Rus Diplomatların Gözüyle 31 Mart Vakası

Bu makalede Osmanlı İmparatorluğu’nun yakın tarihinin önemligelişmelerinden biri olan 31 Mart Vakası, Rus Diplomatların Gözüyledeğerlendirilmiştir. Makalede Rusya’nın İstanbul Büyükelçisi Zinovyev,Makedonya’da görev yapan ataşesi Petreyev, Edirne Rus Konsolosyardımcısı Protopopov, Selanik Rus Konsolosu Kohmanskiy, döneminİstanbul ikinci dragomanı Mantelştam, Rusya’nın İstanbul Askerî ataşesiHolmsen gibi Rus diplomatların rapor, telgraf ve mektuplarına yansımışolan konuya ilişkin olay, olgu ve tespitler ele alınarak Rus diplomatlarındolayısıyla Rus hariciyesinin 31 Mart Vakası’na bakış açısı ve olaylarınyaşandığı günlerdeki Osmanlı algısı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

31 March Incident through the Eyes of Russian Diplomats,

This article evaluates the 31st March Incident, which is one of the most important developments in the recent history of the Ottoman Empire, through the eyes of Russian diplomats. In this article, the events, facts and determinations related to the subject, which are reflected in the reports, telegraphs and letters of Russian diplomats, such as Zinoviev, the Russian Ambassador to Istanbul, Petreyev, the Russian attaché in Macedonia, Protopopov, Russian Deputy Consul in Edirne, Kohmanskiy, the Russian Consul in Thessaloniki, Mantelştam, the second dragoman in Istanbul, Holmsen, military attaché of Russia in Istanbul are examined and the point of view of Russian diplomats, therefore Russian Foreign Affairs, to the 31st March Incident and the perception of the Ottomans in these days are aimed to be revealed.

