TÜKETİCİLERİN ONLİNE YEMEK SERVİSLERİNE KARŞI TUTUM, DAVRANIŞ VE SATIN ALMA NİYETLERİ

İnternetin keşfi ve hızlı gelişiminin bir sonucu olarak günümüzde online iletişim oldukça yaygınlaşmıştır. Gittikçe artan bir oranla ve hızla toplumlar gereksinimlerini online platformlar üzerinden gidermeyi tercih eder hale dönüşmektedir. Bu platformları kullananlar arasında, ev, araba, elektronik eşya, giyim türü ürünleri pazarlayan işletmelerin yanı sıra online yemek servisi yapan işletmeler de yer almaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki kullanıcıların online yemek servislerine karşı tutum, davranış ve satın alma niyetlerini etkileyen faktörler ve bu faktörlerin ait olduğu boyutlar arası ilişkiler, farklılıklar araştırılmıştır. Online olarak gerçekleştirilen ankete yapılan 396 katılımın tümü değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Veriler üzerinde güvenilirlik, faktör, t testi, tek yönlü anova, regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Hipotezler analiz sonuçlarına göre kabul veya reddedilmiş, elde edilen bulgular yorumlanmıştır.

Consumers' Attitudes, Behavior And Purchase Intentions Towards Online Food Services

As a result of the discovery and rapid development of the Internet, online communication has become very popular today. With an ever increasing rate, and rapidly, societies are becoming more and more preferring to go through online platforms. Those using these platforms include businesses that market home, car, electronics, clothing, as well as online catering businesses. In this study, attitudes towards online food service users in Turkey, and the behavior of these factors and the factors that affect the size relationships between purchase intent, the differences were investigated. All 396 participations in the online survey were evaluated. SPSS 25.0 program was used in the analysis of the data. Reliability, factor, t test, one way ANOVA, regression analyzes were performed on the data. Hypotheses were accepted or rejected according to the analysis results and the findings obtained were interpreted.

___

Afsar, A., Nasiri, Z., & Zadeh, M. O. (2013). E-loyalty Model in e-Commerce. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4 (9), 547-553.

Alagoz, S. M., & Hekimoglu, H. (2012). A study on tam: analysis of customer attitudes in online food ordering system. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, 1138-1143.

Algür, S., & Cengiz, F. (2011). Türk tüketicilere göre online (çevrimiçi) alışverişin riskleri ve yararları. Journal of Yasar University, 6 (22). 3666-3680.

Arı, E., & Yılmaz, V. (2015). Üniversite öğrencilerinin online yemek siparişi davranışlarının teknoloji kabul modeliyle araştırılması. Journal of Alanya Faculty of Business/ Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (2). 65-84.

Armağan, E. A., & Turan, A. H. (2014). İnternet üzerinden alışveriş: demografik faktörlerin, bireysel ihtiyaçların etkisi üzerine ampirik bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28 (3). 1-22.

Boerwinkel, D. (2016). Does culture matter in online retail?: A quantitative study based on the online shopping behaviour of generation Y in relation to the cultural influences of Germans and Swedes. Unpublished master’s thesis, Sweden: Jönköping University International Business School.

Bressolles, G., Durrieu, F., & Senecal, S. (2014). A consumer typology based on e-service quality and e-satisfaction. Journal of Retailing and Consumer Services, 21 (6), 889-896.

Canpolat, Ö. (2001). E-ticaret ve Türkiye'deki gelişmeler. (1. Basım). Ankara: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı.

Chang, H. J., Eckman, M., & Yan, R. N. (2011). Application of the Stimulus-Organism- Response model to the retail environment: the role of hedonic motivation in impulse buying behavior. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 21 (3), 233-249.

Geurts, P. (2005). The impact of web experience on virtual buying behaviour: an empirical study. Journal Of Customer Behaviour, 4, 307-336.

Constantinides, E. (2004). Influencing the online consumer's behavior: the web experience. Emerald Insight Internet Research, 14 (2), 111-126.

