XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Istabl-ı Âmirenin Gelir ve Giderleri ile İlgili Bir Değerlendirme

Istabl-ı Âmire Osmanlılara Selçuklu ve Memluklu devletlerinden tevarüs etmiş Osmanlı Devleti'nin yıkılışına kadar varlığını sürdüren önemli bir kurumdur. Kurum devlete ait hayvanların her türlü işleminden sorumlu olmuştur. 19. yüzyılınilk yarısında Osmanlı Devleti'nde paranın sürekli olarak değerkaybetmesi, uzun süren savaşlar vs. Osmanlı Devleti'ni bazıtedbirler almaya itmiştir. Bu durum Istabl-ı Âmire'nin gelirkalemlerine de yansımış ve Istabl-ı Âmire'de gelir-gider kalemleri arasında dengesizlikler meydana gelmiştir. Bu çerçevedeIstabl-ı Âmire'nin bazı görevlilerinin maaşları için her yılDarphâne-i Âmire'den verilen paradan kısıtlama yapılmıştır

An Assessment of the Revenue and Expenditure of the Imperial Stables in the First Half of the Nineteenth Century

The Imperial Stables, which had their roots in the Seljuk and Mamluk states, were responsible for all procedures related to the animals owned by the Ottoman State. In the early 19th century, the steady devaluation of the currency and longlasting wars impelled the Ottoman Empire to take some pre- ventive measures. These measures also had repercussions on the Stables' revenue entries, and a discrepancy occured between revenue and expenditure components, which also re- sulted in the reduction of the salary of some employees of the Stables.

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi

Cevdet-Askeriye (C. AS..), 6772.

Cevdet-Bahriye (C.BH..), 258/11958.

Cevdet-Belediye (C. BLD..), 3112.

Cevdet- Dahiliye (C. DH..), 118/5896, 206/10267, 8161,12538.

Cevdet- Maliye (C.ML..), 5/178, 64/2944, 569/23282, 639/26253.

Cevdet-Saray (C.SM..), 8/392, 13/692, 18/936, 38/1925, 43/2153, 47/2362, 49/2491, 66/3318, 69/3490, 75/3759, 78/3950, 84/4217, 85/4265, 89/4457, 93/4666, 96/4805, 98/4901, 101/5083, 103/5161, 106/5329, 111/5562, 111/5580, 114/5738, 115/5791, 120/6026, 123/6180, 124/6213, 128/6401, 131/6554, 132/6645, 139/6987, 150/7536, 163/8194, 168/8445, 171/8598, 177/8882, 692/28353.

Cevdet- Zabtiye (C.ZB.), 31/1516.

Hatt-ı Hümayun (HAT), 111/4416, 111/4435, 201/10324, 488/23966, 519/25357, 619/30617, 628/31039, 1319/51454.

İbnülemin Tasnifi Saray Mesalihi (İE.SM.),17/1763, 18/1829, 19/1947, 21/2206, 25/2621, 28/2965, 30/3124, 30/3133, 31/3258.

İrade, Meclis-i Vâlâ (İ. MVL), 110/2533, 436/ 19272.

Diğer Kaynaklar

Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Rum-İli Defteri II (937/1530) Dizin ve Tıpkı Basım. (2002). Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayını.

Afyoncu, Erhan (2005). "Mirahur". DİA, C. 30: 141-143.

Ahmed Lütfi Efendi (1999). Vak'anüvis Ahmed Lütfi Efendi Tarihi. Yeni Yazıya Aktaran, Yücel Demirel, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını.

Akgündüz, Ahmed (1994). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri. C. 8, İstanbul: OSAV.

Çakır, Coşkun (2001). Osmanlı Mâlîyesi. İstanbul: Küre Yayınları.

Devellioğlu, Ferit (1962). Osmanlıca-Türkçe Lügat. Ankara: Doğuş Matbaası.

Göncü, Tuncay Cengiz (2006). Beylerbeyi Sarayının İnşa Süreci, Teşkilatı ve Kul- lanımı. İstanbul Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Gülsoy, Ufuk (2000). Osmanlı Gayrimüslimlerinin Askerlik Serüveni. İstanbul: Simurg Yayınevi.

Özcan, Abdülkadir (1999). "Istabl". DİA, XIX: 203-206.

Özlü, Zeynel (2009). "Istabl-ı Amire'de (Has Ahır) Bulunan Hayvanlar ve Bes- lenmeleri Üzerine Notlar". Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü, Vakıf- lar Dergisi 32: 155-172.

Pamuk, Şevket (2003). Osmanlı İmparatorluğu'nda Paranın Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1988). Osmanlı Devleti'nin Saray Teşkilatı. Ankara: TTK.

_____, (1993). "Mirahur". İA, C. 8: 347-350.