Siyasi–Sosyal ve Kültürel Açıdan Atatürk’ün Liderliği Üzerine Bir Deneme

Lider ve liderlik bir topluma dinamizm getiren itici bir güçtür. Toplumlar büyük önderleriyle birlik ve beraberlik içinde bulundukları tehlikeleri bertaraf ederek, gelişmeleri yakalama azmi ve bilincine sahip olurlar. İçinde yaşadığı toplumun dinamosu olma özelliğine sahip olan büyük lider M. Kemal Atatürk, liderlik hususiyetleriyle siyasal ve sosyo kültürel sahada radikal dönüşümü gerçekleştirmiştir. Doğuştan getirdiği kişisel liderliğinin yanında ortamsal liderliği ve de etkileşim liderlik modellerine sahip olan M. Kemal, yerine ve zamanına göre hem otokratik hem demokratik bir liderlik pozisyonunda olmasının yanında vizyonu olan, becerikli, yaratıcı, girişken, idealist, zihinsel ve bedensel enerjiye sahip, bilgili ve tecrübî birikimi olan, soyut düşünme yeteneği gelişmiş, ikna yeteneği olan etkili bir liderdir. Çalışmamızda M. Kemal’in liderlik niteliklerini tespit ederek, bu niteliklerinin inkılâpları gerçekleştirmede ki rolünü ele alacağız.

An Essay on the Leadership of Atatürk from Cultural and Socio–Political Point of view

Leader and leadership are impulsive powers bringing dynamism to society. Societies own the conciousness and catching the tenacity of progresses by defeating the dangers, that they are inside, within solidarity and unanimity with their great leaders. The great leader M. Kemal Atatürk, who has the essence of being the dynamo of the society that he lives in, has successed the transformation in the fields of social and political areas. In addition to his personal leadership from the birth, Mustafa Kemal, who owns both environmental leadership and interactional leadership models, is an influential leader of being at the position of an autocratic and democratic leadership up to the place and up to the time, having a vision, skillful, creative, idealist, enterprising, having corporal and inward energy, having knowledge and experimental saving, having improved intangible conception skill and having the persuasion skill. In the study, we are going to study the role of Mustafa Kemal’s leadership skills in contriving the Turkish Revolutions.