Çeltek, E., & Bozdoğan, M. (2013). Turizm işletmelerinde e-ticaret: yemeksepeti.com'da satış yapan yiyecek-içecek işletmelerinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12 (3), 611-643.

Dennis, C., Merrilees, B., Jayawardhena, C., & Tiu Wright, L. (2009). E-Consumer behaviour. European Journal of Marketing, 43 (9/10), 1121-1139.

E-ticaret modelleri - B2B, B2C, C2C, B2G. (2013, Ağustos). Web: https://egirisim. com/2013/08/04/e-ticaret-modelleri-b2b-b2c-c2c-b2g/ sitesinden 01 Aralık 2017’de alınmıştır.

Ferreira, M. B. (2016). Measuring consumer perceptions of online shopping convenience. Yayımlanmamış doktora tezi, Portuguesa: Catolica Porto Business School, Universidade Catolica Portuguesa.

Hattie, J. (1985). Methodology review: assessing unidimensionality of tests and items. Applied Psychological Measurement, 9 (2), 139-164.

Higgs, S., & Thomas, J. (2016). Social influences on eating. Current Opinion in Behaviora Sciences, 9, 1-6. https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/yemeksepetinden-2018-lezzet-almanagi/

İşler, D. B., Yarangümelioğlu, D., & Gümülü, E. (2014). Online tüketici satın alma davranışlarını etkileyen faktörlere yönelik bir durum değerlendirmesi: Isparta ilinde bir uygulama. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (3), 77- 94.

Katawetawaraks, C., & Wang, C. L. (2013). Online shopper behavior: ınfluences of online shopping decision. Asian Journal of Business Research, 1 (2), 66-74.

Kimes, S. E. (2011). Customer perceptions of electronic food ordering. Cornell Hospitality Report, 11 (10), 6-15.

Kimes, S. E. (2011). The current state of online food ordering in the US restaurant industry. Cornell Hospitality Report, 11 (17), 6-18.

Kimes, S. E. (2008). The role of technology in restaurant revenue management. Cornell Hospitality Quarterly, 49 (3), 297-309.

Kural, S. (2014). Tüketiciler için e-ticaretin avantaj ve dezavantajları. Web: http:// sosyalmedya.co/rehber/tuketiciler-icin-e-ticaretin-avantaj-ve-dezavantajlari/ sitesinden 07 Aralık 2017’de alınmıştır.

Lee, Y. J., Huang, C. L., Chang, L. Y., & Chen, C. Y. (2009). Exploring the influence of online consumers’ perception on purchase intention as exemplified with an online bookstore. The Journal of Global Business Management, 5 (2), 21-29.

Li, H., Daugherty, T., & Biocca, F. (2002). Impact of 3-d advertising on product knowledge, brand attitude, and purchase intention: the mediating role of presence. Journal of Advertising, 31 (3), 43-57.

Olorunniwo, F., & Hsu, M. K. (2006). A typology analysis of service quality, customer satisfaction and behavioral intentions in mass services. Journal of Service Theory and Practice, 16 (2), 106-123.

Özaslan, Y., & Uygur, S. M. (2014). Negatif ağızdan ağıza iletişim (wom) ve elektronik ağızdan ağıza iletişim (e-wom): yiyecek-içecek işletmelerine yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28 (3), 69-88.

Özhan, Ş., & Altuğ, N. (2015). Tüketicilerin demografik özelliklerinin online alışveriş davranışları üzerine etkileri. Ege Akademik Bakış Dergisi, 15 (4), 481-493.

Özcan H.M., & Argan M. (2014). Tüketiciyle online (çevrimiçi) bağ kurma ile sadakat ve yeniden satın alma niyeti arasındaki ilişki: Facebook örneği. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 51-82.

Pantelidis, I. S. (2010). Electronic meal experience: a content analysis of online restaurant comments. Cornell Hospitality Quarterly, 51 (4), 483-491.

