İnsanın hadsiz ihtiyaçları içerisinde bir kısmı kaçınılmaz olma bakımından diğerlerinden çok daha önceliklidir. Aciz ve zayıf olarak yaratılmış insan tabiatının kaçınılması mümkün olmayan bu ihtiyaçlarından birisi de onun herhangi bir mercie ait olma (aidiyet) ihtiyacıdır. Adı ne olursa olsun; din, millet, vatan, bayrak vb. tüm bunlar insanın varoluşu ile beraber gelen aidiyet duygusunun yansımalarıdır. Bu makale Kuveytli roman yazarı Suûd Sen’ûsî’nin Sâku’l-bâmbû romanında Kuveyt’e ev hizmetçisi olarak gelen Filipinli bir kadının, ev sahibesinin oğlu ile nikâhlı ama gizli bir ilişkiden dünyaya gelen bir çocuğun bunalımlarını nasıl yansıttığını ele alacaktır. Çocuk fiziki yapısı ile Araplara benzediği için Filipinler’de kendini yabancı hissederken, pasaportunu taşıdığı Kuveyt’e yıllar sonra geri döndüğünde de bu kez Filipinli olmasından dolayı akrabaları tarafından dışlanmıştır. Roman, Filipin-Kuveyt ve Hristiyan-Müslüman aidiyetleri arasındaki belirsizlikten dolayı bulantılı ruh hali taşıyan Jose karakteri özelinden Güney Doğu Asya’dan Körfez ülkelerine rızık telaşı için gelen işçilerin sosyoekonomik sorunlarına dikkat çekmeye çalışmaktadır. Girişte Körfez ülkelerinde nüfusun yarısından fazlasını teşkil eden yabancı işçilerin bu ülkelere geliş hikâyesine göz atılacaktır. Daha sonrasında ise kısaca romanın özeti verilecek ve ana teması olan “aidiyetsizlik bunalımı” tahlil edilecektir. Özet: Suriye ve Mısır 1973 yılında daha önceki savaşlarda kaybettikleri topraklarını ve uluslararası sahnede rencide olan itibarlarını geri almak için İsrail’e karadan ve havadan saldırı başlatmıştır. Bu saldırı karşısında İsrail’in zor durumda kalacağını anlayan başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere bazı batılı ülkeler İsrail’e her türlü askeri yardımı göstermiştir. Bu yardımlar sayesinde Suriye ve Mısır orduları hedefledikleri amaçlarına ulaşamamıştır. Batılı ülkelerin İsrail’e göstermiş oldukları bu tutum elinde büyük miktarda petrol rezervi bulunan başta Suudi yönetimi olmak üzere diğer körfez ülkelerinin tepkisini çekmiştir. Ellerinde askeri olarak pek güçlü bir seçenek bulunmayan körfez ülkeleri ellerindeki petrolü ilk defa politik bir koz olarak kullanmayı denemişlerdir. Petrol ihraç eden bu ülkeler tepki olarak petrol üretimlerini azaltmışlardır. Bunun bir sonucu olarak ham petrol fiyatları yükselmiş ve sanayileşmiş ve dolayısıyla da petrole bağımlı hale gelmiş batılı ülkelerin ekonomisi bu karardan olumsuz etkilenmiştir. Buna karşılık olarak Körfez Ülkeleri petrol fiyatlarının üç dört kat yükselmesinden dolayı ani ve devasa bir servete kavuşmuştur. Elde ettikleri bu serveti pek çok alanda kalkınmaya yönlendiren Körfez Ülkeleri yabancı iş gücüne ihtiyaç duymuştur. Eğitim, sağlık, şehircilik vb. alanlarda ihtiyaç duyulan kalifiye eleman ihtiyacı ilk etapta Mısır, Suriye, Sudan gibi diğer Arap ülkelerinden karşılanmıştır. Ancak yıllar ilerledikçe petrol fiyatlarında gerileme yaşanmış ve dolayısıyla da petrol gelirleri azalmıştır. Bu azalma sadece petrole dayalı ekonomileri olan Körfez Ülkelerini daha ucuz iş gücü aramaya sevk etmiştir. İlk başta Arap ülkelerinden sağlanan yabancı istihdam, yönünü ekonomik olarak çok zayıf durumda olan Uzak Doğu Asya ülkelerine çevirmiştir. Başta Filipinler olmak üzere Endonezya, Bangladeş ve Malezya gibi ülkelerden çok düşük ücretle işçi hizmet sektöründe çalışmak için Körfez Ülkelerine göç etmiştir. Çok düşük ücretlerle çalıştırılan bu kesim haksızlıklara ve ayrımcılıklara maruz kalmıştır. Sosyal haklardan mahrum bırakılan Uzak Doğu Asya kökenli yabancı iş gücünün karşı karşıya kaldığı haksızlıklar zaman içerisinde