Burdur Halkevi ve Faaliyetleri (1935-1951)

Atatürk ilke ve inkılâplarının halk tarafından benimsenmesini hedefleyen ve bu uğurda çaba gösteren halkevleri aynı zamanda yaygın eğitimin en güzel örneklerinden birini oluşturmaktadır. 19 Şubat 1932de başta Ankara olmak üzere 14 ayrı il merkezinde açılan halkevlerinin sayısı zaman içerisinde artış göstererek toplamda 478e ulaşmıştır.Dil-Tarih ve Edebiyat , Güzel Sanatlar , Temsil , Spor , Sosyal Yardım , Halk Dershaneleri ve Kurslar , Kütüphane ve Neşriyat , Köycülük , Müze ve Sergi den oluşan dokuz şube ile faaliyetlerini yürüten halkevleri, toplumun sosyo-kültürel gelişimine büyük katkı sağlamış, geleneksel toplumdan modern topluma geçişin dinamiğini oluşturmuştur. Çalışmamıza konu olan Burdur Halkevi, 22 Şubat 1935de kurulmuştur. Halkevlerinin kapatılması kararının alındığı 1951 yılına kadar geçen 16 yıllık süreçte, Burdur Halkevinde; çok sayıda konferans düzenlenmiş, temsiller verilmiş, okuma-yazma kursları açılmış, sportif aktivitelere zaman ayrılmış, köylere düzenlenen geziler vesilesiyle köylüyle yakın bir bağ kurulmaya çalışılmış ve ihtiyacı olan halka yardım eli uzatılmıştır. Burdurun Cumhuriyet şehri kimliğinin oluşmasında önemli rol oynayan, toplumun her kesiminden insanı bünyesinde toplayan, Burdur Halkevi, Ülker ve Burdur dergilerini yayınlamıştır. Burdur Halkevinin daha önce hiçbir çalışmaya konu olmamasının büyük bir eksiklik olduğu düşünüldüğünden, söz konusu halkevinin kuruluşundan kapatılışına kadar geçen süreçteki faaliyetleri bu çalışmada irdelenmeye çalışılmıştır.

Burdur Community Center (1935-1951)

Community centers (Halkevleri), which aimed the adoption of Atatürk s principles and revolutions by the society and which exerted efforts for this purpose, also constitutes one of the idealist examples of the informal education. The total number of community centers which were initially founded in February 19, 1932 in 15 cities including Ankara, within time passage, reached 478 nationwide. Community centers, which conducted its activities under nine branches, that are, Language-History and Litareture , Fine Arts , Theatre , Sports , Social Assistance , Public Classrooms and Courses , Library and Publication , Village Politics , Museum and Exhibition provided substantial contribution to the socio-cultural development of the society and constituted dynamics of the transformation from the traditional society to the modern society. The Community Center in Burdur province, which is the central topic of this study, was founded in February 22, 1935. Through the 16 year-period until 1951, when it was abolished, Burdur community center conducted many conferences, plays, reading-writing courses, sports activities. Through the excursions to the villages, it aimed to create closer relations with the villagers; and assistance was provided to those who were in need. Burdur Community Center played a significant role in construction of the republican identity of the province and managed to gather many people from various segments of the society. It had published two periodicals named Ülker veBurdur . Activities between the foundation and the abolishment of the community center, which is the subject matter of the present study, has been investigated as the referred center has not been the topic of any academic study hitherto.

