Türkiye'nin Yeni Orta Doğu Yaklaşımı

Türkiye'de 2002 yılında iktidara gelen AKP hükümetinin yeni Orta Doğu yaklaşımı, eskinin bölgeden uzak durma ya da bölgeye Batı adına yaklaşma politikasından uzaklaşarak, komşularla sıfır sorun hedefi çerçevesinde her alanda ilişkileri geliştirmeyi, bölge ülkeleriyle ilişkileri stratejik üstünlük ve artı değer haline getirmeyi ve bu şekilde Türkiye'nin etrafında stratejik bir derinlik ve güvenlik çemberi oluşturmayı öngörmektedir. Belli çevrelerin ve ülkelerin tepkisini çeken yeni yaklaşım, Türkiye'yi bölgede eskisinden çok daha etkili ve kabul gören bir devlet haline getirmiştir. Eski önyargıları yıkan Türk yetkililerin bölgeyle ilgili girişimleri ve düşünceleri, bölge devletlerince belli derecede dikkate alınmakta ve bölgede olumlu yönde gelişmeler ortaya çıkarmaktadır. Yeni yaklaşım, kökleşmiş bölgesel sorunları ve tarihsel düşmanlıkları bir anda ortadan kaldırmayacak olsa da bölge ülkeleri ve dünya güçleri açısından doğru yönü işaret etmektedir. Türk dış politikası bakımından da bağımsız dış politika izlemenin sıkıntılarını, sınırlarını ve gerekliliğini ortaya koymaktadır

Turkey's New Middle Eastern Approach

The new Middle Eastern approach of the AKP government represents the abandonment of the former Turkish policy of avoiding involvement in the region or being active in the region on behalf of the West. It stipulates improving relations with the neighboring countries in every field with a zero-problem goal, turning relations with the regional countries into a strategic supremacy and advantage and thus creating a strategic depth and security belt around Turkey. The new approach, which has attracted the enmity of certain circles and countries, has made Turkey a much more effective and respected country in the region. The initiatives and views of Turkish authorities, which destroy former prejudices, are supported by regional countries to a certain degree and bring about positive developments in the region. Although the new approach will not eradicate deep-rooted regional problems and historical enmities in the near future, it points to the right direction for regional countries and world powers. It also demonstrates the problems, limitations and indispensability of pursuing an independent foreign policy for Turkish policy makers.

PDF

___

Akçapar, Burak vd. (2004). "Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da Demokratik- leşme Tartışması: Türkiye'den Sivil bir Tespit". İstanbul Çalışması #3. İstan- bul. 25-27 Haziran. http://www.tesev.org.tr/eng/events/ istanbulpaper3turkce.doc/ (19.05.2006).

Alpogan, Yiğit (31 Ocak 2006). "Turkey Between the West and the Middle East". Policywatch #1074. Special Forum Report, http://www.washingtoninstitute. org/templateC05.php?CID=2438, (25.04.2006).

Bağış, Egemen (2006). "NATO, Iraq and the Greater Middle East: Implications for the US-Turkish Relationship". (WINEP'te konuşma), Policywatch #871, http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=1749/, (26.04.2006).

Çağaptay, Soner (9 Ocak 2004). "A Turkish Rapprochment with Middle East Rogue States". templateC05.php?CID=1703, (26.04. 2006).

-(16 Şubat 2006). "Hamas Visits Ankara: the AKP Shifts Turkey's Role in the Middle East". Policy Watch #1081, http://www.washingtoninstitute.org /templateC05.php?CID= 2445, (25.04.2206). al-Faqih, Ghaith (30 Aralık 2005). "Arab Pres Views of Turkey's EU Acces- sion". Policywatch #1067, http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2428 (25.04.2006).

Gordon, Philip H. (2003). "Bush's Middle East Vision". Survival 45(1): 155-165.

Gruen, George E. (2002). "Recent Developments in Turkish-Israeli Relations". American Foreign Policy Interests 24: 301-321.

-(2004). "Turkey's Strategic Mideast Regional Initiatives". American Foreign Policy Interests 26: 435-456.

Hobson, Christopher (2005). "A Forward Strategy of Freedom in the Middle East: US Democracy Promotion and the War on Terror". Australian Journal of In- ternational Affairs 59(1): 39-53.

Inbar, Efraim (2005). "The Resilince of Israeli-Turkish Relations". Israel Affairs 11(4): 591-607.

Jung, Dietrich (2005). "Turkey and the Arab World: Historical Narratives and New Political Realities". Mediterranean Politics 10(1) 1-17.

Kamrawa, Mehran (1998). "Non-Democratic States and Political Liberalisation in the Middle East: A Structural Anaylsis". Third World Quarterly 19(1): 63-85.

Keskintepe, Reha (2006). "Ekonomi Gözlüğüyle Geniş Orta Doğu Projesi ve Türkiye". Dışişleri Bakanlığı Ekonomik Sorunlar Dergisi 15. http://mfa.gov.tr /MFA-tr/Yayinlar/DisisleriBakanligiYayinlari/EkonomikSorunlarDergisi/Sayi15 /Sayi15-RehaKeskintepe.htm (25.05.2006).

Keyman, Fuat E. (2006). "Yapıcı-Aktif-Çok Boyutlu Dış Politika". Zaman. 21 Şubat.

(2006). "Sorun Çözücü-Aktif Dış Politika (II). Zaman. 22 Şubat.

Mearsheimer, John J. ve Stephen Walt (2006). "The Israel Lobby and US Foreign Policy". John F. Kennedy School of Government. Harvard University. Work- ing Paper, No. RWP 06-011. http://keynotes1.harvard.edu/Research/wpaper.nsf/ rwp/RWP06-011 (6 Haziran 2006).

Öniş, Ziya (2001). "Political Islam at the Crossroads: from Hegemony to Coexistence". Contemporary Politics 7(4): 281-298.

Sandra, Halperin (2005). "The Post-Cold War Political Topography of the Middle East: Prospects for Democracy". Third World Quarterly 26(7): 1135-1156.

Tuygan, Ali (14 Nisan 2005). "Turkish-US Relations: the Past, the Present and the Future". (WINEP'te konuşma). http://www.washingtoninstitute.org/ templateC07.php?CID=231 (25.04.2006).

Yetkin, Murat (23 Şubat 2006). "Davutoğlu Yemeğinin Daveti Eski". Radikal. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=179512, (26.04.2006).

İnternet Kaynakları:

http://abdullahgul.gen.tr/TR/, Abdullah Gül'ün Türkiye'nin hava sahasını İsrail savaş uçaklarına açmasına ve Türkiye'deki askeri üslerden yararlandırmasına ilişkin gündem dışı TBMM konuşması, 11 Nisan 1996, (erişim: 19.05.2006).

http://abdullahgul.gen.tr/TR/, Abdullah Gül'ün Suriye ile ilişkilerde yaşanan gelişme- ler ile ilgili açıklama yapan Başbakan Mesut Yılmaz'ın konuşmasına ilişkin 7 Ekim 1998 tarihli TBMM konuşması (erişim: 19.04.2006).

http://abdullahgul.gen.tr/TR/, Abdullah Gül'ün TBMM'de grup konuşması 3 Nisan 2002, (erişim: 19.05.2006).

http://abdullahgul.gen.tr/TR/, Abdullah Gül'ün 22 Aralık 2003'te bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı konuşma (erişim: 19.04 2006). Erdoğan'ın Harvard konuşması, Yeni Şafak, (19.05.2006). Summary.