pek çok acı verici hikâyelerin de konusu olmuştur. Hayatı ve insanı tüm ayrıntıları ile yansıtmayı amaç edinen Modern roman, mağdur ve mazlum bu kesimin hikâyelerini tema edinmiştir. Kuveytli yazar Suûd es-Sen’ûsî’nin 2012 yılında yayımladığı Sâku’l-Bâmbû (Bambu Çubuğu) romanı bu romanlardan biridir. Eser yayımlandıktan kısa bir süre içerisinde Arap dünyasında ilgiye mazhar olmuş ve 2013 yılında Uluslararası Arap Romancıları ödülüne layık görülmüştür. Beş bölüm ve bir “son”dan oluşan romanda her bir bölüm kendi içerisinde 1,2,3… şeklinde başlıklara ayrılmıştır. Orta hacimli kabul edebileceğimiz eserde yazar, Filipinli bir anne ve Kuveytli bir babadan dünyaya gelen Jose’nin dilinden “vatansızlık”ın bunalımını, otobiyografik bir atmosferde aktarmaktadır. Jose’ye ait hatıra ve günlüklerin İbrahim Selâm adında bir çevirmenin Filipin dilinden Arapçaya tercüme edilmiş olarak gösterilmesi hatta eserin girişinde bu çevirmene ait özgeçmiş içeren bir önsözün bulunması eserin gerçekçiliğini artırmak amaçlı olduğu düşüncesini uyandırmaktadır. Filipinlerden çalışmak için Kuveyt’e gelen Josephine, 1985 yılında ülkenin en saygın ailelerinden birinin yanına yerleştirilmiştir. Evin sahibi olan yaşlı kadının Raşit adında bir oğlu bulunmaktadır. Raşit, evlerinde hizmetçi olarak çalışan Josephine’e ilgi duymuş ve onunla ülkemizde “imam nikâhı” olarak bilinen bir nikâhla gizlice evlenmiştir. Zira Kuveyt’te evde hizmetçilik yapan bir yabancı kadınla Kuveytli bir erkeğin evlenmesi ailenin saygınlığına ve şerefine gölge düşürecek büyük bir ayıp kabul edilmektedir. Ev içinde ve dışında ancak gizlilikle bir araya gelebilen çiftin gizledikleri evlilik en nihayetinde aylar sonra ortaya çıkmıştır. Josephine ile birlikte evden kovulan Raşit kendine geçici olarak başka bir ev bulmuştur. Çocuklarının doğması ile birlikte annesinin tavrının değişeceğini düşünen Raşit ve eşi hayal kırıklığına uğramıştır. Daha sonra annesinin asla razı olmayacağını anlayan Raşit en sonunda yaşadığı bu bunalımlı vaziyete direnme gücünü kaybetmiş ve eşini çocuğuyla beraber Filipinler’e geri göndermiştir. Bu gelişmeyle birlikte Jose ya da diğer adıyla İsa’nın, -kurgunun özellikle masaya yatırdığı- “kimlik bunalımı” sorunu çok yönlü olarak ele alınmaktadır. Henüz yaşını doldurmadan Kuveyt’ten annesi ile beraber ayrılan Jose’nin yıllar sonra yirmili yaşlarda tekrar “vatan özlemi” ile Kuveyt’e dönünceye kadar geçen sürede başından geçen “ailevi olumsuzluklar” ve “yerli yerince oturamamış, merciini bulamamış aidiyet duygusunun kendisinde meydana getirdiği bunalımlar” romana ayrıntılı ve derinlikli olarak yansıtılmıştır. İlginç bir rastlantı sonucu Filipinler’de Jose’nin babasının en yakın arkadaşlarından Gassân ile tanışması ile hayalindeki Cennet “Kuveyt”e dönüş gerçekleşmiştir. Filipinler’de kendi yakın çevresinde Kuveytli bir babadan dünyaya geldiği ve sima olarak da Araplara benzediği için “Arabo” olarak anılan “İsa”nın “Jose”ya doğru yolculuğu büyük bir ümitle başlamıştır. Ancak Filipinler’de yaşadığı bunalımın belki de daha fazlası Kuveyt’te kendisini beklemektedir. Zira babası Irak ordusunun Kuveyt’i işgal ettiği yıllarda öldürülmüştür. Babasının annesi her ne kadar torunu “Jose”yi ilk başta sıcak karşılamış olsa da Kuveyt’te yabancılara karşı uygulanan dışlayıcı tavır onu kendi kanından olan torununa karşı olumsuz tavır sergilemesine neden olmuştur. Eser, neredeyse bir asırdır devam eden “Arap toplumu eleştirisi romanları” geleneğinin devamıdır. Gayet anlaşılır dili ve muğlaklıktan uzak sade üslubu ile derin psikolojik analizlerde bulunabilmesi ve epizot sonlarında sorunları çözümsüz bırakarak gerilimi canlı tutması ve bu şekilde sürükleyiciliği sağlaması eserin kurgusal sağlamlığını pekiştirmiştir. Aynı zamanda bir Gayr-i Müslim’in Müslümanlar arasında kendisini nasıl hissettiğini ya da hissedebileceğini göstermesi açısından roman, din psikolojisi ve din sosyolojisi alanında araştırma yapanlar için Arap toplumu içerisinden kurgusal malzeme sunmaktadır.

