KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK VE HESAP VEREBİLİRLİĞİN TOPLUMSAL ALGISI: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Öz Yeni kamu yönetimi anlayışı; kamu hizmetlerinin özel sektör anlayışı ve uygulamaları ile sunumunun esas alındığı, daha az bürokrasinin yer aldığı, etkin, verimli, hesap verebilir bir yönetim anlayışıdır. Küresel bağlamda kamu yönetimi anlayışındaki bu değişim, kuşkusuz Türk Kamu Yönetimi ve kamu hizmetlerinin sunulmasındaki anlayışa yansımıştır. 1983 yılında Turgut Özal Hükümeti ile başlayan yeni kamu yönetimi anlayışına yönelik reform ve yasal düzenlemeler, 2003 yılında kamu yönetiminde yeniden yapılanmayı esas alan Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile hız kazanmıştır. Yeni kamu yönetimi anlayışı içerisinde yer alan iyi yönetişim, Türk Kamu Yönetimi tarafından da benimsenmiş, Türk Kamu Yönetiminin şeffaf, hesap verebilir, katılımcı, cevap verebilir, hukukun üstünlüğünün esas alındığı, etkin, eşitliğe öne veren ve stratejik vizyon sahibi bir yapıya dönüştürülmesini hedeflemiştir. Bu araştırmada; Türk Kamu Yönetiminde iyi yönetişim ilkelerinden şeffaflık ve hesap verebilirliğin uygulanmasının, toplumsal algısının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 48 ile genelinde 1004 kişiye anket uygulanmış ve araştırmanın birincil verileri toplanmıştır. Araştırma sürecinde toplanan veriler SPSS. 22.0 İstatistik Paket Programı yardımı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda, araştırmaya katılan örneklem grubunun şeffaflık ve hesap verebilirlik algılarının genel olarak düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ancak ulaşılan sonuçlar katılımcıların kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik algılarının negatif yönde olduğunu, diğer bir ifade ile kamu kurum ve kuruluşlarının her anlamda şeffaf olmadığı ve kamu yönetiminde hesap verebilirliğin ön planda olmadığını göstermektedir. Verilerin analizi sonucunda ulaşılan bulgular doğrultusunda; Türk Kamu Yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirliğin yeterince olmadığı, bu doğrultuda yapılan yasal düzenlemelerin uygulamaya geçirilemediği veya henüz tam anlamıyla uygulanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yeni Kamu Yönetimi, Yönetişim, İyi Yönetişim, Şeffaflık, Hesap Verbilirlik

