XIX. YÜZYILA DAMGASINI VURMUŞ BİR ŞAHSİYET: AHMED VEFİK PAŞA

Öz Ahmed Vefik Paşa birçok vasıfları olan bir şahsiyet idi. Osmanlı Devleti’ne idareci ve diplomat olarak görevlerde bulunmak suretiyle devletine hizmet etmiştir. Osmanlı Devlet kurumlarının düzenli bir şekilde işlemesi için büyük gayret göstermiştir. Ahmed Vefik Paşa, idari görevleri sırasında dürüstlüğü ve milletinin menfaatlerini hep ön planda tutmuştur. Keyfi uygulamalara asla müsaade etmemiştir. İdareciliği esnasında taltiflerinin yanında azilleri de olmuştur. Ancak kendisi hiçbir zaman devletine küsmemiştir. Yeni bir görev verilerine kadar köşesinde beklemeyi bilen bir şahsiyetti. XIX. yüzyıl, Osmanlı Devletin’de birçok değişimin ivme kazandığı bir dönemdir. Bu bakımdan bu dönemde diplomatik faaliyetlerin de etkin bir şekilde yürütülmesi elzemdi. Osmanlı Devleti, Ahmed Vefik Paşa’nın zekası ve bilgisinden istifade ederek diplomatik faaliyetlerde görevlendirmiştir. O, Fevkalade Komiserlik göreviyle gittiği Bükreş’te çok önemli bir görevi ifa etmişti. Ayrıca Paris ve Tahran büyükelçiliği sırasında daimi surette devletinin hak ve menfaatlerini koruyan bir politika sergilemiştir. Ahmed Vefik Paşa’nın birçok yabancı dil bilmesi kendisinin Batı dünyasını yakinen takip etmesine vesile olmuştur. Her türlü yeniliğe de açık olarak millî değerlere büyük önem vermiştir. O, ülkesinin değerlerine her zaman sahip çıkmayı bilmiştir. Bunun yanında Osmanlı edebiyatına ve Türk dilinin gelişmesine büyük katkılar sağlamıştır. Osmanlı tiyatrosunun oluşumuna öncülük etmiştir. Bunun yanında Osmanlı tarih yazıcılığına da emek vermiş bir tarihçidir. Bu çalışmamızda nasıl bir şahsiyet sahibi olduğu değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Ahmed Vefik Paşa, Şahsiyet, Osmanlı Devleti,

PDF

___

BOA. A.DVN.MHM 12/96
BOA. A.AMD 62/35
BOA. A.MKT.NZD 217/84
BOA. A.DVN 148/97
BOA. A.DVN 173/34
BOA. A.MKT. MHM 239/36
BOA. MF.MKT 40/78
BOA. HR.SFR.I 181/41
BOA. İ.HD. 753/61501
BOA. İ.DH. 759/61957
BOA. Y.A.RES 17/44
BOA. İ.MMS 71/3312
Abdurrahman Şeref, (1339), Tarih Musahabeleri, İstanbul: Matbaa-ı Amire.
AKÜN, Ömer Faruk,(1989), “Ahmed Vefik Paşa” TDV İslam Ansiklopedisi, C.II.s.143-157, İstanbul:Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,
AKYILDIZ, Ali, (2018), İlk Türk Akademisi Encümen-i Dâniş’in Kuruluşu ve Faaliyetleri (1851-1862), Ankara.
Ali Fuad, (27 Mayıs 1927), “Ahmed Vefik Paşa” Servet-i Fünun, C.60,s.17-32.
BABİNGER, Franz, (1992), Osmanlı Tarih Yazarları, (Çev.:Coşkun Üçok),Mersin.
Cemaleddin Mehmed ,(1314),Ayine-i Zürefâ yahud Osmanlı Tarih ve Müverrihleri, Dersaadet: İkâm Matbaası.
Ebüzziya Tevfik, (1315), “Sa’id Bey Efendi’ye” Mecmua-i Ebüzziya, C.7,Cüz:61, Konstaniyye: Matbaa-i Ebüzziya.
GÖKALP, Ziya(1339), Türkçülüğün Esasları, Ankara: Matbu’at ve İstihbârat Matbaası.
İLBER, Oratylı (1991), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul: Hil Yayınları.
İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal , (1982), Son Sadrazamlar, C.2, İstanbul: Dergah Yayınları.
İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal,(1335), Evkaf-ı Hümayun Nezaretinin Tarihçe-i Teşkilatı ve Nüzzarın Teracim-i Ahvali, İstanbul: İslamiye Matbaası.
İsmail Hikmet (Ertaylan), (1932), Ahmet Vefik Paşa, İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
LEWİS, Bernard, (1993). Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev.: Metin Kıratlı), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Mehmed Süreyya, (1308), Sicill-i Osmani I, Matbaa-i Amire.
ÖNTUĞ, M.Murat, (2009), Ahmed Vefik Paşa’nın Anadolu Sağ Kol Müfettişliği, Konya: Palet Yayınları.
PAKALIN, Mehmet Zeki,(2018), Ahmed Vefik Paşa, İstanbul: Divan Kitap.
PEARS, Edwin,(1916), Forty Years in Contantinople, London:H.Jenkins.
TANPINAR, Ahmed Hamdi,(1978), “Ahmed Vefik Paşa” İslam Ansiklopedisi, C.I,s.207-210, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
TANSEL, Fevziye Abdullah, (1964), “ Ahmed Vefik Paşa” Belleten, C.XXVIII, s.117-139, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
TOKER, Yalçın, (1998). Ahmet Vefik Paşa, İstanbul: Toker Yayınları.
WASHBURN,George,(1909), Fifty Years in Constantinople and Recollections of Robert College, Boston-NewYork.