Some of the human needs are more important than others in order to be inevitable. One of these needs which cannot be avoided is the need for belonging to any authority. Whatever the name, religion, nation, homeland, flag etc. all these concepts are the reflections of the sense of belonging that comes with human existence. This article will discuss how Kuwaiti novelist Saud Alsanousi reflects the crisis of a child who is born from a secret relationship with a Filipino woman's son who came to Kuwait as a housekeeper in Kuwait. When he returned to Kuwait, where he carried his passport and felt himself unfamiliar in the Philippines because of his physical structure and the Arabs, he was again excluded by his relatives because of his Filipino mother. The novel tries to draw attention to the socio-economic problems of workers coming from South East Asia to the Gulf countries, especially from the character of Jose, who has a nauseous mood due to the uncertainty between Philippine-Kuwait and Christian-Muslim affiliations. The introduction of foreign workers who constitute more than half of the population in the Gulf countries will be reviewed. Afterwards, a short summary of the novel will be given and the main theme of the lack of disability will be analyzed. Summary: In 1973, Syria and Egypt started a air strike against Israel in order to recover their lost territory in the previous wars and their reputation in the international area. Some Western countries -especially the United States- have shown all kinds of military aid to Israel in the face of this attack. Thanks to these aids the Syrian and Egyptian armies have not achieved their intended goals. This attitude of Western countries to Israel has attracted the reaction of other Gulf countries -especially the Saudi administration- which has a large amount of oil reserves. Gulf countries -which have not gotten a strong military option- tried to use the oil in their hands for the first time as a political trump card. These oil-exporting countries have reduced oil production in response. As a result, the economies of Western countries which were industrialized and dependent on oil have been negatively affected by this decision. In contrast, Gulf States have gained a sudden and massive fortune due to oil prices rising three or four times. The Gulf States, which have led this wealth to development in many areas like education, health, urbanism, etc. The need for qualified staff in these fields was supplied by other Arab countries such as Egypt, Syria, and Sudan. However, as the years passed oil prices decreased and so oil revenues decreased. This reduction led the Gulf States -which have only oil-based economies- to look for cheaper labor. While the foreign employment provided from the Arab countries previously later this need has begun to supply from far East Asian countries which are economically very weak. Vast number of employees emigrated to the Gulf countries to work in the labor service sector with very low wages especially from the Philippines, Indonesia, Bangladesh, and Malaysia. This segment -which has employed with very low wages- has been subjected to injustice and discrimination. The injustices faced by the Far East Asian foreign labor force deprived