DEĞİŞKEN ÖZGÜRLÜK ALGI VE DENEYİMLERİ: HESTER PRYNNE VE KÂTİP BARTLEBY ÖRNEKLER

Özgürlük pek çok filozof, teorisyen, bilim insanı ve sanatçı tarafından irdelenmiş, farklı şekillerde tanımlanmış ve benimsenmiştir. Bununla birlikte, her toplum kendi tarih, kültür ve geleneği açısından kendine özgü normlar üretmiş ve özgürlük algı ve deneyimleri aynı toplumun bireyleri arasında bile farklılık göstermiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nin bağımsızlığının ilanından önce İngiliz Krallığı’nın boyunduruğunda olması, özgürlük fikrinin Amerikan toplumunda önemini arttırmış ve bağımsızlık savaşları esnasında özgürlük kelimesi broşürler, gazeteler hatta duvarlara kadar her yerde görülmüştü. Zamanla kendilerini özgürlük kavramıyla özdeşleştiren bir halkın temsilcileri olarak Amerikan Edebiyatının temsilcileri eserlerinde sıklıkla bu temayı işlemişlerdir. 19. yüzyıl Amerikan edebiyatının önde gelen yazarlarından Nathaniel Hawthorne’un Kızıl Harf/Damgalı Kadın (The Scarlet Letter) ve Herman Melville’in Kâtip Bartleby (Bartleby the Scrivener) adlı eserleri birey açısından özgürlük temasını işleyen iki eser olarak karşımıza çıkar. Bu çalışma bu eserlerde özgürlükleri kısıtlanmış ve dolayısıyla toplumla bir çatışma içerisine girmiş olarak resmedilen bir kadın ve erkeğin, Hester Prynne ve Kâtip Bartleby’nin yabancılaşmaları, farklı ötekilik pozisyonları ve direniş yöntemlerine odaklanarak iki farklı özgürlük algı ve deneyimini karşılaştırmaktadır.

___

BASKETT, Sam S, (1961), “The (Complete) Scarlet Letter”, College English, vol. 22, no. 5, pp. 321–328.

BELL, Michael Davitt, (1997), “Arts Of Deception: Hawthorne, 'Romance,' And The Scarlet Letter” Colacurcio 29-56.

BOLLAS, Christopher, (1974), “Melville's lost self: ‘Bartleby’” American Imago, vol. 31, no. 4, pp. 401–411.