KAFKASYA’NIN KÜLTÜR JEOPOLİTİĞİ VE TÜRK DÜNYASI

Öz Kafkasya sahip olduğu kültürel çeĢitlik ve doğal kaynakları itibariyle dünya jeopolitiğinin önemli coğrafi bölgelerinden biridir. Tarih boyunca Türk kültür havzasının farklı toplumlar ve kültürler ile bir arada yaĢama örneğine de modellik yapmıĢtır. Ġslam’ın bu coğrafya gelmesi Kafkasya’n ın kültür jeopolitiğine bambaĢka bir anlam katmıĢtır. Dünyanın birçok bölgesinde çatıĢmaların devam ettiği, aĢırılıkların yükseldiği bir zaman diliminde Kafkasya’nın kültürel ve toplumsal diyaloğu bölgedeki barıĢın sürekliliği açısından daha da önem kazanmıĢtır. Bu çalıĢmada Kafkasya’nın kütür politiği bağlamında Türk dünyasının iĢbirliği imkânları yeniden ele alınacaktır. Türk dünyası için yapılması gereken birincisi dil birliği, ikincisi ortak bir dünya kurmak için gerekli olan inanç ve akide birliği ve üçüncüsü güvenlik. Bir ortak dünya tasavvurundan bahsetmek için ortak bir kültür dünyasını inĢa edilmelidir. Bunun için de Felsefeden Tasavvufa, Matematikten Tıbba, Siyasetten güvenliğe ilim ve düĢün hayatımızın ortak metinlerini ve kurucu ilkelerini oluĢturmamız gerekiyor. S.S.C.B.’nin dağılmasından sonra dünyanın en önemli cazibe merkezlerinden biri haline gelmeye baĢlayan Orta Asya, Avrasyacı hegemonya teorilerinin en popüler nesnesi haline gelmiĢtir. Orta Asya üzerindeki güç mücadeleleri, son iki yüzyılda birçok jeopolitik kuramın kesiĢtiği ana konulardan biridir. Jeopolilitiğin kurucusu olarak kabul edilen Sir Halford J. Mackinder, merkezi bölge (Heartland) olarak adlandırdığı Türkistan’dan Z. Brzezinski Ortadoğu, Hazar Havzası ve Orta Asya enerji kaynaklarına ve bu kaynakların ulaĢtırma hatlarını içinde bulunduran coğrafi bölgeyi Avrasya'nın çatıĢma alanı olarak tanımlamasına kadar birçok jeopolitik tasarıma konu olmuĢtur.

Anahtar Kelimeler:

Kafkaslar, Kültürel Jeopolitik

PDF

___

ANG, I., Yudhishthir, R. I. ve Mar, P. “Cultural Diplomacy: Beyond the National Interest?”, International Journal of Cultural Policy, sayı: 21:4.
CAFEROĞLU, Ahmet (1983). Türk Kavimleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
CLARKE, David. “Theorising the role of cultural products in cultural diplomacy from a Cultural Studies perspective”, International Journal of Cultural Policy, sayı: 22-2, ss. 147-163.
DEVLET, Nadir (1998). “Tarihi gelişim içinde Kafkas Toplumlarının Sosyo-Psikolojik ve Kültürel Özellikleri, Bunlar Üzerinde Güç ve Rekabet Mücadeleleri ve Türkiye’nin İzlemesi Gereken Sosyo-Psikolojik Kültürel Politika ve Etkinlikler”, Kafkaslar, Ortadoğu ve Avrasya Perspektifinde, Türkiye’nin Önemi Sempozyumu, 28-29 Nisan 1998, Harp Akademileri Basımevi, İstanbul.
GOLDEN, Peter. B. (2002). Türk Halkları Tarihine Giriş, çev. Osman Karatay, Ankara.
GÖKÇE, Cemal (1979). Kafkasya Ve Osmanlı İmparatorluğunun Kafkasya Siyaseti, İstanbul.
KIRZIOĞLU, M. Fahrettin (1993). Osmanlılar’ın Kafkasya Ellerini Fethi (1451-1590), Ankara Türk Tarih Kurumu Basımevi.
KIZILÇELİK, Sezgin (2006). “Sosyolojide Coğrafyacı Görüşler: İbni Haldun, Montesquieu ve Fernand Braudel Ekseninde Bir Değerlendirme”, Sosyoloji ve Coğrafya Yıllığı - Kitap 15, Kızıl Elma Yayınları, İstanbul.
KİENİTZ, F.K. (1986). “Osmanlılardan Önceki Anadolu Türklerinin Politik ve Kültür Bakımından Dünya Tarihindeki Önemi”, Belleten, C.I sayı 196.
MANDALOĞLU, Mehmet (2014). “Bozkır Türklerinde Ekonominin Hayvancılık Ve Tarıma Dayalı Olarak Değerlendirilmesi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt.3, Sayı:1.
MORAN, T. R. and Harris, P. R. (1982), Managing Cultural Synergy, Gulf Publishing Company, New York.
OKUR, Mehmet Akif (2011). Yeni Çağın Eşiğinden “Avrasya’nın Kalbi”ne Bakmak, Ankara.
RIHTIM, Mehmet (2009). “IX-XIX. Asırlar Azerbaycan Kültür Tarihinde Tasavvufi Hareketler”, Avrasya Etüdler, 35/2009-1.
RIHTIM, Mehmet (2010). “Azerbaycan Tasavvuf Tarihinde İlk Sufiler (Vııı-Xı. Asırlar)”, Journal of Qafqaz University, Sayı 29, s. 102-111.
SÖNMEZ, Can (1996). “Jeopolitik Açıdan Kafkasya”, Avrasya Dosyası, RusyaKafkasya Özel, Cilt:3, Sayı:4, Kış.
TAVKUL, Ufuk (1998). İslamiyetin XIX. Yüzyılda Kafkasya Halklarının Toplumsal Yapılarına Tesirleri”, Kırım Dergisi, 7 (25), s.43-46.
TURAN, Osman (1995). Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
YARLIKAPOV, A.A. (2001). Kuzey Kafkasya’da Köktendincilik Ve Vahabilik Sorunu, Avrasya Dosyası, Rusya Özel, Kış, Cilt: 6, Sayı: 4.