of social rights have been the subject of many painful stories over time. The modern novel -which aims to reflect the life and the human being with all its details- has reflected the stories of the victims of that employers. Saq al-Bamboo (Bamboo Bar) is one of these novels which has published by Kuwaiti writer Saud Alsanousi in 2012. Within a short time after the publication of the work the novel was interested in the Arab world and in 2013 he was awarded the International Arabic Novelist Prize. The novel is consisting of five chapters and each chapter is divided into three sections 1,2,3... The author conveys the crisis of unetnicity from Jose’s chracter who was born from a Filipino mother and a Kuwaiti father. A translator named Ibrahim Selâm -which is a translation of the souvenirs and diaries belonging to Jose from the Philippine language to Arabic is intended to increase the realism of the work. Josephine -who came to Kuwait to work from the Philippines- was settled in 1985 in one of the country's most reputable families. The old woman who owns the house has a son named Rasheed. Rasheed was interested in Josephine who worked as a servant in their house and he married her with a secret marriage. Because the marriage of a Kuwaiti man and a foreign woman who was working as a housekeeper in Kuwait is accepted as a great shame that will cast a shadow on the dignity and honor of the family the marriage which was concealed by the couple inside and outside of the house, which could only come together with privacy has appeared after months. Rasheed -who was expelled from the house with Josephine- has temporarily found another house. Rasheed and his wife, who thought that his mother's attitude would change as their children were born have disappointed. Rasheed after realizing that his mother would never be satisfied, finally lost his ability to resist this crisis and sent his wife back to. With this development the problem of-identity crisis of Jose’s chracter is dealt with in a multi-faceted way. Jose, who left his age with his mother from Kuwait, had suffered from familial negativities that had passed through Kuwait years later in his twenties, and “familial negativities through his return to Kuwait and depressions caused by the sense of belonging. In an interesting coincidence when he met Gassân, one of the closest friends of Jose’s father in the Philippines, he returned to his dream Paradise ’Kuwait”. The journey from Jesus who has known as “Arabo to “Jesus” started with great hope because he was born from a Kuwaiti father in his own near the Philippines and likened to Arabs alike. But perhaps more of the crisis in the Philippines is waiting for him in Kuwait. Because his father was killed during the years when the Iraqi army occupied Kuwait. Although his father's mother welcomed Jose at first, exclusionary attitude towards foreigners in Kuwait caused her to take a negative attitude towards here grandson. The work is a continuation of the tradition of novels of criticism of the Arab society that has been going on for almost a century. The fact that novel was able to make deep psychological analyzes with his comprehensible language and simple style without being ambiguous and to keep the tension alive by leaving the problems at the end of the episodes and thus to provide immersion in this way reinforced the fictional soundness of the work. The novel also presents fictional material within the Arab society for the researchers in the field of religion psychology and sociology of religion, in order to show how a non-Muslim feels amoung the Muslim society.