Tâbi‘în neslinin sonlarına doğru ehl-i sünnet içinde yer alan zühd ve fakr anlayışları, ibadete düşkünlük ve kalbî amellere riâyet konusundaki hassasiyetleriyle diğer insanlardan ayrılan zümreye tarihî süreçte isim arayışları olmuştur. Bu süreçte tasavvuf dışındaki her bir isim sûfînin ilmini, hâlini, davranışlarını ve yaklaşımlarını ifade etmekte eksik ve yetersiz kabul edildiği için genel olarak kabul görmemiştir. Tasavvuf kelimesinin kökeni hakkındaki tartışmalar ise ilk zamandan günümüze kadar devam etmiştir. Bazı müellifler kelimenin aslının Arapça olmadığını ve buna bağlı olarak da sahâbe zamanında bilinmediğini savunurken diğer bazı müellifler ise kelimenin aslının Arapça olduğunu ve sahâbe zamanında da bilindiğini savunmuşlardır.  Tasavvufun aslının Arapça olduğunu savunan müellifler arasında bu kelimenin hangi kök kelimeden müştak olduğu hususunda ise görüş ayrılıkları olmuştur. Tasavvufî eserlere bakıldığında her bir sûfînin önemsediği konulara ve yaşadığı hâle uygun olarak çok sayıda tasavvuf tarifi yaptığı görülmektedir.  Ancak bu çalışma tarihi süreçte ifade edilen çok sayıda tasavvuf mefhumunun ıstılahî tariflerinin incelenmesini değil tasavvuf kelimesinin menşei hakkındaki bir takım tartışmaları gündeme getirmeyi ve konuyla ilgili bazı hususları irdelemeyi amaçlamaktadır.Özet: Ehl-i sünnet içinde yer alan, dış görünüşleri ve zühd anlayışlarıyla diğer insanlardan ayrılan ve kalp tasfiyesi için yoğun gayretleri olan zümreye tarihî süreçte isim arayışları olmuştur. Bazı müellifler bu zümrenin esasında meşhur ve bilinen kimseler olduğunu ancak diğer insanlardan ayırmak ve ayrıcalıklarını ortaya koymak için bir isimlendirmeye ihtiyaç duyulduğunu beyan etmişlerdir. İlk zamanlarda öncü sûfîlere âbid, nâsik, vâri‘, zâhid… gibi bazı isimler verilerek diğer insanlardan ayrıcalıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır.  Ancak bu isimler sûfî şahsiyetlere verildiği gibi sûfî olmayan diğer şahıslara da verildiği için ayırt edici bir özellik olarak görülmemiş ve daha sonraki zamanlarda da bu isimlerin kullanımı yaygınlık kazanmamıştır. Ayrıca bu isimler taşıdığı mana bakımından sûfînîn sadece bir vasfına işaret ettiği için eksik ve yetersiz kabul edilmiş daha şümullü ve birçok manayı içeren bir isimlendirmeye ihtiyaç duyulmuştur. Bu isimler dışında bazı bölgelerde ayrıca yeni isim arayışları olmuştur.  Bu isimler arasında fukarâ, gurabâ, seyyâhûn, şekfetiyye, cû‘ıyye, melâmiyye, nûriyye ve mukarrebûn gibi bazı isimleri zikretmek gerekir. Yeni isim arayışlarının yoğun olarak görüldüğü yerler Horasan, Basra, Şam ve Bağdat’tır. Bu yörelerde kullanılan bu isimler de tarihi süreçte yaygınlık kazanmamıştır. Tarihî süreçte daha şümullü bir isim olarak tasavvuf/sûfiyye kelimesi tercih edilmiştir.  Yün giydi manasına gelen tasavvuf kelimesi zâhirî bir manaya delalet etmektedir. Oysa sûfînin esas ayırt edici özelliği zâhirî yönü değil,  bâtınî hâl ve ilmidir. Bu bağlamda isim ve müsemma arasındaki mana ilişkisi hep tartışma konusu olmuştur. Sûfînin manevî eğitimine bağlı olarak hâl ve ilminde sürekli değişiklikler olur. Bu değişikliği ifade de kuşatıcı bir isim yetersizliği söz konusu olmuştur. Bu yetersizlikten dolayı zâhirî mana içeren tasavvuf kelimesi bâtinî manaları da içeren şemsiye bir kavram olarak kabul edilmiştir.  Ayrıca yün giymek enbiyâ ve evliyâ gibi seçkin kulların âdeti olduğundan sûfîler bu isimle anılmayı uygun görmüşlerdir. Tasavvuf;  zühd, fakr, vera‘, ahlak, takvâ, nüsk, ibadet gibi kelimelerin içerdiği manaları kuşatan bir kelime olarak kabul edilmiştir.  