KARAR İNCELEMESİ ELEKTRİK (ENERJİ) KAYIP - KAÇAK BEDELİNİN TAHSİLİ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI SAYILIR MI? -KAZAKİSTAN HUKUKUNDAKİ DURUMLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK

Yargıtay kararında, uyuşmazlık konusu olan olayda davalı şirketin sunduğu elektrik dağıtım hizmetinin tekel nitelikte olduğunu, bu nedenle davacının kayıp-kaçak bedelinin fatura edilmemesi yönünde alternatif bir elektrik abonelik sözleşmesini yapma imkânının bulunmadığını, belirtilen bedelin kanunun verdiği genel ve soyut yetkisine dayanarak EPDK tarafından ihdas edilen ikincil mevzuat, yani yönetmelik, EPDK Kurul kararları ve tebliğleri hükümleri ile alınamayacağını, yalnızca TC Anayasasının 73. esas ve ilkeleri karşılayan bir kanun hükmüyle alınabileceğini belirterek kayıp-kaçak bedelinin davacıdan tahsilinin TMK’nun md. 2, TBK’nun md. 25. ve TTK md. 55/If maddelerinde düzenlenen dürüstlük kurallarıyla bağdaşmadığı sonucuna varmıştır. Davalı tarafın verdiği hizmetin tekel niteliğinde olması karşısında TBK 20. ve 25. maddeleri de nazara alındığında, sözleşme özgürlüğünde bulunması gereken güç dengesinin bir taraf aleyhine bozulduğu, sözleşme özgürlüğüne müdahale ile sözleşme adaletinin sağlanması gerektiği kanısına varan mahkeme, temyiz talebinde bulunan tarafın karar düzeltme isteminin kabulüne, Asliye Ticaret Mahkemesinin kararının bozulmasına karar vermiştir.

REVIEW OF COURT DECISION IS THE COLLECTION OF CHARGE OF ELECTRICITY (POWER) LOSS-THEFT CONSIDERED AGAINST GOOD FAITH RULE? -COMPARING TO THE CASE IN THE LAW OF KAZAKHSTAN

The supreme court stated in its decision that in the case being the matter of dispute that the electricity distribution service provided by the defendant company has the nature of monopoly, thus the claimant has not any possibility to make any alternative electricity subscription contract without charging electricity lost-theft price, the stated price cannot be collected through provisions of secondarylegislations namely regulations, which are created by Energy Market Regulatory Authority (EMRA), decisions of Assembly and communiqués of EMRA, based on general and abstract authority granted by the law, and it may be collected through a provision of law meeting the 73rd basis and procedures of the Constitution of Republic of Turkey; and concluded that collection of electricity lost-theft price from the claimant conflicts with the good faith rule regulated by the article 2 of Turkish Civil Code, article 25 of Turkish Code of Obligations and article 55/I-f of Turkish Commercial Code. The Court, which was of the opinion that the power balance which requires to be present in the freedom of contract has been disrupted in favor of one party and the contractual justice must be ensured through intervention to the freedom of contract when the articles 20 and 25 of Turkish Code of Obligations are taken into consideration against the fact that the service provided by the defendant has the nature of monopoly, was decided to accept the request of revision of decision made by the appealing party, and to reverse the decision of the Commercial Court of First Instance.