___

  • AKSOY, Lemi. (1941), Modern Türkiye’de Ölçü İnkılabı, İstanbul: Güneş Matbaası.
  • ALTAY, Fahrettin. (1970), 10 Yıl Savaş ve Sonrası, İstanbul: İnsel Yayınları.
  • ARIBURNU, Kemal. (1976), Atatürk’ten Anılar, İstanbul: Türkiye İş Bankası. Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. (2004), kolektif eser, Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • ATATÜRK, M. Kemal, Söylev ve Demeçler, c. I-II, Çağdaş Yayınları, İstanbul.
  • ATATÜRK, M. Kemal. (1981), Nutuk, Ankara: T.D.K.
  • ATATÜRK, M. Kemal. (1981), Vecizeler, İstanbul: İnkılap ve Aka.
  • ATATÜRK, M. Kemal. (1997), Nutuk, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
  • ATAY, Falih Rıfkı. (1955), Mustafa Kemal’in Mütareke Defteri, İstanbul: Sel Yayınları.
  • ATAY, Falih Rıfkı. (1965), Atatürk’ün Hatıraları 1914-1919, İstanbul: Türkiye İş Bankası.
  • ATAY, Falih Rıfkı. (1969), Çankaya, İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık.
  • ATAY, Falih Rıfkı. (1990), Atatürk Ne İdi, İstanbul: Bateş Yayınları.
  • ATAY, Falih Rıfkı. (1990), Babanız Atatürk, İstanbul: Bateş.
  • AYDEMİR, Şevket Süreyya. (1963), Tek Adam, Mustafa Kemal, II, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • BANOĞLU, Niyazi Ahmet. (1955), Nükte, Fıkra ve Çizgilerle Atatürk, İstanbul: Nurgök Matbaası.
  • BANOĞLU, Niyazi Ahmet. (1981), Nükte ve Fıkralarla Atatürk, İstanbul: İnkılap ve Aka.
  • BORAK, Sadi. (1966), Bilinmeyen Yönleriyle Atatürk, İstanbul: Akşam Kitap Kulübü.
  • BOZKURT, Gülnihal. (1996), Batı Hukukunun Türkiye’de Benimsenmesi, Ankara: TTK.
  • ÇANKAYA, Necati. (1985), Atatürk’ün Hayatı, Konuşmaları ve Yurt Gezileri, İstanbul:
  • DİNAMO, Hasan İzzettin. (1966), Kutsal Barış, c. 4, İstanbul: Tekin Yayınevi.
  • DÖKMEN, Üstün. (1994), İletişim Çatışmaları ve Empati, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • EGELİ, Münir Hayri. (1959), Atatürk’ten Bilinmeyen Hatıralar, İstanbul: Yaşaroğlu Kitapçılık.
  • ERENDİL, Muzaffer. (1986), Çok Yönlü Lider Atatürk, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
  • ERGİN, Osman Nuri. (1977), Türk Maarif Tarihi, C I/V, İstanbul: Eser Kültür Yayınları.
  • GAULIS, Berthe G. (1983), Çankaya Akşamları, çeviren: Füruzan Tekil, Yayınevi Yok, İstanbul, 1983.
  • GOLEMAN, Daniel. (2002), Yeni Liderler, Türkçesi Filiz Nayır, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • GOLOĞLU, Mahmut. (1972), Devrimler ve Tepkiler (1924-1930), Ankara: Başnur Matbaası.
  • GÖKÇEN, Sabiha. (1982), Atatürk’ün İzinde Bir Ömür Böyle Geçti, İstanbul: Türk Hava Kurumu Yayınları.
  • HOMANS, George C. (1950), The Human Group, A Mentor Book, Newyork: New American Library.
  • IRMAK, Sadi. (1984), Atatürk Bir Çağın Açılışı, İstanbul: İnkılap Yayınevi.
  • IRMAK, Sadi. Cumhuriyet, 17.11.1967.
  • İMAER, Cahit. (1989), Atatürk’ten Seçme Sözler, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • İMECE, M. Selim. (1959), Atatürk’ün Şapka Devriminde Kastamonu ve İnebolu Seyahatleri, İstanbul: İş Bankası Yay.
  • İNAN, Afet. (1939), “Atatürk ve Türk Tarih Tezi”, Belleten, C. III.
  • İNAN, Afet. (1959), Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, İstanbul: Türkiye İş Bankası.
  • İNAN, Afet. (1969), “Milliyetin Temeli Olan Dil Birliği”, Atatürk’e Saygı, TDK, Ankara: TDK.
  • İNAN, Afet. (1982), Atatürk ve Türk Kadın Haklarının Kazanılması, İstanbul: MEB.
  • KAĞITÇIBAŞI, Çiğdem. (1976), İnsan ve İnsanlar, Sosyal Psikolojiye Giriş, Ankara: Sosyal Bilimler Yayınları.
  • KANDEMİR, Feridun. (1965), Hatıralar ve Söylemedikleriyle Rauf Orbay, c. 4, İstanbul: Yakın Tarihimiz Yayınları.
  • KANSU, Mazhar Müfit. (1998), Erzurum’dan Ölümüne Kadar Atatürk’le Beraber, c. I, Ankara: TTK.
  • KARAALİOĞLU, Seyit Kemal. (1984), Resimlerle Atatürk, İlkeleri, Devrimleri, İstanbul: İnkılap ve Aka Yayınevi.
  • KARAL, Enver Ziya. (1969), Atatürk’ten Düşünceler, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • KİNROS, Lord. (1994), Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
  • KOCATÜRK, Utkan. (1971), Atatürk’ün Sohbetleri, İstanbul: Edebiyat Yayınevi.
  • KONGAR, Emre. (1978), İnsanı Yönlendirme ve Sosyal Hizmetler, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
  • KONGAR, Emre. (1994), Atatürk Üzerine, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • KONGAR, Emre. (2005), Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından Atatürk, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • KUTAY, Cemal. (1981), Atatürk’ün Son Günleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
  • NACİ, Fethi. (1984), Atatürk’ün Temel Görüşleri, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
  • OKYAR, Fethi. (1982), Üç Devirde Bir Adam, İstanbul: Alioğlu Yayınevi.
  • PARUŞEV, Paraşkev. (1973), Atatürk Demokrat Diktatör, İstanbul: E Yay.
  • SARI, Ergün. (1981), Atatürk’le Konuşmalar, İstanbul: Der Yayınları.
  • SHERILL, C. H. (tz.), Bir Elçiden Mustafa Kemal Paşa, Tercüman Yayınları.
  • SOYAK, Hasan Rıza. (1973), Atatürk’ten Hatıralar, İstanbul: Yapı ve Kredi Bankası Yayınları.
  • ŞAPOLYA, Enver Behnan. (1935), Türk Soyadı, İstanbul: Köyhocası Matbaası.
  • TÜRKER, Bahtiyar. (2004), Liderlik, Elma Yayınevi, Ankara, 2004.
  • ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir. (1981), Atatürk ve Harf Devrimi, Ankara: TDK.
  • YALÇIN, Edip Semih. (2007), Atatürk’ün Milli Dış Siyaseti, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • YÜCEBAŞ, Hilmi. (1983), Atatürk’ün Nükteleri, Fıkraları, Hatıraları, İstanbul: Kültür Kitabevi.