KAHRAMAN İMGESİNİN TARİHSEL SERÜVENİ

Bu çalışmanın temel amacı kahraman imgesinin tarihsel serüvenini anlamaya yöneliktir. Kahraman imgesinin sosyolojik bir analizi, bilimlerin kesiştiği bir bakış açısıyla ele alınır ve aynı zamanda birey ve toplumun inşasında kahraman imajına dayalı olarak konumlandırılır. Toplumsal tarih boyunca insanlar dış dünyada nesneyle kurdukları ilişkiye göre farklı bilgi biçimleri üretmişlerdir. Bu ilişkisellik içinde kahraman kavramı da zaman ve uzamın koşullarına göre farklı biçimlerde karşımıza çıkmıştır. Başlangıçta totemler ve mitolojik tanrılar insan habitusu üzerinde kahramanlar prototipini üretmişlerdir. Bu aşama zorluklarla başa çıkmada uzun bir süre insanlara doğa üstü yaklaşımın sunduğu inanışla aracılık etmiştir. Akabinde bu doğaüstü yaklaşım Thales’in doğal olanla bilme anlayışına dönüşmüş ve kahraman yüzünü dünyaya dönmeye başlamıştır. Öteki dünya anlayışının İlk Çağ felsefesindeki yolculuğu kilisenin hakimiyetinde ölümden sonraki yaşam problemlerini hâkim kılmıştır. Kilisenin hegemonyasına karşı Tanrının gölgesine sahip kral-devlet kendi kahramanlarını üretmeye başlamıştır. 16. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan yenileşme çabaları ise Rönesans ve Reformun açtığı yenileşme hareketleri içinde gelenekten kopuşu beraberinde getirmiştir. Ortaya çıkan yenileşme serüveni kilise ve kral devletin ötesinde birtakım arayışları meydana getirmiştir. Don Quijote bu dönemin anlayışında ortaya çıkan kahraman tipolojisini temsil etmektedir. Modern zamanlara doğru Hegel’de ulus inşasıyla karşımıza çıkan kahraman Marx’ın proleteryası ile kitleselleşecektir. Modern sonrası dönemde ise bireyselleşecek olan kahramanlar artık ekranlardan dünyamıza popüler dünyanın ikonları olarak giriş yapmaktadır. Bu çalışmada kahraman imgesinin serüveninin toplumsal gerçeklik içerisinde nasıl inşa edildiği ele alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kahraman, İmge, Modern Kahramanlar, İkon Kahramanlar, Sosyolojik Dönüşüm.

PDF

___

Abraham, K. 2017. Rüyalar ve Mitler. (Çev. Emine Nur Gökçe). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. 2013. Teori ve Pratik Üzerine Bir Tartışma. (Çev. Orhan Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları.
Ağaoğulları, M. A. 2013. Kent Devletinden İmparatorluğa. Ankara: İmge Kitabevi.
Ağaoğulları, M. A. ve Köker, L. 2013. Tanrı Devletinden Kral-Devlete. Ankara: İmge Kitabevi.
Akad, M.T. 2009. Çağdaş Toplumda Savaş. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Atayman, V. 2004. Postmodern Kurtarıcılar. İstanbul: Donkişot Yayınları.
Badiou, A. 2013. Yeni Bir Siyaset İçin Felsefe. (Çev. Barış Özkul ve Erkal Ünal). İstanbul: Encore Yayınları.
Balzac, H. 1982. Goriot Baba. (Çev. Nesrin Altınova). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
Beck, U. 2011. Risk Toplumu. (Çev. Bülent Doğan ve Kazım Özdoğan). İstanbul: İthaki Yayınları.
Bell, D. 2013. İdeolojinin Sonu. (Çev. Volkan Hacıoğlu). Bursa: Sentez Yayıncılık.