PDF

___

POPOV A. (1931) Turetskaya Revolutsiya 1908–1909 [Türk İhtilali 1908-1909], Krasnıy Arhiv, T.2(45), Moskova, ss.27-52.’da Yayımlanmış Belgeler:
Telegramma posla v Konstantinopole ot 13 аprelya (31 Marta) 1909 г. No 74. [İstanbul Büyükelçisinin 13 Nisan (31 Mart) 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 13 апреля (31 марта) 1909 г. No 74.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 14(1) аprelya1909 g. No. 68. [İstanbul Büyükelçisinin 14 (1) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 14 (1) апреля 1909 г. No 68.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 15 (2) аprelya 1909 г. No 77. [ İstanbul Büyükelçisinin 15(2) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 15 (2) апреля 1909 г. No 77.)
Telegramma upravlyayuşego grajdanskim agenstvom v Makedonii ot 15 (2) aprelya 1909. [Makedonya Ataşesinin 15 (2) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма управляющего гражданским агенством в Македонии от 15 (2) апреля 1909.)
Doneseniye voyennogo agenta v Konstantinopole ot 16 (3) aprelya 1909g. No. 60. [İstanbul Askeri Ataşesinin 16(3) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Донесение военного агента в Константинополе от 16 (3) апреля 1909 г. No 60.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 17(4) аprelya 1909 г. No 93. [İstanbul Büyükelçisinin 17 (4) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 17 (4) апреля 1909 г. No 93.)
Telegramma upravlyayuşego grajdanskim agenstvom v Makedonii ot 17 (4) aprelya 1909. [Makedonya Ataşesinin 17 (4) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı ](Телеграмма управляющего гражданским агенством в Македонии от 17 (4) апреля 1909)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 18(5) аprelya 1909 г. No 95. [İstanbul Büyükelçisinin 18(5) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 18 (5) апреля 1909 г. No 95.)
Telegramma voyennogo agenta v Konstantinopole ot 18(5) аprelya 1909 г. No 62. [İstanbul Askeri Ataşesinin 18(5) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма военного агента в Константинополе от 18 (5) апреля 1909 г. No 62.)
Telegramma vitse-konsula v Adrianapole ot 19(6) aprelya 1909 g. [Edirne Konsolos Yardımcısının 19(6) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма вице-консула в Адрианаполе от 19 (6) апреля 1909 г.)
Telegramma upravlyayuşego grajdanskim agenstvom v Makedonii ot 20 (7) aprelya 1909. [Makedonya Ataşesinin 20 (7) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма управляющего гражданским агенством в Македонии от 20 (7) апреля 1909.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 21(8) aprelya 1909 g. No 71. [İstanbul Büyükelçisinin 21 (8) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 21 (8) апреля 1909 г. No 71.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 21(8) aprelya 1909 g. No 72. [İstanbul Büyükelçisinin 21 (8) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 21 (8) апреля 1909 г. No 72.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 21(8) aprelya 1909 g. No 74. [İstanbul Büyükelçisinin 21 (8) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 21 (8) апреля 1909 г. No 74.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 23(10) аprelya 1909 г. No 106. [İstanbul Büyükelçisinin 23 (10) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 23 (10) апреля 1909 г. No 106.)
Doneseniye voyennogo agenta v Konstantinopole ot 23(10) aprelya 1909 g. No 69. [İstanbul Askeri Ataşesinin 23(10) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Донесение военного агента в Константинополе от 23 (10) апреля 1909 г. No 69.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 24(11) аprelya 1909 г. No 107. [İstanbul Büyükelçisinin 24 (11) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 24 (11) апреля 1909 г. No 107.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 26(13) аprelya 1909 г. No 110. [İstanbul Büyükelçisinin 26 (13) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 26 (13) апреля 1909 г. No 110.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 29(16) aprelya 1909 g. No 77. [İstanbul Büyükelçisinin 29 (16) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 29 (16) апреля 1909 г. No 77.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 29(16) aprelya 1909 g. No 78. [İstanbul Büyükelçisinin 29 (16) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 29 (16) апреля 1909 г. No 78.)
Depeşa posla v Konstantinopole ot 29(16) aprelya 1909 g. No 79. [İstanbul Büyükelçisinin 29 (16) Nisan 1909 Tarihli Raporu] (Депеша посла в Константинополе от 29 (16) апреля 1909 г. No 79.)
Telegramma upravlyayuşego gen. Konsulstvom v Salonikah ot 29 (16) aprelya 1909 g. [Selanik Konsolosu’nun 29(16) Nisan 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма управляющего ген. Консульством в Салониках от 29 (16) апреля 1909 г.)
Telegramma posla v Konstantinopole ot 7 Maya (24 аprelya) 1909 г. No 126. [İstanbul Büyükelçisinin 7 Mayıs (24 Nisan) 1909 Tarihli Telgrafı] (Телеграмма посла в Константинополе от 7 Мая (24 апреля) 1909 г. No 126.)
Vıpiska iz çastnogo pisma vtorogo dragomana posolstva v Konstantinopole Mandelştama ot 8 Maya (25 aprelya) 1909 g. [İstanbul Büyükelçiliği ikinci dragomanı Mandelştam’ın 8 Mayıs (25 Nisan) tarihli özel mektubundan bir bölüm] (Выписка из частного письма второго драгомана посольства в Константинополе Мандельштама от 8 мая (25 апреля) 1909 г.)
AHMAD Feroz (1999) İttihat ve Terakki 1908-1914, 5. Baskı, Çev.: Nuran Yavuz, Kaynak Yayınları, İstanbul.
AKŞİN Sina (1972) 31 Mart Olayı, Sinan Yayınları, Ankara.
AKŞİN Sina (2001) Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, İmge Kitabevi, Ankara.
ALİYEV G. Z.(1972) Turtsiya v Period Pravleniya Mladoturok (1908-1918 gg.) [Genç Türkler İdaresi Döneminde Türkiye (1908-1918)], AN SSSR, Nauka, Moskva.
BAYUR Yusuf Hikmet (1991) Türk İnkılâbı Tarihi, C.I-Kısım II, TTK Yayınları, Ankara.
ÇAKIR Fatma (2014) Hüseyin Câhid’in Tanin’deki Makalelerine Göre 31 Mart Olayı, Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Ü., Trabzon.
ÇAVDAR Necati (2011) Siyasi Denge Unsuru Olarak 31 Mart Vakası’nda Ahmet Tevfik Paşa Hükûmeti, History Studies, Volume 3/1, ss. 69-82.
ÇAYCİ Muhammet Emin (2009) Osmanlı Basınında 31 Mart Olayı, Yüksek Lisans Tezi., Dokuzeylül Ü., İzmir.
DANİŞMEND İsmail Hami (1986) Sadrazam Tevfik Paşa’nın Dosyasındaki Resmî ve Hususî Vesikalara Göre: 31 Mart Vakası, İstanbul Kitabevi, İstanbul.
KANSU Aykut (2016) İttihatçıların Rejim ve İktidar Mücadelesi 1908-1913, Çev.: Selda Somuncuoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul.
KARAL Enver Ziya (basım yılı belirtilmemiş) Osmanlı Tarihi (İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı), C. V. TTK Yayınları, (Basım yeri belirtilmemiş).
KNİGHT Edward F. (2010) Jön Türkler ve II. Abdülhamid, Çev.: Sabiha Deniz, Kariyer Yayınları, İstanbul.
KODAMAN Bayram; Ünal Mehmet Ali (1996) Son Vak’anüvis Abdurrahman Şeref Efendi Tarihi II. Meşrutiyet Olayları (1908-1909), TTK Yayınları, Ankara.
ÖZCAN Azmi (2007) Otuzbir Mart Vak’ası, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 34, Diyanet Vakfı Yayınları. İstanbul, ss. 9-11.
TİRYAKİ Yunus Emre (2014) Hatıralarda II. Meşrutiyetin İlanı ve 31 Mart Vak’ası, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Ü., Ankara.
TÜRKMEN Zekeriya (1989) Hareket Ordusu ve Mahmud Şevket Paşa, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Ü., İstanbul.
UNAT Faik Reşit (1985) İkinci Meşrutiyatin İlânı ve Otuzbir Mart Hâdisesi, II. Abdülhamid’in son Mabeyn Başkatibi Ali Cevat Beyin Fezleke’si, TTK Yayınları, Ankara.
YILDIZ Sıddık (2006) Çıkışından Bastırılmasına Kadar 31 Mart İsyanı, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Ü., Ankara