PDF

___

Akçaal, M.: “Borçlar Kanunun Genel İşlem Koşullarına Dair Hükümleri Hakkında Bir İnceleme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVIII, Y. 2014, S. 1, s. 49-69.
Akıntürk, T./Ateş Karaman, D.: Medenî Hukuk, 18. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2013, (Medenî hukuk).
Akıntürk, T./Ateş Karaman, D.: Borçlar Hukuku, 24. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2015, (Borçlar hukuku).
Altop, A.: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’ndaki Genel İşlem Koşulları Düzenlemesi”, Prof. Dr. Ergon A. Çetingil ve Prof. Dr. Reyegân Kender’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı, İstanbul 2007, s. 254- 260.
Antalya, G.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B.2, Beta Yayınevi, İstanbul 2013.
Ardıyok, Ş.: Devletin Piyasalara Müdahalesi: Regülasyon, Doğal Tekeller ve Regülasyon, Rekabet Nereye Kadar? Nasıl? Semineri, 7-8 Kasım, Ankara 2001, s. 151-183.
Atamer, Y.: Sözleşme Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu Çerçevesinde Genel İşlem Şartlarının Denetimi, B.2, Beta Yayınevi, İstanbul 2001 (GİK).
Atamer, Y.: Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi TKHK md.6 ve TTK md.55, f.1, (f) ile karşılaştırmalı olarak Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Ankara, 8 Nisan, 2011, s. 9-73, (Sempozyum).
Aydoğdu, M.: “6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda Düzenlenen Genel İşlem Koşullarının Kişi Bakımından Uygulama Alanı”, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, C.1, İzmir 2013, s. 571-622.
Braginsky, M. İ./Vitryansy, V. V.: Sözleşmeler Hukuku Genel Hükümler, 1-ci kitap, Statut, Moskova 2001, , Erişim Tarihi: 11.02.2016, (Genel Hükümler) (БРАГИНСКИЙ М. И./ВИТРЯНСКИЙ В. В.: Договорное право Общие положения, Книга первая.Изд-е 3-е, стереотипн /Статут, М., 2001).
Braginsky, M. İ./Vitryansy, V. V.: Sözleşmeler Hukuku, 2.Kitap, Malın Devrine İlişkin Anlaşmalar, Stereotipn, Moskova 2000, (Malın devri) (БРАГИНСКИЙ М. И./ВИТРЯНСКИЙ В. В.: Договорное право. Книга вторая. Договоры о передаче имущества.Изд-е 2-е, стереотипн./М., 2000).
Dubitsky, V. M.: “Kamusal Sözleşme İle Katılmalı Sözleşmenin İlişkilendirilmesine Dair Bazı Sorunlar”, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (ДУБИЦКИЙ В. М.: “Некоторые вопросы соотношения публичного договора и договора присоединения”).
Eren, F.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Düzeltilmiş 12. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2010.
Gönen, Y.: “Elektrik Piyasası Faaliyetlerinin Kamu Hizmeti Niteliğine İlişkin Bir Değerlendirme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIV, Y. 2010, S. 2, s. 359-386.
Havutçu, A.: Açık İçerik Denetim Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartına Karşı Korunması, Güncel Hukuk Yayınları, İzmir 2003.
İdrışeva, S. K.: Kazakistan Cumhuriyeti Medenî Hukukunda Kamusal Sözleşme, Profesörlük tezi, Astana 2010, (Tez) (ИДРЫШЕВА С. К.: Публичный договор в гражданском праве Республики Казахстан, Дисс. на соис. уч. степ. Д.ю.н., Астана 2010).
İdrışeva, S. K.: Kazakistan Cumhuriyeti Medenî Hukukunda Kamusal Sözleşme, Profesörlük tez özeti, Moskova 2012, (Tez özeti) (ИДРЫШЕВА С. К.: Публичный договор в гражданском праве Республики Казахстан Автореферат диссертации на соис. уч. степ.д.ю.н., Москва 2012).
Kara, M. S.: “Genel İşlem Şartlarına İlişkin Haksız Rekabet Hükümleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, Y. 2013, S. 1-2, s.723-742.
Karahan, S.: Ticarî İşletme Hukuku, Güncellenmiş B.23, Mimoza Yayınevi, Konya 2012.
Kılıçoğlu, A.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yeni Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış Genişletilmiş 16. Bası (İlave Bası), Turhan Kitabevi, Ankara 2012.
Kusaynova, A. K.: “Kazakistan Cumhuriyeti Hukukî Düzenlemesi Gereği Ticarî Alandaki Sözleşmelerin Akdedilmesinin Özellikleri”, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (КУСАИНОВА А. К.: “Особенности заключения договоров в предпринимательской сфере по законодательству Республики Казахстан”).
