesini benimseyen öğretmen ve müfettişlerle gerçekleştirilmesi olası değildir. Bu kanun da belirtilen amaçların gerçekleştirilmesi gerçekte ilerlemeci ve pragmatik bir eğitim felsefesinin benimsenmesini öngörmektedir. Öğretmen ve müfettişlerin en az benimsedikleri eğitim felsefesi ise var oluşçuluktur. Var oluşçu eğitim felsefesine göre eğitimin amacı bireyde yoğun bir bilinç/farkına varma düzeyi gerçekleştirerek insanları özgürleştirmek olmalıdır. Eğitim, insanları eylemlerinde kendi kendilerini yönlendirebilecekleri bir düzeye getirmelidir. İnsanın kendi tekliğine ve değerliliğine olan inancı artırıcı bir eğitim hedeflenmelidir. Bireyin özgürlüğünü sınırlayan güçlerin farkına vardırılması, kendi seçeceği ve anlamlandıracağı bilgileri öğrenmesi sağlanmalıdır. Okulda yarışmaya ve re

___

  • Alkan, C. (1983). Eğitim felsefesi [Educational philosophy]. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları.
  • Armstrong, D.G; Henson, K.T., & Savage, T.V. (1981). Education: an introduction. New York: Macmillan Publishing.
  • Aydın, M., Ünal, L.I., Balcı, E., Koçak, Y., & Burgaz, B. (1991) Eğitim sosyolojisi [Education sociology]. Ankara: Gazi Büro Kitapevi.
  • Büyükdüvenci, S. (1987). Eğitim felsefesi; yazılar [Educational philosophy: works]. Ankara: Yargıçoğlu Matbaası.
  • Chambliss, J.J. (Ed.). (1996). Philosophy of education: an encyclopedia. New York & London: Garland Publishing, Inc.
  • Fidan, N. & Erden, M. (1998). Eğitime giriş [Introduction to education]. Ankara: Alkım Yayınevi.
  • Gajda, R. (2001). The NNER and pre service teachers’ philosophic orientations. Unpublished Doctoral Dissertation, Colorado State University. Colorado.
  • Glickman, C. D.; Gordon, S.P., & Gordon, J. M. R. (1998). Supervision of instruction – a developmental approach (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Griffis, D. (1998). A study to assess the validity and reliability of the educational philosophy inventory and to establish norms for students, teachers, and cooperative extension professors. Unpublished master’s thesis, Stetson University, Florida.
  • Gutek, G. L. (1997). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (Turkish Trans: Nesrin Kale) [Org: Philosophical and ideological perspectives on education]. Pegem Publishing.
  • Hopkins, K.D., Glass, G.V., & Hopkins, B.R. (1987). Basic statistics for the behavioral sciences (2nd ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Jersin, P.D. (1972). What Is Your EP? A test which identifies your educational philosophy. Clearing House, 46, pp. 274-278.
  • Knight, G. (1989). Issues and alternatives in educational philosophy (2nd ed.). Berrin Springs: Andrews University Press.
  • Ministry of National Education. (2008). National Education Statistics: Formal Education, 2007- 2008. Ankara: Ministry of National Education Strategy Development Presidency.
  • Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-çok değişkenli analizler [Statistical data analysis with package programs- multi-variable analysis] (2nd ed.). Eskişehir: Kaan Kitapevi.
  • Pallant, J. (2001). SPSS survival manual: A step-by-step guide to data analysis using SPSS for windows. Philadelphia, PA: Open University Press.
  • Parkay, F. W., & Hardcastle-Stanford, B. (1996). Becoming a teacher (3rd ed.). Needham Heights: Allyn&Bacon.
  • Sergiovanni, T. J., & Starratt, R. J. (1983). Supervision: Human perpectives. New York: McGraw-Hill.
  • Sönmez, V. (2002). Eğitim felsefesi [Educational philosophy] (6th ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Sönmez, V. (2008). Opposite curriculum. Eurasian Journal of Educational Research, 30, pp. 99-115.
  • Tozlu, N. (2003). Eğitim felsefesi [Educational philosophy] (2nd ed.). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, No:2823.
  • Wiles, J., & Bondi, J. (1989). Curriculum develeopment- a guide to practice (3rd ed.). Merrill Publishing Company.
  • Yıldırım, C. (1987). Eğitim felsefesi [Educational philosophy]. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 184.