Berger P. ve Luckmann, T. 2008. Gerçekliğin Sosyal İnşası. (Çev. Vefa Saygın Öğütle). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Beşirli, H. 2013. Gençlik Sosyolojisi: Politik Toplumsallaşma ve Gençlik. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Bourdieu, P. 1997. Televizyon Üzerine. (Çev. Turhan Ilgaz). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
Bozkurt, N. 2004. 20. Yüzyıl Düşünce Akımları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Bozkurt N. 2005. Fikir Mimarları-1: Hegel. İstanbul: Say Yayınları.
Brecht, B. 1991. Halkın Ekmeği. (Çev. A. Kadir ve A. Bezirci). İstanbul: Say Yayınları.
Brecht, B., Eco U. ve Ehrenburg, İ. 2001. Faşizm Yazıları, (Çev. Sibel Bodun). Ankara: Ütopya Yayınevi.
Canetti, E. 1998. Kitle ve İktidar. (Çev. Gülşat Aygen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Campbell, J. 2017. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (Çev. Sabri Gürses). İstanbul: İthaki Yayınları.
Cevizci, A. 2017. Felsefe Tarihi: Thales’ten Baudrillard’a, İstanbul: Say Yayınları.
Çiğdem, A. 2006. Aydınlanma Düşüncesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Clarke, P. B. 2012. Din Sosyolojisi. (Çev. İhsan Çapçıoğlu). Ankara: İmge Kitabevi.
Copleston, F. 1985. Felsefe Tarihi, Cilt7, Çağdaş Felsefe, Bölüm 1c, Hegel. (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınları.
Davies, W. 2018. Mutluluk Endüstrisi. (Çev. Müge Çavdar). İstanbul: Sel Yayıncılık.
Debord, G. 2017. Gösteri Toplumu. (Çev. Ayşen Emekçi ve Okşan Taşkent). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Destain, C. 2010. Aydınlanma. (Çev. İsmail Yerguz) İstanbul: Cumhuriyet Kitapları.
Dolgun, U. 2005. Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna. Bursa: Ekin Kitabevi.
Eliade, M. 2003. Mitlerin Özellikleri. (Çev. Sema Rifat). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Ergin, M. 2017. Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Erten, A.B. 2014. “Türkiye’de 68”. İçinde T. Bora & M. Gültekingil (Eds). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Sol. (ss. 834-846). İstanbul: İletişim Yayınları.
Filho, A.S. ve Johnston, D. 2014. Neoliberalizm. (Çev. Şeyda Başlı, Tuncel Öcel). İstanbul: Yordam Kitap.
Freud, S. 2012. Totem ve Tabu. (Çev. Akın Kanat). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
Folscheid, D. 2005. Felsefe Akımları. (Çev. Muna Cedden). Ankara: Dost Yayınevi.
Ghaemi, N. 2016. Birinci Sınıf Delilik. (Çev. Yavuz Alogan). İstanbul: İthaki Yayınları.
Giddens, A. 2014 Modernliğin Sonuçları. (Çev. Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Gürbilek, N. 2016. Vitrinde Yaşamak. İstanbul: Metis Yayınları.
Gramsci, A. 1984a. Modern Prens, (Çev. Pars Esin). Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
Gramsci, A. 1984b. Hapishane Defterleri: Seçmeler. (Çev. Kenan Somer). İstanbul: Onur Yayınları.
Göktürk, I. 2016. Kültür Sosyolojisi Kültürel Çalışmalar ve Toplumbilimlerinin Yeniden Biçimlenmesi. İstanbul: Doğu Kitabevi.
Habermas, J. 2010. Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (Çev. Tanıl Bora, Mithat Sancar). İstanbul, İletişim Yayınları.
Habermas, J. 2016. İdeoloji” Olarak Teknik ve Bilim. (Çev. Mustafa Tözel). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hadot, P. 2011. İlkçağ Felsefesi Nedir?. (Çev. Muda Cedden). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Hall, S. & Jefferson, T. 2006. Resistance Through Rituals. Newyork: Routledge Group Publishing.