Bu manada tasavvuf sadece ahlak, sadece zühd ve sadece ibadet demek değildir. Tasavvuf bunların hepsini kuşatan ve ayrıca bunların dışında da başka manalar içeren bir hususiyeti ifade etmektedir.Tasavvuf kelimesinin Rasûlullah (a.s.), sahâbe ve tâbi‘în zamanında bilinip bilenmediğine, kullanılıp kullanılmadığına dair kaynaklarda iki farklı görüş ortaya çıkmaktadır. Bir görüşe göre tasavvuf kelimesi bu zaman diliminde bilinmemektedir. Bu görüşü savunanlar bu gerekçeyle tasavvufu Hind, İran, Hristiyan, Yahûdî ve Yunan Felsefesi gibi İslâm dışı bazı tesirlerle oluşmuş bir düşünce ve yaklaşım tarzı olarak kabul ederler. Bu görüşün zıttı giğer bir görüşü savunanlara göre ise tasavvuf kelime olarak Rasûlullah, sahâbe ve tâbi‘în zamanında bilinip kullanıldığı gibi câhiliyye döneminde de bilinip kullanılmaktadır. Câhiliyye döneminde yün (sûf) adanmışlığı sembolize etmektedir. Bir kimse boynuna ve başına yün bağladığında bu hareketi adanmışlık anlamına gelmektedir. Câhiliyye dönemindeki bazı adetlerde yün ile kurban adama arasında bazı irtibatların olduğu görülmektedir.Tasavvuf kelimesinin âyet ve hadislerde geçmemesi ve İslâm’ın iki güzide nesli sahâbe ve tabi‘înden hiçbir şahsın sûfî olarak isimlendirilmemesi tasavvufun kökeninin İslâm dışı kaynaklarda aramayı gerekli kılmaz. Çünkü âyet ve hadislerde her ne kadar kelime olarak tasavvuf geçmese de mana olarak sûfîye karşılık gelen mukarreb ve ebrâr gibi bazı kelimeler yer almaktadır. Sahâbe ve tabi‘în neslinden hiçbir kimsenin sûfî ismini kullanmaması meselesi ise bu iki nesil için sahâbî ve tâbi‘î isimlerinin en şerefli isim kabul edilmesi ve bu isimlerden başka ayrı bir isme ihtiyaç duyulmadığı şeklinde açıklamak gerekir. Gerçi sûfî ismi lafız olarak sahâbe zamanında kullanılmasa da mana olarak sahâbenin yaşantısı sûfîlerin temel dayanak noktası olduğu bilinmektedir. Bu sebepten dolayı sûfiler başta ehl-i suffe olmak üzere sahâbeyi kendilerine örnek almışlardır.Bu kelimenin tercihiyle beraber kelimenin kökeni hakkında tartışmalar gündeme gelmiştir. Bu tartışmalarda kelimenin aslının Arapça olup olmadığı hususu etkili olduğu gibi Arapça ise hangi kök kelimeden müştak olduğu hususu da etkili olmuştur. Kuşeyrî ve Hücvirî  gibi müellifler tasavvuf kelimesini Arapça asıllı bir kelime olarak kabul etmezler.  Onlara göre kelime kökeninin Arapça olduğunu gösteren hiç bir kıyas yoktur. Hangi mana verilirse verilsin dil kaidelerine göre sûfî ismini Arapça kök bir kelimeden türetmek doğru değildir. Bu bağlamda kelime müştak değil lakap olması daha uygundur. Kuşeyrî ve Hücvirî dışında Serrâc, Kelâbâzî, Sühreverdî, İbn Teymiyye ve İbn Haldûn gibi müellifler ise kelime kökeninin Arapça olduğunu kabul ederler ancak hangi kelimeden müştak olduğu hususunda ise görüş ayrılığına sahiptirler.  Tasavvufun ilk kaynakları arasında yer alan Serrâc, kelime kökeninin ‘safâ’ olduğunu belirtirken Kelâbâzî, Sühreverdî, İbn Teymiyye ve İbn Haldun gibi müellifler ise ‘sûf’ olduğunu belirtmektedirler. Onlara göre kelimenin aslı ‘sûf’ kabul edilirse lügat yönünden ibare sahih ve lafız doğrudur. Kelabâzî’ye göre köken hakkında ileri sürülen lafızlar zâhirde farklı görünse bile mana bakımından müttefiktir. Bütün bu isimlerin içerdiği manalar ‘sûf’  yani yün kelimesinde toplanmıştır.

Towards the end of the Tābi‘ūn generation (the generation of Muslims who followed the Sahaba [companions of the prophet Muhammad]), there was a search for a name through history, for people who were members of Ahl as-Sunnah (people of the tradition and the community of Muhammad [peace be upon him]), and were distinguished from other people with their understanding of zuhd (asceticism) and faqr (indigence), and their sensitivity to worship and to abide by righteous deeds. In this process, any name other than Tasawwuf (Islamic mysticism, commonly known as Sufism) was not generally accepted because it was considered incomplete and inadequate in