Meçetin, D. V.: Medenî Hukukta Katılmalı Sözleşmeler Kuram ve Uygulama Sorunları, Doçentlik tez özeti, Moskova 2010, , Erişim Tarihi: 11.02.2016, (Tez özeti) (МЕЧЕТИН Д. В.: Договоры присоединения в гражданском праве вопросы теории и практики, автореферат дисс. на соис. уч. cтеп. к.ю.н., Москва 2010).
Meçetin, D. V.: “Katılmalı Sözleşmelerin Şartları”, Yurist, 2009, S. 5, , Erişim Tarihi: 11.02.2016, (Katılmalı sözleşme) (МЕЧЕТИН Д. В.: Условия договоров присоединения, Юрист, 2009, №5).
Mişenko, E. A.: Rusya Medenî Hukukunda Kamusal Sözleşme, Doçentlik tez özeti, Moskova 2004, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (МИЩЕНКО Е. А.: Публичный договора в российском гражданском праве, Автореферат диссер. на соиск. уч. степени к.юн., Москва 2004)
Nomer, N. H.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden geçirilmiş 11. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2012.
Oğuzman, K. M./Öz, T. M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş Güncelleştirilmiş Sekizinci Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
Oğuzman, K. M./Barlas, N.: Medenî Hukuk, 16. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
Reisoğlu, S.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Yirminci Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2008.
Sadikov, O. N.: RF Medenî Kanununa Açıklama, 2. Bölüm, B. 5, İNFRA-M Yayınevi, Moskova 2006, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (САДИКОВ О. Н.: Комментарий к Гражданскому кодексу РФ части второй (постатейный). Изд-е 5-е, испр. и доп., Москва 2006).
Seinaroev, B. M.: “Kamusal Sözleşme İle Katılmalı Sözleşmenin İlişkilendirilmesi”, Rusya Federasyonu Yüksek Hakem Mahkemesi Habercisi, 1999, S. 10, s. 108-112.(СЕЙНАРОЕВ Б. М.: “Соотношение публичного договора с договором присоединения”, Вестник ВAС РФ, 1999, №10, стр. 108-112).
Suleymenov, M. K./Basin, Y. G.: Kazakistan Cumhuriyeti Medenî Kanununa Açıklama Genel Hükümler, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (СУЛЕЙМЕНОВ М. К./БАСИН Ю. Г.: Комментарий к Гражданскому Кодексу Республики Казахстан Общая Часть). Tsiplenkova, A. B.: Medenî Hukukun Özel Kategorisi Olarak Katılmalı
Sözleşme, Doçentlik Tezi, Moskova 2002 (ЦЫПЛЕНКОВА А. В.: Договор присоединения как особая категория гражданского права: Автореф. дис. на соис. науч. степ.к.ю.н., М., 2002).
Uzunallı, S.: “Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXXI, S. 2, 2013, s. 383-420.
Vitryansky, V. V.: “Medenî Hukukunun Reformu Açısından Özel Sözleşmelerin Yapısı”, , Erişim Tarihi: 11.02.2016 (ВИТРЯНСКИЙ В. В.: “Специальные договорные конструкции в условиях реформирования гражданского законодательства”).
Volos, A. A.: “Rusya Federasyonu Medenî Kanununun Değiştirilmesine Dair Taslağa Göre Hukukî İlişkilerde Zayıf Tarafın Korunmasına İlişkin Bazı Sorunlar”, Hukukun Güncel Sorunları (II) Uluslararası Bilimsel Konferans (Moskova, Ekim 2013), Buki-Vedi, Moskova 2013, s. 27-32 (ВОЛОС А. А.: “Некоторые вопросы защиты слабой стороны в гражданском правоотношении по проекту изменений Гражданского кодекса Российской Федерации”, Актуальные проблемы права: материалы II междунар. науч. конф. (г. Москва, октябрь 2013 г.). -М.: Буки-Веди, 2013, стр. 27-32).
Yavuz, N.: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun getirdiği değişiklikler ve Yenilikler, Adalet Yayınevi, Ankara 2011.
Yavuz, M.: “Kayıp Kaçak Bedelinin Hukuki Bakımından Değerlendirilmesi”, TAAD, Yıl: 6, S. 21, Nisan 2015, s. 229-252.
Lukyanseva, İ. A.: “Elektrik Tedarik Sözleşmesinin ve Katılmalı Sözleşmenin Yasal Şekli”, Rostov Devlet Üniversitesi Ekonomik Habercisi Dergisi, 2008, B. 6, S. 4, 2. Bölüm, s. 393-395 (ЛУКЬЯНЦЕВА И. А.: Юридическая конструкция договора энергоснабжения и договора присоединения, Экономический Вестник Ростовского Государственного Университета, 2008, Том 6, № 4, Часть 2, стр. 393-395).
Yeniocak, U.: “Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Genel İşlem Koşullarının Yargısal Denetimi”, TBB Dergisi, 2013 (107), s. 75-96.
Zevkliler, A./Havutçu, A./Ertaş, Ş./Gürpınar, D.: Yeni Medeni Kanuna Göre Medeni Hukuk (Temel Bilgiler), 9. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2015.