MASLOW’UN İHTİYAÇLAR HİYERARŞİSİ BAĞLAMINDA BATTAL GAZİ

Battal Gazi, ilk dönem Anadolu gazileri arasında tanınmış şahsiyetlerden birisidir. Anadolu coğrafyasında teşekkül etmiş ilk Türk destanı da Battal Gazi destanıdır. Bu destanda Battal Gazi belirli bir süreçten sonra gazilik mertebesine ulaşmıştır. Bu süreçte, Battal Gazi’nin gaziliğe ulaşması aşama aşama gerçekleşmiştir. Destan boyunca Battal Gazi her bir aşamada belirli ihtiyaçlarını karşılamış ve bir sonraki aşamaya geçmiştir. Battal Gazi’nin destan boyunca geçirdiği bu aşamalar Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi kuramındaki aşamalarla örtüşmektedir. Maslow'a göre insanların ihtiyaçlarının kaynağı güdülenmedir ve Maslow, bireylerin güdülenmelerinin altında yatan nedenleri ihtiyaçlara odaklanarak açıklamıştır. Bireyin ihtiyaçları ve bu ihtiyaçların giderilmesine yönelik istekler motivasyon üzerinde etkilidir ve bireyin davranışlarına yön verir. Bireylerin hedeflerini gerçekleştirmeye çalışırken ortaya çıkan bu ihtiyaçlarını karşılaması bir düzen içerisinde olur. Maslow; İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ni fizyolojik, güvenlik, ait olma ve sevgi, takdir edilme ve saygı, kendini gerçekleştirme olmak üzere beş basamakta sınıflandırmıştır. Bu çalışmanın amacı; Battal Gazi destanında Battal Gazi’nin fizyolojik, güvenlik, ait olma ve sevgi, takdir edilme ve saygı ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra kendini gerçekleştirme basamağında ortaya çıkan gazi tipini ortaya koymaktır. Çalışmada Battal Gazi’nin ihtiyaçları ile ilgili veriler Manisa İl Halk Kütüphanesinde bulunan el yazması Battalname’den alınmıştır. Battalname’nin içerik çözümlemesi yapılmış, konu ile ilgili olabilecek veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler Malow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi kuramına göre değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Battalname, Battal Gazi, destan, Maslow, gazilik

PDF

___

Aktaş, Ezgi. 2018. “Abraham Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramına Göre Günümüzde Kadına Yönelik Tüketim Analizi”. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Atkinson, C. Richard. Diğerleri. 2019. Psikolojiye Giriş (çev. K. Atakay, M. Atakay, A. Yavuz). İstanbul: Arkadaş Yayınları.
Battalname, Manisa İl Halk Kütüphanesi, 45 Hk 1323.
Cumbur, M. (1987). Anadolu Gazileri ve Edebiyatımız. Erdem. 3 (9) , 777-808.
Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erdem/issue/44561/552900.
Cüceloğlu, Doğan. 2016. İnsan ve Davranışı/Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çoban, G. Sebahat. 2021. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kendini Gerçekleştirme Basamağında Gizil Yetenekler. European Journal of Educational & Social Sciences 6(1): 111-118.
Çobanoğlu, Ö. (1999). Sözlü Kültürden Yazılı Kültür Ortamına Geçiş Bağlamında Erken Dönem Osmanlı Tarihlerinden Aşıkpaşazade'nin Epik Karakteri Uzerine Tespitler, Hacettepe Üniveristesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.16, s.65-82.
Çobanoğlu, Özkul. 2011. Türk Dünyası Epik Destan Geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
Çobanoğlu, Özkul. 2015. Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
Döğüş, S. (2008). Osmanlılarda Gaza İdeolojisinin Tarihi ve Kültürel Kaynakları. Belleten, 72(265), 817-888.
Eren, Erol. 2020. Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
Eroğlu, Feyzullah. 1996. Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
İnalcık, H. (2005). Doğu-Batı Makaleler I. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
İnalcık, Halil. 2018. Devlet-i Aliyye. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kula, Sedat, Bekir. Çakar 2015. “Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Bağlamında Toplumda Bireylerin Güvenlik Algısı ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki”. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 6(12): 191-210.
Lukacs, Georg. 2003. Roman Kuramı (Çev. Cem Soydemir). İstanbul: Metis Yayınları.
Malinowski, B. (2020). Bilimsel Bir Kültür Teorisi (Çev. Deniz Uludağ). Ankara: Doğu- Batı Yayınları.
Maslow, Abraham. 1943. “A Theory Of Human Motivation”. Psychological Review 50(4), 370-396.
Parıltı, Cemalettin. 1999. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramında Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı. Kamu İş- İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 4: 267- 277.
Reid-Cunningham, A. Ruby, 2008. “Maslow’s Theory Of Motivation And Hierarchy Of Human Needs: A Critical Analysis”. Doctoral Dissertation, Berkeley University of California: California.
Schimmel, Annemarie. 1953. XIII. Asırda İslam Dini ile Hristiyanlık Arasındaki Münasebetler. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2 (4).
Şengül, Abdullah. 2007. Değişimin Öncüleri: Model Şahıslar ve Türk Edebiyatına Yansımaları. Erdem, 15 (45-46-47), 129-154.