11932

ERGİNLERİN VEYA KISITLILARIN EVLAT EDİNİLMESİNDE EVLAT EDİNENİN ALTSOYUNUN AÇIK MUVAFAKATİNİN BULUNMASI KOŞULU

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 313. maddesi erginlerin veya kısıtlıların evlat edinilmesine ilişkindir. Bu hüküm uyarınca, erginlerin veya kısıtlıların evlat edinilmesi, evlat edinenin altsoyunun açık muvafakatine bağlıdır. Ergin bir kişinin evlat edinilmesi için açılan bir davada, TMK md.313 f.1 hükmünde yer alan "Evlât edinenin alt soyunun açık muvafakatiyle..." ifadesinin Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür. Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda 23.11.2016 tarihinde, bu ifadenin Anayasa'ya aykırı olmadığına oyçokluğuyla karar verilmiştir. Anayasa Mahkemesi üyelerinden biri çoğunluk görüşüne katılmamıştır. İlgili üyenin karşı oy yazısında, TMK md.313 hükmünde menfaat dengesinin kurulamadığı ifade edilmiştir. Bu güncel gelişme, erginlerin veya kısıtlıların evlat edinilmesinde evlat edinenin altsoyunun açık muvafakatinin bulunması koşulunun gözden geçirilmesini gerekli kılmıştır. Bu koşulun gözden geçirilmesi neticesinde, TMK md.313 hükmünün yalnızca genel bir düzenleme olduğu; bazı istisnai hallerin, kanun koyucu tarafından gözden kaçırılmış olduğu; buradan hareketle ilgili hükümde bir örtülü boşluğun bulunduğu; bu boşluğun da hâkim tarafından doldurulabileceği ancak ilgili Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alındığında, kanun koyucunun bu maddeyi değiştirmesinin en iyi çözüm yolu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

THE REQUIREMENT OF THE CONSENT OF LINEAL DESCENDANTS IN ADOPTION OF ADULTS OR WARDS

Article 313 of Turkish Civil Code (TCC) (Law No.4721) is about adoption of adults and wards. According to the article, adults and wards may be adopted only with the consent of his or her lineal descendants. In a lawsuit brought to adopt an adult, the expression "... only with the consent of his or her lineal descendants" which take place in the article 313 of TCC was alleged to be violated the constitution. As a result of the judgment done by the Constitutional Court, it was decided by majority votes that the expression did not violate the constitution. One of the members of the Constitutional Court did not agree with the majority. In his dissenting opinion, the member stated that there was no balance between the clashing interests in the article 313 of TCC. This current issue necessitated a revision on the requirement of the consent of lineal descendants in adoption of adults or wards. As a result of the revision, these conclusions have been reached: the article 313 of TCC is a general provision which omits some exceptional cases. Therefore; there is an implicit absence of provision and judge can fulfill the application of a general provision of a concrete case. But considering the judgment of the Constitutional Court dated 23.11.2016, making a change in the article seems to be the best solution.

