RÖDOVANS SÖZLEŞMESİ İLE İŞLETİLEN BİR MADEN İŞLETMESİNDEN DOĞAN ZARARLARDAN SORUMLULUK

Rödovans sözleşmesi madencilik sektöründe sıklıkla karşılaşılan bir işletim yöntemidir. Bundan dolayı bu sistem farklı farklı makalelerle çeşitli yönleriyle incelenmelidir. Bu çalışmada ise rödovans sözleşmesiyle işletilen bir maden sahasından doğabilecek zararlardan sorumluluk çeşitli prensiplere bağlanacaktır. Bu prensiplerin rödovans sözleşmesi üzerinden anlatılmasının sebebi oluşabilecek en karmaşık durumları incelemiş olmaktır. Bu yapıldıktan sonra ortaya konulan sistemi doğrudan işletme ruhsat sahibi tarafından işletilen maden sahalarına uygulamak sorun teşkil etmeyecektir. Bu bağlamda genel prensip olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda 71. madde de düzenlenen tehlike sorumluluğu tespit edilmiştir. Bunun istisnaları olarak ise; maden irtifakı kapsamında sahaya verilen zararlar, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında verilen zararlar ve Çevre Kanunu kapsamında verilen zararlar belirlenmiştir.

RESPONSIBILITY PRINCIPLES OF DAMAGES ARISING OUT OF A MINING SITE OPERATED VIA AN OVERRIDING ROYALTY AGREEMENT

Overriding royalty contract is frequently applied in mining sector. Therefore, this system must be examined with various aspects. Damages arising out of a mine site operated via overrinding royalty agreements are going to be discussed in this paper. In this way, the most complicated problems of application will be solved. After that, it should be easier to apply those principles to the basic mine sites. Principle of danger responsibility will be the main rule of mine damages. This rule is regulated in the art. 71 of Turkish Obligation Code numbered 6098. However, there are some exceptions to this rule. They are damages given to mine land in the scope of mine access right, damages of Labour Law and damages of Environment Law.