Park, J., Hill, W. T., & Bonds-Raacke, J. (2015). Exploring the relationship between cognitive effort exertion and regret in online vs. offline shopping. Computers in Human Behavior, 49 (C), 444-450.

Prim M. (2007). Ready meals from the consumers’ perspective-attitudes, beliefs, contexts and appropriateness. Unpublished doctoral dissertations. Sweden: Örebro University.

Qaemi, V. (2012). Surveying the impact of satisfaction and e-reliability on customers' loyalty in e-purchase process: a case in Pars Khodro co. Management Science Letters, 2 (6), 2103-2112.

Santouridis, I. (2009, May). E-service quality and its impact on customer satisfaction and trust: an empirical study on Greek customers of internet shops. Proceedings of the 6th International Conference on Enterprise Systems, Accounting and Logistics, 17-31. Thessaloniki, Greece.

Sarıtaş, E., & Haşıloğlu, S. B. (2015). Çalışan kadınların özel alışveriş sitelerinden satın alımlarının hedonik amaçlı tüketim açısından incelenmesi. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 6 (1), 53-62.

Shanthi, R., & Desti, K. (2015). Consumers' perception on online shopping. Journal of Marketing and Consumer Research, 13, 14-20.

Shih, H. P. (2004). An empirical study on predicting user acceptance of e-shopping on the web. Information & Management, 41, 351-368.

Taşkın E, Mercan N, & Alamur B. (2013). Marka imajı ile güven ve güven ile bağlılık arasındaki ilişki üzerinde özdeşleşmenin düzenleyici (moderatör) etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 18. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiri Kitabı; “Yerel Ekonomilerin Uluslararasılaşmasında Küresel Pazarlamanın Katkısı”, Birinci Baskı, Kars: Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, s313-322’deki makale.

Tatlı H, & Korkut F. (2015). Sanal alışverişte tüketici davranışlarını etkileyen faktörler: Bingöl Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir uygulama. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (1), 63-78.

Temeloğlu E. (2015). Tüketicilerin kişilik özellikleri, risk algıları ve yeniden satın alma davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi: otel işletmelerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 157-179.

Tomaş, M. (2014). Paket servis müşterilerinin sipariş vermede e-aracı kullanma nedenleri üzerine keşifsel bir araştırma: yemeksepeti.com örneği. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 5 (2), 39-41.

TÜBİSAD (2017). Türkiye’de e-ticaret 2016 pazar büyüklüğü. Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği Raporu, Web: https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/technology-mediaand- telecommunications/articles/turkiye-eticaret-2016-pazar-buyuklugu.html sitesinden 28 Aralık 2017’de alınmıştır.

Kantarcı Ö., Özalp M., Sezginsoy C., Özaşkınlı O. & Cavlak C. (2017). Dijitalleşen dünyada ekonominin itici gücü: e-ticaret. Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Yayınları, İstanbul.

Uğurlu, Ö. (2012). Tüketim söylemlerinin seslenme biçimi olarak eğlence: konuşan yemeklerle yemeksepeti. Visualist 2012, International Congress on Visual Culture: New Approaches in Communication, Art and Design, Digitalization, İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi.

Yemeksepeti 2016 lezzet almanağı. (2017, Şubat). Web: https://blog.yemeksepeti.com/ index.php/2017/02/10/yemeksepetinden-2016-lezzet-almanagi/ sitesinden 5 Haziran 2018’de alınmıştır.

Yeniçeri, T., Yaraş, E., & Akın, E. (2012). Tüketicilerin riskten kaçınma düzeylerine göre sanal alışveriş risk algısı ve sanal plansız tüketim eğilimlerinin belirlenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 5 (9), 145-164.

Yeo, V. C. S., Goh, S. K., & Rezaei, S. (2017). Consumer experiences, attitude and behavioral intention toward online food delivery (OFD) services. Journal of Retailing and Consumer Services, 35, 150-162.