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA) Belgeleri (Fon Kodu/Yer No şeklinde gösterilmiştir.) 490.1/ 1008.890.2. 490.1/ 1053.1042.2. 490.1/ 1110.56.1 490.1/ 1121.90.1. 490.1/ 1129.122.1. 490.1/ 1142.8.1. 490.1/ 1167.97.1. 490.1/ 1207.2.3. 490.1/ 1216.37.3. 490.1/ 1241.132.3. 490.1/ 1316.368.2. 490.1/ 1480.41.1. 490.1/ 1675.827.1. 490.1/ 1675.827.2 490.1/ 1675.828.2. 490.1/ 629.72.1 490.1/ 630.75.1 490.1/ 953.693.1. 490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/490.1/965.736.2. 971.756.2 982.809.1. 1044.1012.3. 1167.97.1. 1480.40.1. 828.272.1. 935.631.1. 975.774.1 982.809.1 Süreli Yayınlar Bucak Burdur Cumhuriyet Fedayi Yeni Burdur Yeşil Burdur
ALÇITEPE Galip Ülker (Burdur Halkevi Dergisi Bibliyografyası), Türk Kültürü, C.44, S.513-514, s. 56-64.
AKVERDİ, Hamdi, (1943) Yirmi Yılın Fikir Hayatı, Ülkü Milli Kültür, C.5, S.51, s. 9- 14.
ARIKAN Zeki (1999) Halkevlerinin Kuruluşu ve Tarihsel İşlevi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, C.6, S.23, s. 261-281.
BAYRAKTAR Feyzi (1940) Halkevlerinin Sekizinci Yıldönümü Münasebetiyle, Burdur, C.2, S.13-14, s. 2-3.
BAYRAKTAR Nuray (1999) Halkevlerinin Ülke Kültürüne İnsanın Gelişimi ve Dönüşümü Açısından Katkıları, Ankara.
BİLGİÇ Emin (1944) Halkevleri ve Halkodaları, Ülkü Milli Kültür, C.7, S.75, s. 12-15. CHP 1945 Yılında Halkevleri ve Halkodaları (1946) Ankara.
CUNBUR Müjgan (1967) Halkevi Kütüphaneleri, Halkevleri Dergisi, S.13, 1967, s. 25.
ÇAVDAR Tevfik Halkevi, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.4, İletişim Yayınları, s. 878-884.
ÇAVDAR Tevfik (2004) Türkiyenin Demokrasi Tarihi 1839-1950, İmge Yayınevi, Ankara.
ÇEÇEN Anıl (1972) Toplum Kalkınması ve Halkevleri, Halkevleri Dergisi, C.5, S.68, s. 2-3.
ÇEÇEN Anıl (2000) Atatürkün Kültür Kurumu Halkevleri, İstanbul.
ÇETİN Türkan (1999) Cumhuriyet Döneminde Köycülük Politikaları: Köye Doğru Hareketi, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, s. 213-230.
DUMAN Selçuk (2008) Türk Modernleşme Sürecinde Sivas Halkevi (1933-1951), Berikan Yayınevi, Ankara.
ERGİNÖZ O. Necati (1943) Köy Eğitiminde Yaşanmış Realiteler, Bursa.
ERDEM Rıza (1936) Evimizin Açılma Törenine Aid Bir Söylev, Gül, C.3, S.16-17, s. 280-282.
ERKUT H.Sezai (1950) Halkevleri ve Halkevlerinde Köycülük Çalışması, III. Seri, Ülkü, C.4, S.39, s. 6-11.
EVLİYAGİL Şevket (1967) Halkevlerinin Dayandığı İlkeler, Kemalizm, S.60, s. 27.
GÖKÇEN İbrahim (1943) Yurt Sevgisi ve Halkevi, Gediz, S.66, s. 1-2.
GÜZ Nurettin (1995) Tek Parti İdeolojisinin Halkevleri Dergileri (1932-1950), Ankara.
Halkevleri Çalışma Talimatnamesi (1940) Zerbamat Matbaası, Ankara.
Halkevleri ve Halkodaları Çalışmaları, Ülkü, C.17, S.97, Mart 1941, s. 65-76.
HEKİMGİL Emin (1949) Halkevleri İşe Yaramıyor mu?, Ülkü, III. Seri, C.3, S.28, s. 8-9.
İNAN Rauf (1972) Halkevi Ülküsü, Gerçeği ve Tragedyası, Halkevleri Dergisi, C.5, S.65, s. 7-13.
İNAN Rauf (1973) Halkevi Çoşkusu, Halkevleri Dergisi, S.76, s. 19-21.
Kuruluşlarının Yıldönümü Halkevleri -1932-1951-1963- (1963) İstanbul.
MELLİ Hasan (1939) Burdurda Beliren Yeni Ufuk, Burdur, C.1, S.1, s. 15-16.
KARA Adem (1999) Türkiyede Halkevleri, Halkevleri Yayınları, Ankara.
KARAÖMERLİOĞLU, Asım (2006) Orada Bir Köy Var Uzakta Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem, İletişim Yayınları, İstanbul.
KUNTER Halim Baki (1948) Halkevleri ve Halkodaları, Ülkü, III. Seri, C.2, S.15, s. 3- 5.
ŞEN Ahmet (1939) Evimizin 1-VI-1938 Tarihinden 30-VI-1939 Tarihine Kadar Çalışmaları, Burdur, C.1, S.5, s. 15-16.
ŞEN Ahmet (1940) Evimizin Faaliyeti, Burdur, C.2, S.17-18, s. 23-24.
TOKSOY Nurcan (2007) Halkevleri Bir Kültürel Kalkınma Modeli Olarak-, Orion Yayınevi, Ankara.
ZEYREK Şerafettin (2006) Türkiyede Halkevleri ve Halkodaları (1932-1951), Ankara.
YETKİN, Çetin (1983) Türkiyede Tek Parti Yönetimi, Altın Kitaplar Yayınevi.