expressing the knowledge, state, behavior, and approaches of Sufi. The debate about the origin of the word Tasawwuf has continued from the first time to the present day. Some authors have argued that the original word was not in Arabic and hence it was not known during the time of Sahaba, while other authors have argued that it was in Arabic and that it was known in the time of Sahaba. Also, there were differences of opinion about the origin of the root word for Tasawwuf among the authors who argued that the origin of the word Tasawwuf was Arabic. When Sufi works are examined, it can be seen that each Sufi made many descriptions of Tasawwuf in accordance with the subjects they cared about and the state in which they lived. However, this study does not aim to examine the terminological descriptions of the notions of Tasawwuf expressed in the historical process, but to bring up some discussions about the origin of the word and to examine some issues related to the subject.Summary: There has been an ongoing search for a name for the group who was a part of Ahl as-sunnah and were distinguished from others with their outside appearances and zuhd (asceticism), and made intensive efforts for the elimination of the heart (sense of selfishness and ego). Some authors declared that this group was essentially famous and known, but that a name was needed to distinguish them from other people and to show their privileges. In the early days, some distinguishing names such as abid, nasik, vari‘, zahid (following are some of the descriptions/meanings of these names; one who prays a lot, servant of God, extremely religious, someone who gave up earthly possessions for God, etc.) were given to the pioneer Sufis. However, these names were not seen as a distinguishing feature because they were also given to other non-Sufi individuals, and the use of these names did not become widespread in later times. In addition, since these names indicated only one characteristic of the Sufi in terms of their meaning, they were considered incomplete and inadequate, and there was a need for a more comprehensive name. In addition to these names, there was also a search for new ones in some regions. Among these names, some names such as fuqaraa (the poor), ghuraba (eccentric and noncomformist), sayyaheen (pilgrims), shiqaftiyyah (cave people), dju’iyyah (who eats just enough to survive), malamatiyya (someone who believes in the value of self-blame), nouriyyah (someone who is trying to reach the God's light [nour in Arabic]) and moqarraboon (blessed). Khorasan, Basra, Damascus, and Baghdad are the locations where new names were searched for extensively. These names used in these regions have not gained prevalence in the historical process either. As a more comprehensive name in the historical process, the word Tasawwuf/Sufiyyah (sufism) was preferred. The word Sufism, which means "one who wears wool", signifies an external meaning. However, the main distinguishing feature of Sufi is not the external aspect, but the internal state and scholarship/wisdom. In this context, the relationship between name and person has always been the subject of discussion. Depending on the spiritual education of Sufi, there will be constant changes in their spiritual state and wisdom. There has been a lack of an encompassing name to express this change. Because of this insufficiency, the word Tasawwuf, which includes external meaning, has been accepted as an umbrella term, which also included the internal meaning. In addition, because wearing wool garments was the custom of elite servants of God such as prophets and saints, Sufis considered it appropriate to be known by this name. Tasawwuf has been accepted as a word