Eastern Muslim Groups among Hungarians in the Middle Ages

İslamiyetin Macar tarihinde oynadığı rol, Osmanlı egemenli-ğinden daha eski zamanlara iner. 9-10. yüzyıl Macarları hak-kındaki ilk yazılı kayıtlar, onları kendi adlarıyla tarih sahnesi-ne çıkaran Müslüman yazarlara aittir. Garnati ve başka kay-nakların ışığında Macarlar arasında Harezmli Müslüman iki kavim grubunun, Türkleşmiş Kalizlerin ve Asların bulundu-ğunu ve bunların Macarların yurt işgalinden (896) önceki bir zamanda Macarlara karıştıklarını belirleyebiliyoruz. Macar kaynaklarının İsmailî veya böszörmény olarak adlandırdıkları bu gruplardan özellikle Kalizler daha sonra, Orta Çağ boyun-ca çeşitli Türk kavimleriyle beraber Macaristan'a göçmeyi sür-dürmüşlerdir. Kalizler, idari-mali alanlarda önemli fonksiyon-lar üstlenmiş, ancak aynı zamanda Aslar gibi Macar ordusu-nun parçası olmuşlardır.

Orta Çağ Macarları Arasında Doğulu Müslüman Gruplar

The role of Islam in Hungarian history dates back before the Ottoman reign. The first written records about the 9th and 10th century Hungarians belong to Muslim writers who brought these up on the scene of history with their own ethnic names. In the light of Garnati and other sources, we can designate that there were two Khwarezmian ethnic groups, respectively the Turkified Chwalisians and the As people among Hungarians and these groups joined Hungarians before the Magyar conquest (896) of Hungary. Out of these groups, which were called Ishmaelite or böszörmény by Hungarian sources, especially the Chwalisians later continued to migrate to Hungary together with various Turkic tribes during the medieval period. The Chwalisians undertook significant posts in administrative and financial fields while, at the same time, they became a part of Hungarian army like the As people.

PDF

___

Books and Articles
Alemany, Agusti (2002). "Batı Avrasya Steplerinde Türk ve Alan Halkları Arasın- daki Tarihi Bağlantılar". Eds. H. C. Güzel, K. Çiçek and S. Koca. Türkler 2. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 530-535.
Aykut, A. Sait (Ed.) (2000). İbn Battûta Seyahatnamesi. II. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Balic, Ismail (1950). "Traces of Islam in Hungary". The Islamic Review 38 (2): 19-20.
_____, (1986). "Some Notices About The Oldest Muslim Settlements in South- Eastern Europe". Beşinci Milletler Arası Türkoloji Kongresi (İstanbul, 23-28 Eylül 1985). Tebliğler III. Türk Tarihi 1. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi. 113-118.
Berend, Nóra (2001). At the Gate of Christendom: Jews, Muslims and 'Pagans' in Medieval Hungary c. 1000- c. 1300. Cambridge University Press.
Çoban, Erdal (2007). "Tapu Tahrir Defterlerine Göre Batı Macaristan'daki Türkçe Kökenli Yer Adları Üzerine". Ed. L. Károly. Turcology in Turkey. Szeged: Studia Uralo-Altaica 47. 123-143.
Czeglédy, Károly (1970). "Az Árpád-kori mohammedánokról és neveikrol". Nyelvtudományi Értekezések 70: 254-259.
_____, (1988). Bozkır Kavimlerinin Doğudan Batıya Göçleri. Çev. Erdal Çoban. İstanbul: Özne Yay.
Dávid, Géza (2002). "Osmanlı Avrupa'sında Yönetim". Eds. M. Kunt and C. Woodhead. Kanuni ve Çağı. Yeniçağda Osmanlı Dünyası. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 72-92.
Galamb, György (2001). "Megjegyzések Querfurti Brşnó besenyok közötti térítési kísérletéhez". Ed. A. Márton. A Kárpát-medence és a steppe. Buda- pest: Balassi Kiadó. 181-185.
Golden, Peter (2002). Türk Halkları Tarihine Giriş. Çev. Osman Karatay. Anka- ra: KaraM Araştırma ve Yay.
_____, (2000). "Kuman-Kıpçaklarda Din Meselesi". Hasan Eren Armağanı. An- kara: Türk Dil Kurumu Yay. 152-176.
Göckenjan, Hansgerd-I. Zimonyi (2001). Orientalische Berichte über die Völker Osteuropas und Zentralasiens im Mittelalter. Die Gayhani-Tradition (Ibn Rusta, Gardizi, Hudud al-'Alam, al-Bakri und al-Marvazi). Wiesbaden: Harrassowitz.
Györffy, György (1990). A magyarság keleti elemei. Budapest: Gondolat.
Karácsonyi, János (1985). Magyarország egyháztörténete. Budapest: Könyértekesíto Vállalat. (Reprint. Originally published: Veszprém: Egyházmegyei Könyv- nyomda, 1929.)
Kiss, Lajos (1980). Földrajzi nevek etimológiai szótára. Budapest: Akadémiai Kiadó.
Kitapçı, Zekeriya (2005). Kuzey Türk Kavimleri Arasında İslâmiyet. Ankara: Yedikubbe.
Kmoskó, Mihály (1997). Mohammedán írók a steppe népeirol. Földrajzi irodalom I/1. Budapest: Balassi Kiadó.
_____, (2000). Mohammedán írók a steppe népeirol. Földrajzi irodalom I/2. Buda- pest: Balassi Kiadó.
Kristó, Gyula (1997). A magyar nemzet megszületése. Szeged: Kassuth Kiadó
Lederer, György (1992). "Islam in Hungary". Central Asian Survey 11 (1): 1-23.
Ligeti, Lajos (1986). A magyar nyelv török kapcsolatai a honfoglalás elott és az Ár- pád-korban. Budapest: Akadémiai Kiadó.
Mándoky, Kongur István (1993). A kun nyelv magyarországi emlékei. Karcag: Karcag Város Önkormányzata.
Marquart, Josef (1903). Osteuropaische und Ostasiatische Streifzüge. Leipzig: Die- trich'sche Verlagsbuchandel.
Mészáros, Gyula (1914). Magyarországi kşn nyelvemlékek. Budapest.
Moravcsik, Gyula (1998). Az Árpád-kori magyar történet bizánci forrásai. Buda- pest: Akadémiai Kiadó.
Pálóczi, Horváth András (2004). " 'Pogányokkal védelmeztetjük országunkat': Keleti népek a középkori magyar királyságban, a kálizoktól a kunokig". Studia Caroliensia 2: 10-30.
Róna-Tas, András (1996). A honfoglaló magyar nép. Budapest: Balassi Kiadó.
Szucs, Jeno (1987). "Két történelmi példa az etnikai csoportok életképességérol". Ed. J. Gyula. Magyarságkutatás (A magyarságkutató csoport évkönyve). Bu- dapest: 11-27.
Togan, A. Zeki Velidi (1939). Ibn Fadlan's Reisebericht. Leipzig: Brackhaus.
Wertner, Mór (1893). "Mizse nádor és családja (1290-1334)". Erdélyi Mşzeum 10 (10): 584-587.
Yazıcı, Nesimi (2002). "İdil (Volga) Bulgar Hanlığı'nda İslâmiyet". Eds. H. C. Güzel, K. Çiçek and S. Koca. Türkler 4. Ankara: Yeni Türkiye Yay. 394-408.
Internet Sources
www.terebess.hu/keletkultinfo/muzulmagy.html [Accessed: 16.09.2010].