The Ottoman Travellers' Perceptions of the Far East in the Early Twentieth Century

Osmanlı İmparatorluğu'nun Uzak Doğu'ya yönelik ilgisi son dönemde tarih ve uluslararası ilişkiler disiplinlerinin literatü- ründe incelenmeye başlanmıştır. Bu makale ise bu literatürün henüz yeterince incelenmediği kaynaklara, yani Osmanlı seyyahlarının yazdığı seyahatnamelere odaklanarak yirminci yüz- yıl başlarında Osmanlıların Uzak Doğu algısını incelemeyi amaçlamaktadır. Uzak Doğu'yu gören Osmanlı seyyahları bu bölgenin halkları arasında gelişmişlik düzeyleri çerçevesinde bir sınıflandırmaya gitmiş, Japonlar, Koreliler ve Çinlileri ka- rakter ve fizyonomilerine göre farklı değerlendirmişlerdir. Ayrıca Uzak Doğu'daki sömürgeci rekabetin şiddetini canlı bir biçimde tasvir etmişler ve özellikle misyonerlik faaliyetlerini şiddetle eleştirmişlerdir. Son olarak, Uzak Doğu halkları ile bir İttih?d-ı Şark (Doğu Birliği) kurma projeleri bu seyahat- namelerde yer almıştır. Bu sayede Osmanlı kimliğinin Os- manlılık, Müslümanlık ve Türklük boyutlarına bir de "Doğululuk" boyutu eklenmiştir. Böylece bir taraftan ırksal takso- nomi, diğer taraftan da sömürgecilik karşıtı düşünce tarzı ve Osmanlı kimliğinin Doğulu boyutunun vurgulanması bu se- yahatnameleri Osmanlıların dış dünyayı algılamaları açısından önemli kaynaklar haline getirmektedir.

Yirminci Yüzyıl Başlarında Osmanlı Seyyahlarının Uzakdoğu'ya İlişkin Algılamaları

The Ottoman interest towards the Far East has recently begunto be examined in the literature of the disciplines of historyand international relations. This article focuses on the relatively under-researched sources, namely the Ottoman travelogueson the Far East in order to analyze the Ottoman perception ofthis particular region. The Ottoman travellers to the Far Eastclassified local people with regard to their level of development, and they perceived the Japanese, the Chinese and theKoreans differently in terms of their physiognomy and characteristics. Moreover, they vividly described the intense colonialrivalry over the Far East and especially criticized the missionary activities in the region. Finally, the projects for establishing a "unity of the East" were mentioned in these travelogues.These projects resulted in the emergence of "Eastern-ness" asa component of Ottoman identity besides its Ottoman, Turkish and Islamic dimensions. Therefore, racial taxonomy, anticolonial mode of thinking and the emphasis on the Easterndimension of Ottoman identity make these travelogues extremely important sources for understanding the Ottomanperceptions of the external world

___

Abdürreşid İbrahim (1328). Alem-i İslam ve Japonya'da İntişar-ı İslamiyet. 2 Vol- umes. İstanbul: Ahmed Saki Bey Matbaası.

Adıbelli, Barış (2008). Osmanlıdan Günümüze Türk-Çin İlişkileri. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yay.

Adil Hikmet Bey (1998). Asya'da Beş Türk. Haz. Yusuf Gedikli. İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Akmeşe, Handan Nezir (2007). "The Japanese Nation in Arms: A Role for Mili- tarist Nationalism in the Ottoman Army". The Islamic Middle East and Ja- pan: Perceptions, Aspirations and the Birth of Intra-Asian Modernity. Ed. Renée Worringer. Princeton: Princeton University Press. 63-89.

Apatay, Çetinkaya (2008). Türk-Japon İlişkileri ve Ertuğrul Fırkateyni'nin Öyküsü. İstanbul: Milliyet Yay.

Arık, Umut (1991). A Century of Turkish-Japanese Relations: A Special Partnership. Tokyo: Gyosei Tsushin Co.

Aydın, Cemil (2007). Politics of Anti-Westernism: Visions of World Order in Pan- Islamic and Pan-Asian Thought. New York: Columbia University Press.

Deringil, Selim (2003). "Ottoman-Japanese Relations in the Late Nineteenth Century". The Rising Sun and the Turkish Crescent: New Perspectives on the History of Japanese Turkish Relations. Eds. Selçuk Esenbel and Chiharu Inaba. İstanbul: Boğaziçi University Press.

Esenbel, Selçuk and Chiharu Inaba (eds.) (2003). The Rising Sun and the Turkish Crescent: New Perspectives on the History of Japanese Turkish Relations. İs- tanbul: Boğaziçi University Press.

Gündüz, Mustafa (2007). II. Meşrutiyetin Klasik Paradigmaları: İçtihad, Sebilü'r Reşad ve Türk Yurdu'nda Toplumsal Tezler. İstanbul: Lotus Yay.

Habibzade Ahmed Kemal (1341 [1925]). Çin Türkistan Hatıraları. İzmir: Marifet Matbaası.

Habibzade Ahmed Kemal (1939). Şanghay Hatıraları. İstanbul: Kader Basımevi.

Hisao, Komatsu (2006). "Muslim Intellectuals and Japan". Intellectuals in the Modern Islamic World. Ed. Stephane A. Dudoignon et.al. London: Routledge. 273-288.

İlkul, Ahmet Kemal (1997). Çin-Türkistan Hatıraları, Şanghay Hatırları. Trans- literated and edited by Yusuf Gedikli. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Kara, İsmail (2001). İslamcıların Siyasi Görüşleri 1: Hilafet ve Meşrutiyet. İstanbul: Dergah Yay.

Karçınzade Süleyman Şükrü (1907). Seyahat-i Kübra. Petersburg: [The Printing House of Abdürreşid İbrahim].

Komatsu, Kaori (1992). Ertuğrul Faciası: Bir Dostluğun Doğuşu. Ankara: Turhan Kitabevi.

Öndeş, Osman (1988). Ertuğrul Fırkateyni Faciası. İstanbul: Aksoy Yay.

Lee, Hee Soo and İbrahim İlhan (1989). Osmanlı-Japon Münasebetleri ve Japon- ya'da İslamiyet. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Lee, Hee Soo (1999). "II. Abdülhamid ve Doğu Asya'daki Pan-İslamist Siyaseti". Osmanlı. Vol. 2. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 363-371.

Mardin, Şerif (1999). "Abdurreshid İbrahim and Zeki Velidi Togan in the Mus- lims of Russia". Rethinking Central Asia: Non-Eurocentric Studies in Histo- ry, Social Structure and Identity. Ed. Korkut Ertürk. London: Ithaca Press.

Ocaklı, Arzu (1999). "XIX. Yüzyıl Sonu ve XX. Yüzyılın Başında Çin Müslüman- ları ve Osmanlı İlişkileri". Osmanlı. Vol. 1. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 588-593.

Türkoğlu, İsmail (1997). Sibiryalı Meşhur Seyyah Abdürreşid İbrahim. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.