that encompasses the meanings of words such as zuhd, faqr, vera’ (being afraid to sin), morality, adherence, nusq (praying for and worshipping God). In this sense, Tasawwuf does not mean only morality, zuhd, or worshipping. It refers to a feature that encompasses all of these and also includes other meanings.There are two different views on whether the word Sufism was known and used during the times of Muhammad (PBUH), Sahaba, and Tābi‘ūn. According to one view, the term Tasawwuf was not known during this period. For this reason, the advocates of this view accept Tasawwuf as a way of thinking and approach which is formed by some non-Islamic influences such as Indian, Iranian, Christian, Jewish, and Greek Philosophy. Contrary to this view, according to some advocates, Tasawwuf was known and used not only during the time of Muhammad (PBUH), Sahaba, and Tābi‘ūn, but also during Jahiliyyah period (ignorance period in Arabia before the advent of Islam. Wool (Suf) symbolized devotion during the Jahiliyyah period. When someone tied wool around his neck and head, this movement meant devotion. There are apparent connections between wool and sacrifice in some customs during the Jahiliyyah period.The fact that the word Sufism does not appear in Qur'an verses and hadith (the record of the words, actions, and approval of Muhammad [PBUH]) and that no one from the two prominent generations of Islam, Sahaba, and Tābi‘ūn, was called Sufi does not make it necessary to search for the origin of Tasawwuf in non-Islamic sources. Because although Tasawwuf is not mentioned in verses and hadith, there are some words such as Moqarraboon and Abrar (good samaritan) which correspond to Sufi. The names Sahaba, and Tābi‘ūn were the most honorable names for these two generations, this should explain why no one in the Sahaba, and Tābi‘ūn generations used the name Sufi or needed any other name. Although the name Sufi was not used as a word in the time of Sahaba, it is known that the life of Sahaba is the main premise of the Sufi lifestyle. For this reason, the Sufis took Sahaba as an example, especially the Ashab al-Suffa (young, unmarried, and poor Sahaba, who dwelled in the Suffas [shades] Muhammad [PBUH] built near the Al-Masjid al-Nabawi [a mosque the prophet built while in Medina]).With the preference of this word, discussions about the origin of the word have come up. Among these discussions,  the most effective ones were whether the origin of the word was Arabic and if so, what was the root word. Authors such as Al-Qushayri and Ali Hujwiri did not accept the word Sufism as an Arabic word. According to them, there was no comparison showing that the word originally was Arabic. Whatever meaning is given, it is not correct to derive the name Sufi from a root word in Arabic according to the language rules. In this context, it is more appropriate that it is a moniker, not a word derivative. Contrary to Al-Qushayri and Ali Hujwiri, authors such as Abu Nasr as-Sarraj, Abu Bakr al-Kalabadhi, Sohrevardi, Ibn Taymiyyah, and Ibn Khaldun accept the origin of the word as Arabic, but they disagree about the word origin. Abu Nasr as-Sarraj, who is among the first sources of Tasawwuf, stated that the word origin was Safa (enjoyment), while authors such as Abu Bakr al-Kalabadhi, Sohrevardi, Ibn Taymiyyah, and Ibn Khaldun stated it was the word Suf (wool). According to them, if the origin of the word is accepted as Suf, in terms of vocabulary, the word becomes authentic and the wording correct. According to al-Kalabadhi, the words put forward about the origin were allied in terms of meaning, even if they appeared different on the outside, and the meanings of all these names were collected in the word Suf.