Deneysel Bir Çalışma: İlköğretim II. Kademe Öğrencilerine Uygulanan Benlik Saygısı Programının Öğrencilerin Benlik Saygısı Üzerindeki Etkisi

Problem Durumu: Okul yıllarında ergenlerin sosyal, duygusal ve zihinsel olarak en üst düzeyde sağlıklı olabilmelerinde en özelliklerinden biri benlik saygısıdır. Yüksek düzeyde benlik saygısı, okul başarısı, iyi sağlık davranışları, üretkenlik ve sosyal uyum arasında anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmaktadır. Diğer yandan, düşük benlik saygısı ile düşük akademik başarı, yalnızlık, sigara içme, madde kullanımı, depresyon, intihar ve istenmeyen hamilelik gibi olumsuz sağlık ve sosyal davranışlar arasında anlamlı ilişkiler rapor edilmektedir Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın genel amacı İlköğretim II. kademe öğrencilerine uygulanan benlik saygısı programının etkililiğinin deneysel olarak sınanmasıdır. Yöntem: Bu araştırma ilköğretim II. kademe öğrencilerine uygulanan benlik saygısını yükseltme programının etkililiğinin incelendiği yan-deneysel (quasi-experimental) bir çalışmadır. Araştırmada deney ve kontrol gruplarına denekler atanırken Rosenberg benlik saygısı ölçeğinden alınan toplam puanlarla birlikte gönüllülük ilkesi, öğretmen görüşleri ve ebeveynlerin öğrencilerin programa katılımlarını onaylayıp onaylamamaları kriterleri dikkate alındığından gerçek seçkisiz (random) atama yapılamamıştır. Çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu model kullanılmıştır. Deney grubuna 8 hafta süre ile benlik saygısını yükseltme programı uygulanmış kontrol grubuna ise müdahalede bulunulmamıştır. Bulgular: Deney ve kontrol grubunda yer alan 13 denek üzerinden elde edilen verilerin Kovaryans (ANCOVA) analizi tekniği ile sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın bulguları müdahale edilen deney grubunun benlik saygısı puanlarının anlamlı bir biçimde arttığını göstermektedir. Sonuçlar: Süreç içerisinde ergenlerin grup içerisinde birbirleriyle etkileşimleri, bu etkileşimleri çalışma boyunca kolaylaştıran ısınma oyunları, danışmanın grup ortamında kullandığı terapötik beceriler, üyelerin yargılanmadan kabul edilmesi, duyguların ve düşüncelerin güvenli bir biçimde ifade edilebildiği sıcak ve güvenli bir atmosfer, ben özelim yada güçlü yönlerim gibi etkinliklerle ergenlerin kendileriyle ilgili olumlu farkındalıklanrun artması ile ilgili yapılan çalışmaların bulgularının bu yönde çıkmasına katkı sağladığı düşünülmektedir. Bu araştırmanın sonuçları yapılan diğer araştırma sonuçlarını destekler niteliktedir. Öneriler: Bu araştırma çalışılan örneklemle sınırlıdır. Kullanılan programın etkililiği başka örneklemlerde ve farklı sınıf düzeylerinde tekrarlanabilir. Bu tip benlik saygısını güçlendirme programlan psikolojik danışma ve rehberlik programlarının içerisinde yer alması sağlanmalıdır. Benlik saygısını olumlu etkileyen diğer değişkenlerin neler olduğunun araştırılması farklı çalışmalarda ele alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2003). Aktif öğrenme (5. baskı). Ankara: Eğitim Dünyası Yayınları.
Airasian, P. W.&Walsh, M. E. (1997). Constructivist cautions. Phi Delta Kappan, 78 (6), 444- 449.
Altun, Y. (2004). Yapılandıncı öğrenme teorisine dayanan laboratuar aktivitesi: üniversite öğrencilerine suyun otoprotoliz sabiti tayininin öğretilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 125-134.
Aykaç, N. ve Başar, E. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim programının değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s.343-361). Ankara: Sim Matbaası.
Baykul, Y. (2005). 2004-2005 Yıllarında çıkarılan matematik programı üzerine düşünceler. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu bildirileri kitabı içinde (s. 231-238), Ankara: Sim Matbaası.
Bodner, G. M. (1986). Constructivism: a theory of knowledge. Journal Chemical Education, 63 (10), 873-878.
Bulut, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci kademe programlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Büyükkaragöz, S. S. (1997). Program geliştirme (2. Baskı). Konya: Kuzucular Ofset.
Collins, A. B. (2005). İlköğretim Türkçe programlan pilot uygulama değerlendirmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu bildirileri kitabı içinde (s.220-229). Ankara: Sim Matbaası.
Coşkun, E. (2005). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğretmen ve öğrencilerinin yeni Türkçe dersi öğretim programı'yla ilgili görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 421-476.
Duman, B. (2004). Öğrenme-öğretme kuramları ve süreç temelli öğretim. Ankara:Anı Yayıncılık.
Ercan F. ve Altun, S. A. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 4. ve 5. sınıflar öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s.311-319). Ankara: Sim Matbaası.
Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme (3. Baskı). Ankara:Aru Yayıncılık.
Ergül, H. F., Çelik, M. Y. ve İnan, C. (2006). Yeni ve eski öğretim programlarının uygulandığı ilköğretim okullarının yeni öğretim programına hazır oluş düzeyleri açısından karşılaştırılmaları (Diyarbakır İli Örneği). III. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Program ve Bildiri Özetleri Kitabı içinde (s.71-72). Ankara: Pegema Yayıncılık.
Gömleksiz M. N. (2005). Yeni ilköğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 339-384.
Gömleksiz, M. N. ve Kan, A. Ü. (2006). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerini kazandırmadaki etkililiğinin belirlenmesi (Diyarbakır ili örneği). 15. Ulusal eğitim bilimleri kongresinde sunulan bildiri. 13-15 Eylül 2006, Muğla Üniversitesi, Muğla.
Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Eğitimde Yansımalar: VIII Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu bildirileri kitabı içinde (s.17-40). Ankara: Sim Matbaası.
Gülpınar, M. A. (2005). Beyin/zihin temelli öğrenme ilkeleri ve eğirimde yapılandırmacı modeller. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 271-306.
Holloway, J. H. (1999). Caution: constructivism ahead. Educational Leadership, 57(3), 85-86.
Howe, K. R.& Berv, J. (2000). Constructing constructivism, epistemological and pedagogical. In D. C. Phillips (Ed.), Constructivism in Education: Opinions and Second Opinions on Constroversial Issues (pp.19-40). Chicago, İllinois:The University of Chicago Press.
Özdemir, M. S. (2005). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin yeni ilköğretim programlarına (I-V. Sınıflar) ilişkin görüşleri. XIV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı içinde (s.573-581), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
Özkan, B. (2001). Yapılandırman öğrenme ortamlarında özgün etkinlik ve materyal kullanımının etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Varış, F. (1997). Eğitimde program geliştirme "teoriler ve teknikler" (7. Baskı). Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.