İKİLİ SOSYAL GÜVENLİK ANLAŞMALARININ KAPSAMI

İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri, sosyal güvenlik hukukunun uluslararası kaynaklarının içinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu sözleşmeler, son dönemde özellikle göçmen işçiliğin artması ile birlikte ortaya çıkan sorunların çözümü için kuvvetli bir araç halini almıştır. Ana ülkelerinden yurtdışına çalışmaya giden işçiler sosyal güvenlik mevzuatlarındaki katı kuralların etkisi ile ya tamamı ile sistem dışında kalmış ya da her iki ülke sisteminin de parçası olmuşlardır. Bunun işçiler ve bağımlı yaşayan aile fertleri üzerinde olumsuz etkileri ortaya çıkmıştır. Türkiye de özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrası göçmen işçi gönderen ana ülkelerden biri olarak vatandaşlarının haklarının korunması açısından ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri akdetmeye başlamıştır. Bugün itibarı ile 28 ülke ile yürürlükte bulunan sözleşme mevcuttur. Türk ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri tarihi 60 yıla yakın bir süreyi kapsasa da bu sözleşmeler üzerinde yapılan akademik çalışmalar oldukça sınırlı sayıdadır. Bu çalışmanın amacı Türkiye'nin imzaladığı ikili sosyal güvenlik sözleşmelerinden hareketle, sosyal güvenlik sözleşmelerinin kapsamının irdelenmesi ve belirtilen boşluğun kısmen doldurmasıdır.

THE SCOPE OF THE BILATERAL SOCIAL SECURITY AGREEMENTS

The bilateral social security agreements have an important place among the international sources of the social security law. These agreements are powerful legal instruments in the problem solving process arisen within the social security systems by the increase of the numbers of migrant workers. The workers who left their main countries in order to work in new countries are either excluded from being a part of the social security systems of both countries or covered by both of the systems due to strict rules of the social security law. These developments have negative effects on the workers as well as their dependents. Turkey, that was one of the major migrant worker sender countries after the Second World War, started to conclude bilateral contracts in order to protect the social security rights of its citizens. As of today, it is the part of 28 contracts that are in effect. Although the history of Turkish bilateral social security agreement lays back to 1960's there exist a very limited number of academic work on the subject. The main objective of this work is to fill this gap in part by studying the scope of social security agreements.

