Strateji Öğretiminin, İşbirlikli ve Geleneksel Sınıflarda Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkileri

Problem Durumu: Strateji öğretiminin amacı, öğrenenin öğrenme kapasitesini artırmak, öğrenme bilincini geliştirmek,bağımsız öğrenme özelliği kazanmasını ve isteyerek öğrenmesini sağlamaktır. Bütün strateji öğretim yöntemlerinde ortak olan yön, öğrenenlerin etkin ve strateji kullanma sorumluluğunun artmasıdır. Ülkemizde öğrencilerin stratejileri bilinçli bir şekilde kullanmadıkları görülmektedir. Bu nedenle, okuduğunu anlama stratejilerinin belli bir plan içinde öğretiminin, okuduğunu anlama becerileri üzerinde olumlu etkilerinin olacağı beklenilerek, böyle bir araştırma yapılmasına gerek duyulmuştur. Bu araştırmada, Ezell & Kohler (1992), tarafından geliştirilen Soru-Yanıt İlişkisi (SYİ- Question-Answer Relation-QAR) stratejisi ile Rich & Blake (1994) tarafından kullanılan Resim Çizme stratejisinin bütünleştirilmesi yoluyla oluşturulan strateji programı uygulanmıştır. “Soru Yanıt İlişkisi” stratejisinde üç tip soru oluşturulmuştur. Birinci soru tipi, yanıtı parçada tek cümle olarak yer alan soru tipi, ikincisi yanıtı parçada iki ya da daha fazla cümle içinde yer alan soru tipi, üçüncüsü ise, yanıtı parçada açıkça olmayan dolaylı olarak yanıtlandırılabilen soru tipidir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, strateji öğretiminin, işbirlikli ve geleneksel sınıﬂarda, okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkilerini incelemektir. Araştırmanın Yöntemi: Araştırmada, öntest-sontest kontrol gruplu deney deseni uygulanmıştır. Deneysel çalışma 4. sınıﬂardan toplam 154 öğrenci ile dört grup üzerinde yürütülmüştür. Strateji öğretimi, birinci deney grubunda işbirlikli öğrenme yöntemi kullanılarak yapılmış, ikinci deney grubunda ise geleneksel sınıf ortamında yapılmıştır. Kontrol gruplarında ise strateji öğretimi yapılmamıştır. Araştırmanın verileri, Okuduğunu Anlama Testleri ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Varyans Çözümlemesi, Scheﬀé Testi kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuçları: Araştırma sonunda, strateji öğretiminin okuduğunu anlama becerileri üzerinde olumlu etkileri olduğu belirlenmiştir. Öneriler: Soru sorma ve resim çizme stratejisinin dışında diğer stratejilerin de öğretilmesinin başarı, yaş, tutum, güdü, cinsiyet değişkenleri üzerindeki etkileri araştırılmalıdır.

The Effect of Strategy Teaching on Students' Reading Comrehension In Cooperative and Traditional Classes