PDF

___

Akıntürk, Turgut/Ateş: Derya, Aile Hukuku, Beta Yayınları, 18. Basım, İstanbul 2016.
Antalya, O. Gökhan: Miras Hukuku, 1. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2009.
Atalay, Kadriye: 4721 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Evlat Edinmenin Şartları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
Ayan, Mehmet: Miras Hukuku, 9. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
Ayan, Nurşen: Evlat Edinme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 1993.
Aydoğdu, Murat: Çağdaş Hukuki Gelişmeler Işığında Evlat Edinme, 1. Basım, Günaydın Hukuk Yayınları, İzmir 2006.
Aydos, Oğuz Sadık: "Yeni Medeni Kanuna Göre Evlat Edinme", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1-2, 2000, s. 118- 140.
Baydar, Utku: Türk Medeni Kanununa Göre Mirasçılıktan Çıkarma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2005.
Baygın, Cem: "Evlat Edinmenin Sonuçları", Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: VII, Sayı: 3-4, 2003, s. 627-650. (2003)
Baygın, Cem: Soybağı Hukuku, 1. Basım, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2010. (2010)
Belen, Herdem: Yeni Medeni Kanun Hükümleri Uyarınca Evlat Edinme (Türk-İsviçre-Alman Karşılaştırmalı Hukuk Değerlendirmesiyle), Beta Yayınları, 1. Basım, İstanbul 2005.
Biderbost, Yvo: Personen- und Familienrecht inkl. Kindes- und Erwachsenenschutzrecht Art. 1-456 ZGB, in: Peter Breitschmid/ Alexandra Rumo-Jungo (Hrsg.), CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 2. Auflage, Zürich 2012.
Çakın, Nur: "Türk Hukukunda Mirastan Iskat ile İlgili Problemler", Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 3, 1974, s. 523-536.
Çubukgil, Rıza: "Mirastan Adi Iskatın Hukuki Mahiyeti ve Sebepleri", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı: 3-4, 1950, s. 441-467. (1950)
Çubukgil, Rıza: "Medeni Kanunumuzda Mirastan Adi Iskatın Hüküm ve Neticeleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 3-4, 1951, s. 595-609. (1951)
Deniz, Hande: Küçüklerin Evlat Edinilmesinin Şartları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2007.
Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, Mustafa Alper: Türk Özel Hukuku Cilt III (Aile Hukuku), 11. Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
Dural, Mustafa/Öz, Turgut: Türk Özel Hukuku, Cilt: IV: Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2013.
Dural, Mustafa/Sarı, Suat: Türk Özel Hukuku, Cilt I: Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 2012.
Engin, Baki İlkay: Mirastan Yoksunluk, 1. Basım, Beşir Kitabevi, İstanbul 2010.
Guler, Albert: Art. 266, in: Jolanta Kren Kostkiewicz/Peter Nobel/Ivo Schwander/Stephan Wolf (Hrsg.), ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, Zürich 2011.
Hatemi, Hüseyin: Miras Hukuku, 5. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
Hatemi, Hüseyin/Kalkan Oğuztürk, Burcu: Aile Hukuku, 2. Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
Işık, Mehmet: Yeni Türk Medeni Kanun Hükümlerine Göre Evlat Edinme, 1. Basım, Adalet Yayınevi, Ankara 2005.
İmre, Zahit/Erman, Hasan: Miras Hukuku, 10. Basım, Der Yayınları, İstanbul 2014.
Karaca, Beytul Fatih: Cezalandırma Amacıyla Mirasçılıktan Çıkarma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
Kaya, Cengiz: Türk Hukukunda Evlat Edinme, 1. Basım, Beta Yayınları, İstanbul 2009.
Kılıçoğlu, Ahmet: Aile Hukuku, 1. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara 2015. (Aile Hukuku)
Kılıçoğlu, Ahmet: Miras Hukuku, 5. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara 2013. (Miras Hukuku)
Koç, Evren: "HMK ve TMK Çerçevesinde Evlat Edinme ve Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasına Davasına İlişkin Bazı Tespitler", İstanbul
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LXXIII, Sayı: 1, 2015, s. 363-388.
Köseoğlu, Bilal/Kocaağa, Köksal: Aile Hukuku ve Uygulaması, 2. Basım, Ekin Yayınevi, Bursa 2011.
Külahçı, Şölen: "Türk Hukuku'nda ve KKTC Hukuku'nda Küçüklerin Evlat Edinilmesi", Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Nur Centel'e Armağan Özel Sayısı, Cilt: 19, Sayı: 2, 2013, s. 1209-1228.
Osmanoğlu Arıtürk, Ebru: Türk Medeni Kanunu'na Göre Evlat Edinme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1995.
Otlu, Ayşe: Küçüklerin Evlat Edinilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
Öztan, Bilge: Aile Hukuku, 6. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara 2015. (Aile Hukuku)
Öztan, Bilge: Miras Hukuku, 6. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara 2014. (Miras Hukuku)
Özuğur, Ali İhsan: "Miras Hakkından Iskat", Ankara Barosu Dergisi, 1996, Sayı: 3, s. 346-353.
Ruhi, Ahmet Cemal: Türk Hukukunda Evlat Edinme ve Evlat Edinme ile İlgili Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye'de Tanınması, 2. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.
Saleh, Muhsen: Türk Hukukunda Küçüklerin Evlat Edinilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2009.
Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku, 4. Basım, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014.
Sert, Selin: Mirasçılıktan Çıkarmanın Nafaka Yükümlülüğüne Etkisi, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 16, 2014, s. 229-243.
Sezen, Cehdi Cihan: Türk Hukukunda Mirastan Çıkarma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
Şahin, Onur: Küçüklerin Evlat Edinilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2013.
Şenocak, Zarife: "Cezai Iskat ve Cezai Iskatın Hükümleri", Prof. Dr. Ali Bozer'e Armağan, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1998, s. 421-429.
Şıpka, Şükran: "4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun Evlat Edinmeye İlişkin Hükümlerinin İncelenmesi", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LVII, Sayı: 1-2, 1999, s. 301-322.
Türkeri, Ahmet: Türk Medeni Hukukunda Evlat Edinmenin Hukuki Sonuçları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007.
Yağcı, Kürşad: Cezai Mirasçılıktan Çıkarma, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2013.
Yıldırım, Abdülkerim: Türk Aile Hukuku, 1. Basım, Savaş Yayınevi, Ankara 2014.