Hardt M. 2005. “İtalya Laboratuvarı”. İçinde M. Hardt & P. Virno vd. (Eds). İtalya’da Radikal Düşünce ve Kurucu Politika (Çev. Sinem Özer ve Senem Göbelez). (ss.19-29). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
Hegel, G.W.F. 2016. Tarih Felsefesi. (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
Horkheimer, M. ve Adorno, T. W. 2014. Aydınlanmanın Diyalektiği. (Çev. Nihat Ülner Elif Öztarhan Karadoğan). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
İnfluencer. 2019.18 05, 2019 tarihinde https://digitalage.com.tr/influencer-nedir/ adresinden alındı.
Kağıtçıbaşı, Ç. 2010. Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kafka, F. 2010. Dönüşüm. (Çev. K. Türel) İstanbul: Ulak Yayıncılık.
MacMillan, M. 2017. Tarihin İnsanları. (Çev. Özge Akkaya). İstanbul: Kolektif Kitap.
Marcuse, H. 1989. Us ve Devrim. (Çev. Aziz Yardımlı) İstanbul: İdea Yayınları.
Marcuse, H. 2010. Tek Boyutlu İnsan. (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul, İdea Yayınevi.
Marx, K. 1976. Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i. (Çev. Sevim Belli) Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. & Engels, F. 2008. Alman İdeolojisi, (Çev. Sevim Belli). Ankara: Sol Yayınları.
Marx, K. 2016. 1844 El Yazmaları, (Çev. Murat Belge). İstanbul: İletişim Yayınları.
Merrill, F. E. 2012. “Sosyolog Olarak Balzac: Bir Edebiyat Sosyolojisi İncelemesi”. İçinde Köksal Alver. (Ed). Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri. (ss.193-206). Ankara: Hece Yayınları.
Parla, J. 2017. Don Kişot. İstanbul: İletişim Yayınları.
Platon. 2017. Sokrates’in Savunması. (Çev. Teoman Aktürel). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Rank, O. 2016. Kahramanın Doğuş Miti. (Çev. Gökçe Yavaş) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Rousseau, J.J. 2006. Toplum Sözleşmesi. (Çev. Vedat Günyol). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Roux, J.P. 2000. “Mitolojiler Sözlüğü: Cilt 2: Türkler ve Moğollar, Dinler ve Mitler”. (Çev. Gönül Yılmaz). Ankara: Dost Kitabevi.
Slattery, M. 2012. Sosyolojide Temel Fikirler. (Çev. Özlem Balkız vd.). Ankara: Sentez Yayıncılık.
Smith, A. 2006. Milletlerin Zenginliği. (Çev. Haldun Derin). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Social Marketing Report Turkey, Socailbakers, 18 05, 2019 tarihinde https://www.socialbakers.com/resources/reports/turkey/2019/april/ adresinden alındı.
Steger, M.B. 2013. Küreselleşme. (Çev. Abdullah Ersoy). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Tanilli, S. 1997. Uygarlık Tarihi. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Taylor, F. 2014. Bilimsel Yönetim İlkeleri. (Çev. H. Bahadır Akın). İstanbul: Adres Yayınları.
Timuçin, A. ve Timuçin A. 2010. Aydınlanma. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
Türk Dil Kurumu. 2019, Şubat 14. Kahraman. www.tdk.gov.tr
Ulaş, S. E. 2002. Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Vernant, J. P. 2016. Eski Yunanda Mit ve Din. (Çev. Murat Erşen). İstanbul: Alfa Yayınları.
Virno, P. 2013. Çokluğun Grameri. (Çev. Volkan Kocagül, Münevver Çelik). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
Watt, I. 2016. Bireyciliğin Mitleri. (Çev. Mehmet Doğan). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Weber, Max. 2012a. Ekonomi ve Toplum: Cilt 2. (Çev. Latif Boyacı). İstanbul: Yarın Yayınları.
Weber, M. 2012b. Bürokrasi ve Otorite. (Çev. H. Bahadır Akın). Ankara: Adres Yayınları.