Problem Statement: The aim of strategy teaching is to increase the learning capacity of the learners, to turn them into conscious learners, to make them acquire independent learning and to provide voluntary learning. In all of the strategy teaching methods, the common point is that learners are active and there is an increase in the responsibility for the use of strategies. In this study, QAR (Question-answer relation) instruction (Ezell and Kohler, 1992; Ezell, Hunsicker,1997) taught students three comprehension strategies: (a) locating information, (b) determining text structures and conveying informa- tion, and (c) making an inference required. QAR taxonomy of question types include the “Right There” questions (i.e.,where the answers are located within single sentences), the “Putting it Together” questions (i.e., where the answers are located within two or more sentences), and the “Author and You” questions (i.e., where the answers are implied in the text but are not stated explicitly). At the last stage of this research, they drew the pictures giving the main theme of the passage they had read (Rich and Blake, 1994). Purpose of Study: The purpose of this research is to investigate the eﬀects of strategy teaching on students’ reading comprehension in cooperative and traditional classes. Methods: In this research, the experiment design with pretest/posttest control groups is used. The research was conducted on two experimental groups and two control groups. In the ﬁrst experimental group, strategies were taught in cooperative learning classes and in the second one, in traditional classes. The control groups were not taught any strategies. Data of this study is collected through Reading Comprehension Tests. Correlation co-eﬃcient of “retest” applied for the reliability of Reading Comprehension Test with Short Answers prepared for Narrative Texts is 0,75; and correlation co-eﬃcient of “retest” applied for the reliability of Reading Comprehension Test with Short Answers prepared for Explanatory Texts is 0,70. Mean, Standart Deviation, Analysis of Variance, and Scheﬀeé Test were used to analyze the data. Findings and Results: The Findings obtained from test with short answers indicate that both narrative and explanatory text reading and comprehending ability of the students in groups on which strategy teaching was applied had improved more than the abilities of the groups receiving no teaching. Based on these ﬁndings, it can be concluded that strategy teaching improves students’ reading comprehension ability. The reason why results were so signiﬁcant, the power of this study comes from two speciﬁc strategies used in this study,namely QAR and picture drawing. This study adds further support in growing body of research showing the powerful eﬀects of these strategies on reading comprehension. This study not only shows these strategies positive eﬀects on comprehension, but also documents that these eﬀects were valid for both traditional classes and for the classes implementing cooperative learning.Conclusion and Recommendations: The research indicated that strategy teaching is eﬀective on increasing reading comprehension. This study was one of the ﬁrst studies conducted in our country on strategy teaching. Depending on the ﬁndings and conclusions drawn above, the following suggestions can be made for programme developers, teacher training institutions and researchers in the ﬁeld. The eﬀects of teaching other strategies besides questioning and picture drawing on variables such as success, age, attitude, motivation, and gender should be investigated. Strategy teaching should be applied on the students in diﬀerent age groups. Reading comprehension strategies in diﬀerent ﬁelds should be developed and their eﬀects should be investigated. Informative seminars and in-service teaching courses should be held for the teachers working in primary education institutions on strategy programmes and teaching. There should be books for primary school teachers on introducing and implementing strategies.