PDF

___

AKTAN, C. C. (2008). Demokrasi ve İyi Yönetişim. Yerel Siyaset Dergisi, 2, 11-16.
ATİSYAN, İ, Sayın, İ. (2000). Kamu Maliyesinde Saydamlık, İstanbul: Tesev Yayınları.
ERYILMAZ, B. (2013). Bürokrasi ve Siyaset. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
FALCONER, P.K. (2012). Public Administration and The Public Management: Lesson From the UK Experience. https://sihombing17.files.wordpress.com/2010/01/6-publicadministration-and-new-public-management.pdf (Erişim Tarihi: 16.09.2018)
FARAZMAND, A. (2001) Globalization, The State and Public Administration:A Theoretical Analysis with Policy Implications for Developmental States. Public Organization Review, 1, 437-463.
GÜLER, B. A. (2005). Yeni Sağ ve Devletin Değişimi: Yapısal Uyarlama Politikaları. 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
GÜZELSARI, S. (2004). Kamu Yönetimi Gelişimi ve Güncel Sorunları (Ed. Uğur Ömürgönülşen ve M. Kemal Öktem) içinde Kamu Yönetimi Disiplininde Yeni Kamu İşletmeciliği ve Yönetişim Yaklaşımları (1-25), Ankara: İmaj Yayınları.
HUGHES, O. E. (2014). Kamu İşletmeciliği ve Yönetimi. (Çeviren: Buğra Kalkan, Bahadır Akın ve İeyma Akın). Ankara: BigBang Yayınları.
İSLAMOĞLU, A.H. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
KALİMULLAH, N. A., Alam, K. M. A., Nour M. M. A. (2012). New Public Management: Emergence and Principles. Bup Journal, 1(1): 1-22.
Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı (2003). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: 2, http://www.igb.gov.tr/Kutuphane/10%202003%20KYYY%20II.pdf (Erişim Tarihi: 14.09.2018).
KARASAR, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KERSBERGEN, K. V., Waarden, F. V. (2004). Governance As A Bridge Between Disciplines: Cross‐Disciplinary Inspiration Regarding Shifts in Governance and Problems Of Governability, Accountability and Legitimacy. European Journal Of Political Research, 43(2), 143-171.
KESİM, H.K., Petek, A. (2005). Avrupa Komisyonunca Belirlenen İyi Yönetişimin İlkeleri Çerçevesinde Türk Kamu Yönetiminin Bir Eleştirisi. Amme İdaresi Dergisi, 38(4), 39- 58.
KESİM, E. (2013). Bir Etik Davranış İlkesi Olarak Hesap Verebilirlik (Hesap Verme Sorumluluğu). 269-281, http://etik.gov.tr/Portals/0/makaleler/Erdogan%20Kesim.pdf (Erişim Tarihi: 07.08.2018).
KIRILMAZ, M., Atak, F. (2015). Kamu Mali Yönetiminde İeffaflık Ve Hesap Verebilirlik Araçları: Faaliyet Raporları. Ombudsman Akademik Dergisi, 3, 189-217.
KUZEY, P. (2003). Şeffaflık ve İyi Yönetişim. İyi Yönetişimin Temel Unsurları, Ankara: Maliye Bakanlığı ABDİB Yayınları.
LANE, J. E. (2000). The Public Sector: Concepts, Models and Approaches. London:Sage Publications.
LEFTWİCH, A. (1993). Governance, Democracy and Development in the Third World. Third World Quarterly, 14(3), 605-624.
ÖMÜRGÖNÜLİEN, U. (2003). Çağdaş Kamu Yönetimi -1 (Ed. Muhittin Acar, Hüseyin Özgür), içinde “Kamu Sektörünün Yönetimi Sorununa Yeni Bir Yaklaşım: Yeni Kamu İşletmeciliği (3-43)”. Ankara: Nobel Yayınevi.
SAMSUN, N. (2003). Hesap Verilebilirlik ve İyi Yönetişim, İyi Yönetişimin Temel Unsurları, Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı Yayını.
TAN, T. (1995). İdarede Yeni Ussallık Arayışları ve Hukuk. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildirileri II, Ankara: TODAİE Yayınları, 175-183.
TBMM. (2003). Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ile İçişleri, Plan ve Bütçe ve Anayasa Komisyonları Raporları (1/731), https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/
TUTANAK/TBMM/d22/c041/tbmm22041054ss0349.pdf (Erişim Tarihi: 05.08.2018).
T.C. Maliye Bakanlığı. (2003). İyi Yönetişimin Temel Unsurları. Ankara: Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Başkanlığı.
TEZBAŞARAN, A.A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. 3. Sürüm, EKitap,http://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4 %B1rlama_K%C4%B1lavuzu (Erişim Tarihi: 04.08.2018).
TOKSÖZ, F. (2008). İyi Yönetişim El Kitabı. İstanbul: TESEV Yayınları. Transparency International (TI). (2018). Yolsuzluk Algı Endeksi 2017.
http://www.seffaflik.org/cpi2017/ (Erişim Tarihi: 10.08.2018).
TÜİK (2018). 2017 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi İstatistikleri. Erişim: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 (01.07.2018).
UZUN, Ö. ve Yiğit, E. (2011). Örgütsel Stres Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi Üzerine Orta Kademe Otel Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6 (1), 181-213.
WİLSON, E., Doig A. (1996). The Shape of Ideology: Structure, Culture and Policy Delivery in The New Public Sector. Public Money and Management, 16(2), 53-61.
World Bank (1992). Governance and Development. Washington D.C.: World Bank, Erişim: http://www.gsid.nagoyau.ac.jp/sotsubo/Governance_and_Development_1992.pdf (04.08.2018).
YAZICIOĞLU, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
YILMAZ, O. (2001). Kamu Yönetimi Reformu: Genel Eğilimler ve Ülke Deneyimleri. Ankara: İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel müdürlüğü Hukuki Tedbirler ve Kurumsal Düzenlemeler Dairesi Başkanlığı Yayını.