PDF

___

Baldwin-Edwards, Martin: Third Country Nationals And Welfare System In European Union, Jean Monnet Working Paper in Comparative and International Politics, September 1997, http://aei.pitt.edu/410/1/ jmwp12.htm (Erişim Tarihi: 20.02.2017)
Ball, Richard: The Legitimacy of European Union Through Legal Rationality - Free Movements of Third Country Rationals, Routledge, New York 2014.
Bobeva, Daniela/Garson, Jean-Pierre: Panorama des Accords Bilatéraux et Des Autres Formes de Recrutement de Main-d'oeuvre, Migration et Emploi - Les Accords Bilatéraux à la Croisée des Chemins, OECD, Paris 2004, s. 11-32.
Bolderson, Helen/Gains, Francesca: Crossing National Frontiers: an Examination of the Arrangements for Exporting Social Security Benefits in Twelve OECD Countries, Department of Social Security, Research Report No. 23, HMSO, London 1993.
Butcher, Paul/Erdos, Joseph: International Social Security Agreements: The U.S. Experience, Social Security Bulletin, Vol. 51, No. 9, Eylül 1988, s. 4-12.
Demmke, Christoph: Are Civil Servants Different Because They Are Civil Servants?, European Institute of Public Administration, Luxembourg, June, 2005.
Fick, Barbara J./Flechas, Alma Clara García: Social Security for Migrant Workers: The EU, ILO and Treate-Based Regimes, Revista Colombiana de Derecho Internacional, Issue 9, May 2007, s. 45-86.
Furat, Ömer Faruk: The Application of Long-term Pension Provisions on Bilateral Agreements, Regional Meeting on Capacity Raising and Institutional Development in the Negotiation Process on the Adoption of Bilateral Agreements, 16-17 Şubat 2011, Hotel Dubrovnik, Zagreb, Hırvatistan. http://www.coe.int/t/dg3/sscssr/Source/BSSA_Faruk.pdf (Erişim Tarihi: 13.03.2013)
Güzel, Ali/Okur, Ali Rıza/Caniklioğlu, Nurşen: Sosyal Güvenlik Hukuku, 14. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2012.
Hirose, Kenichi/Nikac, Milos/Tamagno, Edward: Social Security for Migrant Workers : a Rights-based Approach, ILO, Budapest 2011.
Holzman, Robert: Do Bilateral Social Security Agreements Deliver on the Portability of Pensions and Health Care Benefits? A Summary Policy Paper on Four Migration Corridors Between EU and Non-EU Member Staes, IZA Policy Paper No. 111, Germany, 2016.
ILO: Coordination of Social Security: Training Modules, International Labor Office, Budapest 2010.
Korkusuz, Refik/Uğur, Suat: Sosyal Güvenlik Hukuku, 4. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2015.
Kulke, Ursula: The Role of Social Security in Protecting Migrant Workers: The ILO Approach, International Social Security Association, ISSA Regional Conference for Asia and the Pacific, New Delhi 2006. https://www.issa.int/details?uuid=49fef04f-8eb2-49d7-959d688a2f3d399d (Erişim Tarihi: 20.01.2014)
Kütük, Birsen Şahin: Türkiye'den Batı Avrupa'ya İşçi Göçünün Sosyolojik Çalışmalara Yansımaları, Sosyoloji Konferansları, No: 52, 2015-2, s. 609-654.
Levent, Recep: Yurt Dışında Çalışan veya Bulunanlar ile Göçmenlerin Sosyal Güvenliği, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 116, 2016, s. 315-334.
Nakhoul, Tuğçe Elif: Uluslararası İşgücü Göçü ve Türkiye, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara, 2014.
Nickless, Jason/Siedl, Helmut: Co-ordination of Social Security in the Council of Europe: Short Guide, Council of Europe Publishing, Strasbourg 2004.
Ockert, Dupper: Coordination of Social Security Schemes - The Case of SADC, KFG Working Paper No: 60, Germany, 2014.
Olgaç, Cüneyt: Son Değişiklikler Işığında Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda Yurtdışı Borçlanma Uygulamaları Rehberi, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2011.
Öztürk, Ercüment: Türk Sosyal Sigorta Sisteminde Kısa Vadeli Sigorta Kolları Bakmından İkili Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
Paparella, Domenico: La Protection Sociale des Migrants: Aspects Critiques Réunion Régionale européenne (International Social Security Association) Migrants et Protection Sociale, Oslo, 21-23 April 2004, http://www.issa.int/ pdf/oslo04/1paparella.pdf (Erişim Tarihi: 20 Mart 2012)
Roberts, Simon: A Short History of Social Security Coordination, 50 Years of Social Security Coordination: Past - Present - Future, Publication Office of European Union, Lüksemburg, 2010.
Sabates-Wheeler, Rachel/Koettl, Johannes: Social protection for migrants: The challenges of delivery in the context of changing migration flows, International Social Security Review, Vol. 6, 3-4, 2010, s. 115-144.
Sancakdar, Oğuz/Tepe, İlker: Alman Federal Disiplin Kanunu ve İdari Disiplin Soruşturmalarının Temel Esasları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXIX S. 1-2, 2011, s. 251-272.
SGK: Avrupa Birliği'nde Sosyal Güvenlik Hukuku El Kitabı, Ankara 2011.
SGK: Yurtdışındaki Vatandaşların Sosyal Güvenlik Hakları ve Yurtdışı Borçlanma, Yayın No:68, Ankara 2013.
Sözer, Ali Nazım: İkili Anlaşmalarla Sosyal Hukukun Koordinasyonu, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 5, 2005, s. 203-221.
Spiegel, Bernhard: Analysis of Member States' Bilateral Agreement on Social Security with Third Countries, European Commission, December 2010.
Thimothy, Rakkee: Social Security for International Labour Migrants: Issues and Policy Options, NLI Research Studies Series No. 104/2013, Chandu Press, Delhi 2013.
Toksöz, Gülay: Uluslararası Emek Göçü, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006.
Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer: Yeni Mevzuat Açısından Sosyal Güvenlik Hukukunun Esasları, 2. Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul 2009.
Van Ginneken, Wouter: Social Protection For Migrant Workers: National and International Policy Challanges, European Journal of Social Security, Volume 15, 2013, s. 209-221.
Yel, Aytül: Taraf Olduğumuz İkili Sosyal Güvenlik Sözleşme Uygulamalarında Yaşanan Olumsuzlukların Analizi ve Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Sosyal Güvenlik Uzmanlığı Tezi, Ankara 2013.
Yıldırımoğlu, Hakan: Uluslararası Emek Göçü "Almanya'ya Türk Emek Göçü", Kamu-İş Dergisi, C: 8, S: 1, 2005, s. 1-24.