PDF

___

Açıkgöz, K.Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: Kuram, Araştırma, Uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.
Açıkgöz, K.Ü. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Açıkgöz, K.Ü. (1996). “İşbirlikli ve geleneksel sınıﬂardaki öğrenme stratejileri ve edim.” VIII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 21-23 Eylül 1994, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. 125-136.
Akın, S. (1996). Geleneksel öğretim yöntemleri ile işbirlikli öğrenme yönteminin Fen Bilgisi öğretimi üzerindeki etkileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bedir, H. (1998). Türk öğrencilerin okuma anlama yetilerinde bilişsel öğrenme stratejileri kullanmalarının etkisi.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bilen, S. (1995). İşbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi ve güdüsel süreçler üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Block, C.C. (1993). Strategy instruction in a literature-based reading program, The Elementary School Journal, 94 (2),139-151
Brand-Gruwel, S. & Aarnoutse, C.A.J. & Van Den Bos, K.P. (1997). Improving text comprehension strategies in reading and listening settings, Learning and Instruction, 8 (1), 63-81
Bulgren, J. & Scanlon D.(1998). Instructional routines and learning strategies that promete understanding of content area concets, Journal of Adolescent & Adult Literacy, 41 (4), 292
Ciardiello, A. V., (1998). Did you ask a good question today? Alternative cognitive and metacognitive strategies, Journal of Adolescent & Adult Literacy, 42 (3) 210,10
Çakır, Ö. (1995). Büyükölçekli kuralların öğretiminin okuduğunu anlamaya etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Demirel, M. (1996). Bilgilendirici metin türünün ve okuduğunu kavrama becerisinin altıncı sınıf öğrencilerinin öğrenme düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erçelebi, E. (1995). Geleneksel öğretim yöntemleri ve işbirlikli öğrenme yönteminin matematik öğretimi üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ezell, H.K. & Kohler, F.W. (1992). “Use of peer-assisted procedures to teach QAR reading comprehension strategies to third-grade children, Education and Treatment of Children, 15 (3), 205
Ezell, H.K & Hunsicker, S.A. (1997). Comparison of two strategies for teaching reading comprehension skills, Education & Treatment of Children, 20( 4), 365
Geridönmez, S. (1999). İngilizce okuma becerilerinin öğretmen modellemesi yoluyla strateji gibi irdelenmesinin okuma anlama gelişimine etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gömleksiz, M. (1993). Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi. Yayımlanmamış Doktora tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi
Gömleksiz, M. ve Temel, A. (1994). “Genel Öğretim Yöntemleri dersinde uygulanan kubaşık öğrenme yönteminin benlik saygısı ve erişiye etkisi” 1. Eğitim Bilimleri Kongresi, Kuram-Uygulama-Araştırma: Bildiriler, Adana: Çukurova Üniversitesi
Görgen, İ. (1997). Özetleme ve bilgi haritası oluşturma öğretiminin bilgilendirici bir metni öğrenme ve hatırlama düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Jitendra, A.K.; Cole, C.L.; Hoppes, M.K. & Wilson, B. (1998). Eﬀecets of a direct instruction main idea summarization program and self-monitoring on reading comprehension of middle school students with learning disabilities, Reading & Writing Quarterly, 14(4), 379
Kasap, H. (1996). İşbirlikli öğrenme, fen başarısı, hatırda tutma, öğrenci yüklemeleri ve işbirlikli öğrenme gruplarındaki etkileşim. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Kocabaş, A. (1995). İşbirlikli öğrenmenin blokﬂüt öğretimi ve öğrenme stratejileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Mayer, R. (1996). Learning Strategies for making sense out of expository text-the SOI model for guiding 3 cognitive processes in knowledge construction, Educational Psychology Review, 8(4), 357-371
Oktar, İ. (1995). Geleneksel işbirliği ve ödüllü değişim ekonomisine dayalı öğrenmenin öğrenci erişisi üzerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Özkal, N. Ş. (2000). İşbirlikli öğrenmenin sosyal bilgilere ilişkin benlik kavramı, tutumlar ve akademik başarı üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özkılıç, R. (1997). The eﬀects of diﬀerent cooperative learning methods on achievement and retention of preservice secondary school teachers. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Palincsar, A.S. & Brown, A.L. (1983). Reciprocal teaching of comprehension-monitoring activities. Tecnical Report No.269, Reading and Communication Skills. ERİC: ED225135.
Pala, A. (1995). İşbirlikli öğrenmenin yabancı dil öğretimindeki etkiliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Rich, R.Z. & Blake, S. (1994). Using pictures to assist in comprehension and recall, Intervention in School and Clinic, 29, (5) 271
Salembier,G.B., (1999). SCAN and RUN: A reading comprehension strategy that Works, Journal of Adolescent & Adult Literacy, 42 (5),386
Stevens R. J. (1988). Eﬀects of strategy training on the ıdentiﬁcation of the main ıdea of expository passages, Journal of Educational Psychology, 80 (1), 21-26
Swanson, P. & De La Paz,S. (1998). Teaching eﬀective coprehension strategies to students with learning and reading disabilities, İntervention in School & Clinic, 33 (4), 209
Şimşek, A. ve Deryakulu, D. (1994). “Kubaşık kümelerde akran etkileşimini arttırmanın bir yolu olarak türetimci öğrenme” I. Eğitim Bilimleri Kongresi Kuram-Araştırma-Uygulama. Eğitimde Psikolojik Hizmetler, Eğitim Programları ve Öğretim.Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bildiriler, 2, 461-469
Vaughn, S. & Klingner, J.K. (1999). Teaching reading comprehension through collaborative strategic reading, Intervention in School & Clinic, 34 (5), 284
Yıldız, V. (1998). İşbirlikli öğrenme ve geleneksel öğretimin okulöncesi çocuklarının temel matematik başarıları üzerindeki etkileri ve mevcut uygulamalarla ilgili öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.