___

  • Akkayan Yıldırım, Ayça: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Düzenlemeleri Çerçevesinde Kusursuz Sorumluluğun Özel Bir Türü Olarak Tehlike Sorumluluğu”, İÜHFM, C. LXX, Sa. 1, 2012, s. 203 vd.
  • Altaş, Hüseyin: Hâsılat ve Şirket Kirası, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.
  • Antalya, Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, 2. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul Nisan 2013.
  • Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 11. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
  • Arıtan, A. E./Şensöğüt, C./Can, M. F.: “Hukuki Açıdan Madencilikte Toz İle Mücadele”, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Astana Yayınları, Ankara 2016, s. 611-627.
  • Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, 18. Baskı, Ankara 2013.
  • Arkan Serim, Azra: Hâsılat Kirasında Tarafların Hak ve Borçları, Beşir Kitabevi, İstanbul 2010.
  • Ayan, Mehmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Mimoza Yayıncılık, Eylül 2015.
  • Başoğlu, Başak: “Tehlike Sorumluluğunda Hukuka Aykırılık Tartışması”, Hasan Erman’a Armağan, İstanbul 2015, s. 163 vd.
  • Baycık, Gaye: “Rödovans Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Tarafların İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri”, Sarper Süzek’e Armağan I. Cilt, İstanbul Ekim 2011, s. 1895-1956.
  • Büyüksağiş, Erdem: “Tehlike Esasına Dayanan Genel Sorumluluk Kuralı Üzerine Eleştirel Değerlendirmeler”, DEÜHFD, C. 8, Sa. 1, 2006, s. 1 vd.
  • Cansel, Erol/Özel, Çağlar: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, Seçkin Yayınları, Ankara 2014 Kasım.
  • Çankaya, Osman Güven: “Rödovans Sözleşmesi Alt İşverenlik Sözleşmesi Midir?”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 13, S. 3, Ankara 2014.
  • Çekin, Mesut Serdar: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Madde 71 Çerçevesinde Tehlike Sorumluluğu, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2016.
  • Dalcı, Nurcihan: “TBK Md. 71 Bağlamında İlaç Üreticisinin Tehlike Sorumluluğu”, TBB Dergisi, 2014, s. 49 vd.
  • Doğramacı, Hayriye Şen: Tehlike Sorumluluğu, Eskişehir BD, 2007.
  • Erekmekçi, Müge/Süleymanoğlu, Gizem: “Rödovans Sözleşmesi”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 90, Sayı: 1, Yıl: 2016.
  • Eren, Fikret: Borçlar Genel Hükümler, 19. Baskı, Yetkin Yayınları, 2015 Ankara, (Genel).
  • Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları 2. Baskı, Ankara 2015, (Özel).
  • Ergüzeloğlu Kilim, Esra: “Madencilik Sektöründe Taşeronlaştırma ve Özelleştirme Yöntemi: Rödovans”, http://esrakilim.blogcu.com/ madencilik-sektorunde-taseronlastirma-ve-ozellestirme-yontemir/3306167
  • Ertaş, Şeref: Çevre Hukuku ve Hayvan Hakları Hukuku, 2. Baskı, İleri Yayınevi, İzmir Ocak 2012.
  • Fambrough, Judon: “Minerals, Surface Rights and Royalty Payments”, Texas 2009, s. 1-11, https://assets.recenter.tamu.edu/documents/ articles/840.pdf
  • Gümüş, M. Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler Cilt 1, Vedat Kitapçılık, 2013.
  • Güray, Burcu/Abut, Metin: “Maden Mevzuatındaki Son Gelişmeler Işığında İşçi Hakları ve İş Güvenliği”, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Astana Yayınları, Ankara 2016.
  • Hatemi, Hüseyin: Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, İstanbul 1994.
  • Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 3. Baskı, Vedat Yayıncılık, İstanbul 2015.
  • İkizler, Metin: “Avrupa Haksız Fiil Hukuku İlkelerinde Tehlike Sorumluluğu ve Türk Hukuku İle Kısaca Karşılaştırılması”, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan Cilt III, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir 2015, s. 3241-3260.
  • Kahveci, Nihat: Alt Kira ve Kiranın Devri, Yetkin Yayınları, 2005 Ankara.
  • Karahasan, Murat Hasan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri-3, 1. Baskı, Seçkin Yayınları, 2004 Ankara.
  • Kılıç, Fethi/Kılıç, Ümmügülsüm: “Maden Kazalarında Sorumluluk ve Önleyici Tedbirler”, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Astana Yayınları, Ankara 2016, s. 733-742.
  • Korkusuz, Refik: “Hukukumuzda Tehlike Sorumluluğu Uygulaması ve Yeni Borçlar Kanunu Tasarısında Düzenlenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, 28-29 Mayıs 2009, Ankara, s.198 vd.
  • Kuzu, Burhan: Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkı (Çevreye Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı), İstanbul 1997.
  • Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, 12. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
  • Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, 13. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul Ekim 2015, (Cilt 1).
  • Öz, Turgut: Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Başlıca Değişiklikler ve Yenilikler, İstanbul 2011.
  • Özdamar, Demet: “Maden Hakkı ve Maden İrtifakı”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, (D.E.Ü. Yayını), İzmir 2001, s.319-335.
  • Öztoprak, Sezin: Kömür Ocaklarının Özel Hukuk Kişileri Tarafından İşletilmesi, Birinci Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2015.
  • Öztürk, Gülay: Teoride ve Uygulamada Hâsılat Kirası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2010.
  • Paksoy, Meliha Sermin/Demir, Gizem Arslan: “Üreticinin TBK 71 Kapsamında Sorumlu Tutulması”, İÜHFM, C. LXXI, Sa. 2, 2013, s. 299 vd.
  • Sanlı, Kerem Cem: “Kusursuz Sorumluluk Halleri”, Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu, İstanbul 2012, s.77 vd.
  • Saraç, Senem: Türk Borçlar Kanunu’nda Tehlike Sorumluluğu, XII Levha Yayınları, İstanbul 2013.
  • Shepherd, John F.: “Special Royalty Litigation Issues: Fraud, Fiduciary Relationships And Punitive Damages”, Rocky Mountain Mineral Law Foundation 2003 September Special, Chapter 14, s. 1-26.
  • Şenyüz, Doğan: Borçlar Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 8. Baskı, Ekin Yayınları, Ocak 2016.
  • Tandoğan, Haluk: Türk Mesuliyet Hukuku, Birinci Baskıdan Tıpkı Basım, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010, (Mesuliyet).
  • Tandoğan, Haluk: Medeni Hukuk Açısından Çevre Kanunu, Ankara 1987, (Çevre Kanunu).
  • Tandoğan, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt 1, Dördüncü Basım, İstanbul 2008, (Cilt 1).
  • Tiftik, Mustafa: Türk Hukukunda Tehlike Sorumluluklarının Genel Kural İle Düzenlenmesi Sorunu, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
  • Topaloğlu, Mustafa: Maden Hukuku, 1. Baskı, Karahan Kitabevi, Adana 2011, (Maden).
  • Topaloğlu, Mustafa: “Rödovans Sözleşmesi; Hukuksal Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Türkiye 17. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi Kitabı, Ankara 2001, s. 249-253, (Rödovans).
  • Topaloğlu, Mustafa: “Rödovans Sözleşmelerinin Şekli ve Tescili”, Maden Hukuku Bildirileri Kitabı, Astana Yayınları, Ankara 2016, s. 205-221, (Rödovans Sözleşmelerinin Şekli ve Tescili).
  • Ulushan, İlhan: “Türk Borçlar Kanunu’nda Yer Alan Genel Tehlike Sorumluluğu Kuralına İlişkin Birkaç Tespit ve Hukuk Düzeni Tarafından Faaliyetine İzin Verilmiş Önemli Ölçüde Tehlike Arzeden İşletmelerin Yol Açtığı Zararların Uygun Bir Bedelle Denkleştirilmesi Sorunu”, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, s. 2897 vd.
  • Uygun, Rahmi: Maden İşletmelerinde Maliyet Sistemi ve Rödovanslı Sahalarda Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Uyumaz, Alper/Güngör, Fatma: “Rödovans Sözleşmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIX, Y. 2015, Sa. 4, s. 145-185.
  • Üçışık, Güzin: “Tehlike Sorumluluğunun Genel Kural İle Düzenlenmesi”, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, s.127 vd.
  • Üçışık, H. Güzin/Üçışık, H. Fehim: Çevre Hukuku, Ötüken Yayınları, İstanbul Ocak 2013.
  • Yılmaz, H.: “Maden İşyerlerinde Meydana Gelen Kazalarından Dolayı İşverenin Hukuksal Sorumluluğu”, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Astana Yayınları, Ankara 2016, s. 659-731.
  • Yücel, Özge: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel Tehlike Sorumluluğu, Ankara 2014.