TÜRKÇE ve ALMANCA’DAKİ KÖPEK SÖZCÜĞÜNE YER VEREN DEYİMLERİN KARŞILAŞTIRMASI

Toplumların hayatında belirli kavram ve varlıklar aracılığıyla duygu ve düşüncelerinifade edilmesi oldukça yaygındır. İnanç ve benzetme eksenlerinde kullanılan varlıklar toplumsalçağrışımlardan yararlanılarak ortak benzetme yönü kullanılarak anlatımın zengin ve etkilikılınmasına hizmet etmektedir. Bu çağrışıma hizmet eden nesneler arasında hayvanlar daoldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Bu hayvanlar arasında gücü temsil eden aslan,kurnazlığı temsil eden tilki, şansı temsil eden balık ise, köleliği ve karakter zafiyetini temsiletmek gayesi ile köpek kullanılmıştır. Bu çalışmada köpek sözcüğünün kullanıldığı deyimlerinTürkçe ve Almancadaki çağrışımı üzerinde durulmuş, karşıladıkları anlamlardan yola çıkılaraktoplumsal çıkarımlar hakkında kıyaslama yapılmaya çalışılmıştır.Bu çalışmada giriş bölümünde dil, deyim ve deyim-kültür ilişkisi üzerine kısacadeğinilmiştir. Daha sonra köpeğin her iki toplumdaki yerinden bahsedilmiştir. Devamındadeyimler tablo şeklinde açıklamaları, anlamca olumlu veya olumsuz olması ile içerdiği anlamverilmiştir. Deyimler ait oldukları milletin karakter, gelenek, tutum, davranış ve inançlarınıyansıtır. Bu nedenle bir toplumun değer yargılarını bu sözlerden hareketle anlayabiliriz. Fakatköpek ile olan deyimlerin her iki dilde de çoğunlukla olumsuz bir anlam ifade etmesi ve bunulabirlikte Almanya’da köpeklere çok önem verilmesine rağmen deyimlerden çıkan anlamlarınbeklenilenin aksine negatif anlam içermesi bu durumun pek deyimlere yansımadığınıgörülmektedir. Karşılaştırmalı olarak yapılacak analizlerin kültürleraraı ortaklığı, farklılığı vekültürün dile ne şekilde yansıdığını göstermesi açısından bu yönde çalışmaların yararlı sonuçlardoğuracağı düşünülmektedir.

THE WORD DOG IN TURKISH AND GERMAN COMPARISON OF EXPRESSIONS

It is very common to express feelings and thoughts through certain concepts and entities in the life of societies. The assets used in beliefs and analogy axes serve to make expression rich and effective by using common analogy direction by utilizing social connotations. Among the objects that serve this connotation, the animals also have a very important place. The lion representing power among these animals, the Fox representing cunning, the fish representing luck, the dog representing slavery and character weakness, and the dog was used. In this study, emphasis was placed on the Turkish and German connotations of the phrases used in the word " dog " and on the meanings they met, and tried to compare them to the social implications. In this study, the relationship between language, idiom and idiom-culture is briefly mentioned in the introduction. Then the place of the dog in both communities is mentioned. In the following statements are given the meaning of the statements contained in the form of statements, meaningfully positive or negative. Idioms reflect the character, tradition, attitude, behavior and beliefs of the nation they belong to. For this reason, we can understand the value judgments of a society based on these words. However, although the expressions in dog language often have a negative meaning in both languages and the importance of dogs in Germany is very important, although the meanings of idioms have a negative meaning, contrary to expectations, this situation is not reflected in many idioms. It is thought that the studies conducted in this direction will have useful results in terms of showing the differences, the differences and how the culture is reflected in the language.

___

  • AKSOY, Ö.A. (1988) Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü 1-2, İSTANBUL: İnkılap Kitapevi.
  • GÖÇER, Ali (2012) Dil Kültür İlişkisi ve Etkileşimi Üzerine, Türk Dili Dergisi, Clll, Sayı 729, S.55, TDK.
  • KALKAN, Hasan Kazım (2018) Nazi İmparatorluğundan Günümüz Almanyasına Örtmece Sözlerin Politikacıyla İmtihanı, Ankara, Berikan Yayınevi.
  • ÖMÜR, Faik (2012) Almancada ve Türkçede Hayvan Adlarıyla yapılmış deyimlerin anlam bakımından eşdeğerliliği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C5, Sayı 20, S. 110.
  • PÜSKÜLLÜOĞLU, Ali (2004) Türkçe Deyimler Sözlüğü, 2.Baskı, ANKARA: Arkadaş.
  • STUBENRECHT, W.S & WORSCH, W. (2015) Duden Redewendung, C11, MANNHEİM.
  • Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1992) Açıklamalı – Örnekli Deyimler Sözlüğü, 5. Baskı, İSTANBUL: Dergâh Yayınevi.
  • YEŞİLDAL, Ünsal Yılmaz (2018) “Bir Arketip Olarak Yılan” AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi Cilt : 6 Sayı : 13 Sayfa: 420 - 431 Mayıs 2018.